Cần có chiến lược gìn giữ thương hiệu Việt

Theo daibieunhandan.vn

(Tài chính) Hàng loạt thương hiệu nổi tiếng một thời của Việt Nam như Tribeco, Bibica… đã rơi vào tay các doanh nghiệp nước ngoài. Một làn sóng thâu tóm các doanh nghiệp Việt đã có tên tuổi đang dấy lên e ngại về tương lai, số phận của thương hiệu Việt. Nhiều hình thức thâu tóm của các tập đoàn nước ngoài lớn khiến doanh nghiệp Việt phải đề cao cảnh giác.

Cần có chiến lược gìn giữ thương hiệu Việt
Ảnh minh họa. Nguồn: internet
Câu chuyện công ty cổ phần nước giải khát Sài Gòn với thương hiệu nước giải khát Tribeco bị thâu tóm là kinh nghiệm trong kinh doanh cho nhiều doanh nghiệp Việt. Tribeco đã bị Kinh Đô mua lại, nhưng chỉ sau đó khoảng một năm rưỡi, Kinh Đô phải đối mặt với một ông lớn là Uni - President - tập đoàn chuyên sản xuất thực phẩm nước giải khát hàng đầu của Đài Loan. Ban đầu, Uni - President chỉ sở hữu 15% cổ phần Tribeco, thấp hơn số cổ phần mà Kinh Đô nắm giữ. Thế nhưng, chưa đầy 3 năm sau, Uni-President đã nắm giữa 43,6% cổ phần Tribeco. Trong khi đó, lượng sở hữu của Kinh Đô chỉ là 35%, thấp hơn nhiều so với con số 55% kỳ vọng ban đầu mà Kinh Đô công bố. Nhưng chỉ sau 1 năm Uni-President đặt chân vào Tribeco, doanh nghiệp này đã đối mặt với chuỗi quý thua lỗ dài. Tính từ quý IV/2008 tới cuối năm 2011, Tribeco lỗ lũy kế tới 300 tỷ đồng, âm vốn chủ sở hữu. Lỗ lũy kế đến cuối tháng 7/2012 lên đến 412 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm 126 tỷ đồng.
Một chiêu mà công ty nước ngoài thường xuyên sử dụng để hất cẳng đối tác Việt nhằm thâu tóm liên doanh chính là việc tạo điều kiện cho liên doanh thua lỗ triền miên, trong đó phổ biến nhất là tăng chi phí qua khuyến mại, tăng lương nhân viên. Thay vì hợp tác và dựa dẫm, nhiều doanh nghiệp Việt phải chấp nhận đương đầu cạnh tranh và lựa chọn con đường tự lập để bảo vệ thương hiệu của mình. Theo Tổng giám đốc Công ty cổ phần sản phẩm sinh thái với thương hiệu trà Cozy Trần Xuân Thủy, trước tình trạng nhiều doanh nghiệp Việt đang bị thâu tóm bởi tập đoàn nước ngoài, doanh nghiệp trong nước cần có chiến lược kiểm soát sản xuất ngay từ khâu nguyên liệu, có chiến lược bài bản trong phát triển thương hiệu. Nói chiếm lĩnh thị trường nội địa nghe thì đơn giản nhưng cực kỳ khó khăn, mức độ cạnh tranh với thương hiệu quốc tế rất mạnh, họ có tiềm lực về tài chính, được hỗ trợ bởi thương hiệu quốc tế cho nên khả năng phát triển của họ rất cao.

Năm 2007, Lotte - Tập đoàn của Hàn Quốc đã đưa ra lời mời hợp tác đầu tư có giá trị 15 triệu USD đối với công ty Bibica. Quá hấp dẫn, Bibica đã đồng ý bán lại 38% cổ phần. Như vậy, Lotte trở thành cổ đông chiến lược và rất nhiều kỳ vọng đã được đưa ra như một hệ thống dây chuyền công nghệ sản xuất hiện đại, thế nhưng 5 năm đã qua, tất cả mơ ước đều không đạt được. Sản phẩm Lotte Pie là sản phẩm duy nhất minh chứng cho sự hợp tác giữa Lotte và Bibica, nhưng thực tế hiện nay năng suất sản phẩm chỉ bằng 15-20% công suất sản xuất và doanh số đến nay chỉ bằng 1/3 mức vốn đầu tư ban đầu là 200 tỷ đồng. Mâu thuẫn giữa Bibica và Lotte lên tới đỉnh điểm là trong Đại hội cổ đông năm 2012, Lotte đòi đổi tên công ty thành Lotte-Bibica. Trước sự phản đối quyết liệt của các cổ đông Việt Nam, Lotte hiện từ bỏ ý định đổi tên Bibica thành Lotte Bibica, giúp cho Bibica giữ được thương hiệu.

Không chỉ Bibica mà nhiều doanh nghiệp khác của Việt Nam cũng liên tục nhận được những lời chào mời hấp dẫn từ các đối tác nước ngoài, mà công ty Mỹ Hảo là một ví dụ. 36 triệu USD để mua lại thương hiệu, 50-60 triệu USD mua lại công ty, hoặc không thì mua lại 20-30% cổ phần… những lời chào mời kiểu như vậy liên tục được gửi đến doanh nghiệp. Dù sức ép cạnh tranh lớn, nhưng doanh nghiệp vẫn kiên quyết không liên doanh với các đối tác ngoại mà tự mình đầu tư xây dựng lại hệ thống phân phối, đại lý.

Việc không hợp tác với các doanh nghiệp nước ngoài, khiến Mỹ Hảo gặp không ít khó khăn. Năm 2007-2008, sự xuất hiện của các tập đoàn đa quốc gia như Unilever (Anh), P&G (Mỹ), Unza (Ấn Độ) khiến Mỹ Hảo từ chỗ chiếm thị phần lớn đã giảm sút còn 30-40% thị phần. Tuy nhiên, bán cổ phần để rồi mất quyền kiểm soát, mất thương hiệu như trường hợp của Tribeco, Bibica thì quả là rất đáng suy ngẫm. Người Việt Nam đã không nhìn thấy thương hiệu kem đánh răng Dạ Lan nổi tiếng một thời ngay sau khi Colgate Pamolive mua lại 70% cổ phần. Làn sóng thâu tóm doanh nghiệp Việt đang khiến không ít người lo ngại. Việc gìn giữ thương hiệu - niềm tự hào của một quốc gia, là trách nhiệm nặng nề đối với mỗi doanh nghiệp.