Giữa lòng Hà Nội – nơi hội tụ tinh hoa ngàn năm văn hiến – có những con người thầm lặng gìn giữ lời hứa an sinh... suốt ba thập kỷ. Họ không đứng dưới ánh đèn sân khấu, cũng chẳng thuộc tuyến đầu chống giặc hay thiên tai. Nhưng mỗi ngày, họ chăm lo cho người dân trước những biến cố cuộc sống. Đó là những cán bộ ngành Bảo hiểm xã hội TP. Hà Nội – nay là BHXH khu vực I – những “người giữ lời hứa an sinh”.

30 năm phục vụ trong thầm lặng, họ kiên định với một lý tưởng: đảm bảo mọi người dân – từ người thợ xây ở Ba Vì đến cụ hưu trí ở Gia Lâm, từ chị bán hàng ở Đống Đa đến em nhỏ vùng ven Thanh Trì – đều được bảo vệ bởi một mạng lưới an sinh nhân văn, bền vững, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào – thiên tai, dịch bệnh hay biến động cuộc sống.

Gần một năm đã trôi qua… nhưng trong ký ức của nhiều người, hình ảnh về trận lũ lịch sử tháng 9/2024 vẫn còn vẹn nguyên. Cơn mưa lớn kéo dài suốt nhiều ngày đêm khiến Hà Nội chìm ngập trong biển nước. Các con phố, đặc biệt ở khu vực nội đô, bỗng chốc trở thành những dòng sông, giao thông tê liệt, và cuộc sống của người dân bị đảo lộn. Bệnh viện Hòe Nhai cơ sở 2, nơi hàng trăm bệnh nhân đang lọc máu, cũng không thể tránh khỏi cảnh ngập lụt.

Rạng sáng ngày 11/9, nước lũ dâng nhanh chóng, khiến các bác sĩ và bệnh nhân không kịp trở tay. Điện bị cắt, thiết bị y tế ngừng hoạt động, nhưng công việc cứu chữa vẫn không thể gián đoạn. Dù đối mặt với muôn vàn khó khăn, các y bác sĩ vẫn kiên cường hỗ trợ bệnh nhân, đảm bảo họ được tiếp tục điều trị.

Cùng lúc đó, Bảo hiểm xã hội TP. Hà Nội, với sự chủ động trong công tác hỗ trợ, đã có mặt từ sớm, không để ai phải gián đoạn điều trị. Không cần giấy tờ phức tạp hay yêu cầu chuyển viện, BHXH Thành phố nhanh chóng đảm bảo quyền lợi cho bệnh nhân trong hoàn cảnh khó khăn.

Nhớ lại những ngày đó, ông Lê Văn Sinh (74 tuổi, phường Quốc Tử Giám, quận Đống Đa) kể rằng mình chỉ kịp mang theo đôi dép lê và chiếc túi nhỏ. Mặc dù bệnh viện Hòe Nhai bị ngập, ông vẫn được tiếp tục lọc máu ngay trong ngày tại Bệnh viện Thận Hà Nội nhờ sự hỗ trợ kịp thời từ ngành Y tế và BHXH.

“Tôi đã chạy thận ở đây suốt 11 năm. Khi nước dâng, các y bác sĩ nhanh chóng đưa tôi ra khỏi bệnh viện, rồi di chuyển thẳng tới Bệnh viện Thận Hà Nội để tiếp tục điều trị. Mọi thủ tục BHYT đều được giải quyết nhanh chóng, khiến tôi thực sự an tâm,” ông Sinh chia sẻ.

Cũng trong hoàn cảnh đó, bà Hoàng Thị Hải Yến (60 tuổi, quận Ba Đình), người phải đối mặt với căn bệnh đái tháo đường suốt 25 năm và hiện đang chạy thận định kỳ, cũng nhận được sự hỗ trợ từ BHXH Thành phố.

Khi nước lũ dâng cao, bà Yến được cơ quan BHXH tạo điều kiện chuyển đến Bệnh viện Thận Hà Nội và được sự phối hợp điều trị giữa các y bác sĩ của bệnh viện Hòe Nhai và Thận Hà Nội. “Tôi không nhớ tên chị ấy, nhưng nhờ có chị mà mọi thủ tục được xử lý nhanh gọn. Chẳng ai phải lo lắng về giấy tờ giữa lúc bệnh tật và nước lũ ngập đến tận đầu gối,” bà Yến chia sẻ với sự biết ơn.

Dù là những tình huống bất ngờ như thế, công việc của BHXH Thành phố không bao giờ ngừng nghỉ. Hà Nội, như bao thành phố khác, luôn phải đối mặt với những bất trắc ập đến không thể đoán trước. Những trận mưa lớn, bão lũ, hay những sự cố bất ngờ khác không chỉ đẩy người dân vào hoàn cảnh khó khăn mà còn thử thách khả năng đáp ứng nhanh chóng của các cơ quan chức năng.

Nhưng đối với Bảo hiểm xã hội Thành phố, đây không phải là lần đầu. Họ luôn phải sẵn sàng, không chỉ trong những tình huống khẩn cấp, mà trong mọi hoàn cảnh không để bị gián đoạn ảnh hưởng đến quyền lợi người tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT.

Vào tháng 9/2024, vụ hỏa hoạn lớn xảy ra tại chung cư mini Thanh Xuân, cướp đi sinh mạng của hơn 50 người. Trước nỗi đau tột cùng của người dân thủ đô, các cán bộ BHXH Thành phố vẫn lặng lẽ làm tròn trách nhiệm của mình.

Họ không chỉ hỗ trợ bệnh viện mà còn khẩn trương chi trả chi phí điều trị, tạm ứng mai táng và chuyển tiền tuất cho gia đình các nạn nhân, bảo đảm chính xác, nhanh chóng trong những thời khắc khó khăn đó.

Chúng ta thường nhắc đến BHXH như một chính sách an sinh, nhưng trong những khoảnh khắc khó khăn – khi nước lũ cuốn đi tất cả, khi lửa bùng cháy dữ dội – ta mới thực sự nhận ra BHXH không chỉ là một công cụ hỗ trợ, mà là một người bạn đồng hành.

Ở Hà Nội, BHXH không chỉ là những con người đứng sau các thủ tục hành chính, mà còn là những người âm thầm mang đến sự bảo vệ, an ủi, chia sẻ cho người dân trong những thời khắc khó khăn nhất.

Không có ánh hào quang sân khấu. Không được vinh danh giữa những tiếng pháo tay. Nhưng trong suốt 30 năm qua, chính những con người thầm lặng của ngành Bảo hiểm xã hội (BHXH) TP. Hà Nội – nay là BHXH khu vực I – đã lặng lẽ vun đắp từng viên gạch cho nền móng an sinh của Thủ đô.

Đó là những cán bộ công nghệ thông tin, giám định BHYT đi sớm về khuya, cần mẫn với từng con số dữ liệu, hồ sơ bệnh án. Là những nhân viên truyền thông rong ruổi khắp các chợ dân sinh, kiên trì thuyết phục người dân tham gia BHXH tự nguyện. Là cán bộ thu gồng gánh khối lượng công việc ngày một lớn nhưng vẫn nỗ lực hoàn thành trong im lặng…

Phía sau những con số thành tích rực rỡ là vô số những câu chuyện chưa từng được kể. Có người mẹ giám định viên một mình lo cho hai con nhỏ vẫn ngày ngày bám sát cơ sở y tế, bảo vệ quyền lợi cho người dân. Có cán bộ thu hồi nợ bị doanh nghiệp từ chối tiếp, thậm chí mắng chửi, nhưng vẫn quay lại thuyết phục bằng nụ cười... Họ không chỉ làm việc – họ đang phục vụ và cống hiến, bằng tất cả sự tận tụy của một thế hệ “người giữ an sinh”.

Ngày 15/6/1995, BHXH TP. Hà Nội chính thức được thành lập theo Quyết định số 15/QĐ-TCCB của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam. Khi ấy, toàn đơn vị chỉ có 120 công chức, viên chức với 5 phòng nghiệp vụ và 9 BHXH quận, huyện. Điều kiện vật chất còn thiếu thốn, bộ máy đang trong giai đoạn xây dựng, nhân sự chưa đầy đủ, nhưng họ vẫn bắt tay vào một nhiệm vụ mang tầm chiến lược: thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn Thủ đô.

30 năm sau, nhìn lại hành trình đã qua, có thể tự hào khẳng định: BHXH khu vực I đã không ngừng phát triển cả về quy mô lẫn chất lượng hoạt động.

Tính đến hết tháng 6/2025, Hà Nội có trên 2,2 triệu người lao động tham gia BHXH bắt buộc – chiếm 47,51% lực lượng lao động; trên 112.000 người tham gia BHXH tự nguyện – chiếm 3,51%; trên 2,1 triệu người tham gia BHTN – chiếm 45,03%; và trên 8,17 triệu người tham gia BHYT – đạt tỷ lệ bao phủ 95,51% dân số, thuộc nhóm cao nhất toàn quốc.

Đặc biệt, BHXH tự nguyện – vốn là mảnh đất khó – cũng đã có những chuyển biến ấn tượng. Hơn 140.000 người dân Thủ đô đã chủ động tham gia, nhờ vào những mô hình sáng tạo như truyền thông nhóm nhỏ tại các tổ dân phố, mô hình “nuôi lợn tiết kiệm”, Tổ hội phụ nữ – hội nông dân gây quỹ hỗ trợ hội viên tham gia BHXH.

Bên cạnh đó, số thu BHXH, BHYT, BHTN cũng liên tục tăng: từ 116,7 tỷ đồng (năm 1995) lên hơn 70.577 tỷ đồng vào năm 2024, và đạt trên 38.300 tỷ đồng chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025. Tỷ lệ người nhận lương hưu qua tài khoản cá nhân đạt 99,05%, cho thấy nỗ lực chuyển đổi số và cải cách hành chính mạnh mẽ trong ngành.

Sự phát triển về tổ chức và năng lực phục vụ của BHXH khu vực I gắn liền với việc xây dựng đội ngũ cán bộ có tâm – có tầm. Từ con số 120 cán bộ ban đầu, đến nay, BHXH khu vực I đã có hàng nghìn viên chức, người lao động đang ngày đêm làm việc ở tuyến đầu an sinh – từ giải quyết chế độ, chi trả, kiểm tra, giám định cho đến truyền thông, công nghệ thông tin, quản lý thu – sổ – thẻ…

Mỗi con người là một mắt xích trong guồng quay đó, và không ai là thừa. Họ làm việc trong một hệ thống ngày càng hiện đại, nhưng nhiệm vụ lại cũng ngày càng phức tạp và áp lực hơn. Đó là thách thức khi số lượng hồ sơ tăng vọt, khi người dân ngày càng đòi hỏi thủ tục nhanh – gọn – minh bạch. Đó là yêu cầu vừa phải chính xác, vừa phải giàu cảm thông khi giải quyết các chế độ ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất. Đó là sứ mệnh không thể trì hoãn, bởi mỗi sự chậm trễ đều có thể là nỗi lo của một gia đình.

Ngoài ra, Hà Nội là địa phương đi đầu trong triển khai nhiều chính sách an sinh đặc thù. Từ năm 2018 đến nay, toàn Thành phố đã hỗ trợ cho 549.247 lượt người thuộc hộ cận nghèo tham gia BHYT với tổng kinh phí 133 tỷ đồng.

Đồng thời, trong 3 năm gần đây, đã có hơn 215.000 lượt người được hỗ trợ mức đóng BHXH tự nguyện, với tổng số tiền hơn 68,6 tỷ đồng. Đặc biệt, Hà Nội còn hỗ trợ 100% mức đóng BHYT cho 68.383 người thuộc hộ thoát nghèo giai đoạn 2019–2023 – thể hiện nỗ lực không để ai bị bỏ lại phía sau trong lưới an sinh xã hội.

Song song với đó, công tác thanh tra – kiểm tra cũng được đẩy mạnh nhằm bảo vệ quyền lợi cho người lao động. Từ năm 2016 đến nay, BHXH Thành phố đã thanh tra, kiểm tra hơn 43.100 đơn vị sử dụng lao động; xử phạt 403 đơn vị vi phạm với tổng số tiền trên 35,1 tỷ đồng. Những con số đó phản ánh nỗ lực kiên định của ngành trong việc đảm bảo công bằng, kỷ cương và minh bạch trong thực hiện chính sách.

Từ năm 2018 đến nay, BHXH khu vực I đã có sự chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy phục vụ. Không chỉ là “làm đúng quy định”, mà còn là “làm sao để người dân hài lòng”.

Hệ thống dịch vụ công trực tuyến, ứng dụng VssID (hiện đã có trên 4,2 triệu người đăng ký), tiếp nhận – trả kết quả điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt và giao dịch điện tử với doanh nghiệp… được triển khai đồng bộ. Số lượng thủ tục hành chính rút từ 263 còn 25, giảm 90,5%. Trên 99,8% đơn vị sử dụng phương thức giao dịch điện tử.

Những cải cách này giúp người dân giảm thời gian, giảm chi phí – nhưng với ngành BHXH lại đồng nghĩa với việc phải thay đổi cách nghĩ, cách làm. Một cán bộ tiếp dân không chỉ cần giỏi nghiệp vụ, mà còn phải hiểu tâm lý, biết lắng nghe. Một cán bộ công nghệ không chỉ cần biết lập trình, mà còn phải đặt mình vào trải nghiệm người dùng. “Người BHXH” giờ đây không chỉ là công chức nhà nước, mà là công bộc của nhân dân đúng nghĩa.

Chia sẻ với Tạp chí Kinh tế - Tài chính, ông Nguyễn Ngọc Huyến – Giám đốc BHXH khu vực I – xúc động chia sẻ: “Chúng tôi hiểu rằng, làm BHXH là đang thực hiện lời hứa với nhân dân: đảm bảo để mọi công dân – dù giàu hay nghèo, ở thành thị hay nông thôn – đều có quyền được bảo vệ trước những rủi ro trong cuộc sống. 30 năm qua, hàng nghìn cán bộ ngành BHXH Hà Nội đã âm thầm thực hiện lời hứa ấy bằng chính mồ hôi, nước mắt và cả những hy sinh thầm lặng.

Tinh thần phụng sự không nằm ở những văn bản chỉ đạo – nó nằm trong từng lời ăn tiếng nói, từng quyết định và từng ánh mắt nhìn người dân như người thân của mình. Đó là giá trị mà chúng tôi gìn giữ, trân trọng và tiếp nối. Bởi vì, xây dựng một nền an sinh vững chắc không thể chỉ bằng quy định pháp luật – mà cần một đội ngũ sống với nghề, tin vào nghề và sẵn sàng hy sinh vì người khác.”

Nhìn lại chặng đường 30 năm, BHXH khu vực I luôn nỗ lực thực hiện sứ mệnh lớn lao: đảm bảo BHXH, BHYT toàn dân. Thời gian tới, BHXH khu vực I sẽ tập trung đồng bộ các giải pháp mở rộng độ bao phủ, xây dựng hệ thống dữ liệu người chưa tham gia để truyền thông đúng đối tượng, đúng thời điểm. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện quy trình số hóa, cải cách thủ tục, nâng cao chất lượng phục vụ theo phương châm “5 rõ”: rõ người – rõ việc – rõ trách nhiệm – rõ thời gian - rõ hiệu quả.

Trong bối cảnh yêu cầu mới về tinh giản biên chế, sáp nhập tổ chức… đang đặt ra nhiều thách thức, thì càng cần giữ vững “ngọn lửa nghề” trong mỗi cán bộ BHXH. Ngọn lửa ấy là nền tảng tinh thần để BHXH khu vực I tiếp tục vững bước – không chỉ như một cơ quan quản lý, mà là một biểu tượng của niềm tin và sự bảo trợ.

30 năm – một chặng đường đủ dài để khẳng định giá trị. Nhưng điều đáng trân quý nhất không nằm ở những báo cáo thành tích, mà nằm ở hình ảnh của những con người đã chọn đi cùng ngành BHXH như một nghiệp sống.

Họ có thể không được biết đến rộng rãi, nhưng chính họ – từng cán bộ thu, cán bộ sổ thẻ, giám định viên, truyền thông viên… – đã cùng nhau dệt nên bức tranh an sinh của Thủ đô.

Họ là những người giữ lời hứa của Thủ đô Nghìn năm văn hiến với mỗi người dân. Và nhờ họ, chúng ta có thể tin rằng: dù tương lai có nhiều biến cố, thì nền an sinh xã hội của Thủ đô vẫn luôn vững vàng, nhân văn và bền vững.

08:07 10/06/2025