Eurozone sẽ suy thoái cả năm 2013?

Trong dự báo kinh tế công bố cuối tháng 2/2013, Ủy ban châu Âu (EC) đã đưa ra cảnh báo Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) đang đối mặt với nguy cơ suy thoái kéo dài trong suốt cả năm 2013. Theo đó, sản lượng kinh tế của 17 nước thành viên Eurozone trong năm nay sẽ giảm 0,3%, sau khi đã giảm 0,6% trong năm 2012.

Điều này cũng đồng nghĩa với việc khu vực đang chìm ngập trong nợ công này sẽ có thêm hàng triệu người nữa bị mất việc làm và tỷ lệ thất nghiệp sẽ lập kỷ lục (12,2%) vào cuối năm nay.

Trong toàn bộ 27 nước thành viên EU chỉ có Ba Lan và Anh sẽ đạt mức tăng trưởng 0,1% trong năm nay và 1,6% vào năm 2014.

Tình trạng suy thoái ở một loạt các quốc gia Eurozone khiến nhiều người tỏ ra hoài nghi về tính hiệu quả của các biện pháp thắt lưng buộc bụng do Đức khởi xướng. Mặc dù có thể giúp giảm phần nào thâm hụt ngân sách, tiết kiệm chi tiêu, song những chính sách này dẫn tới tình trạng giảm phát, vốn là nhân tố làm trì trệ tốc độ tăng trưởng kinh tế, đồng thời còn làm gia tăng tỷ lệ thất nghiệp, giảm tiêu thụ và nguồn thu thuế, dẫn đến kìm hãm khả năng giảm nợ của toàn Eurozone.

Trụ cột Đức cũng gặp khó

Có thể nói trong ba năm qua, cùng với Pháp, Đức đã giúp “chèo chống” con tàu kinh tế Eurozone bớt “tròng trành” và giúp nó mau “nổi” trở lại khi có dấu hiệu “chìm”. Tuy nhiên, các số liệu kinh tế mới đây cho thấy cuộc khủng hoảng này đã kéo nền kinh tế Đức giảm tốc đáng kể.

Tăng trưởng vẫn được duy trì nhưng không cao như 2 năm trước. Theo thông cáo báo chí đầu năm 2013 của cơ quan thống kê liên bang Đức (Destatis), kinh tế Đức năm 2012 chỉ tăng 0,7% so với năm 2011.                           

                                                                                                                 Nguồn: AFP

Tăng trưởng tiếp tục được thúc đẩy nhờ xuất khẩu (tăng 4,1%), chi tiêu nhà nước (tăng 1,0%) và tiêu dùng của tư nhân (tăng 0,8%). Năm 2012 cũng là tài khóa đầu tiên trong năm năm qua Đức đã ổn định được ngành tài chính công và đạt thăng dư ngân sách dù còn khiêm tốn (2,2 tỷ euro, tức là 0,1% GDP), nhờ tỷ lệ thất nghiệp và lãi suất đều thấp kỷ lục.

Như vậy, xét tổng thể, trong khi nhiều nền kinh tế khác trong Eurozone tăng trưởng âm hoặc rơi vào suy thoái, đầu tàu kinh tế Đức đến thời điểm này vẫn tránh được những ảnh hưởng tồi tệ nhất của cuộc khủng hoảng kéo dài ba năm qua. Tuy nhiên, các nhà kinh tế cảnh báo dù chưa rơi vào suy thoái nhưng kinh tế Đức sẽ gặp không ít khó khăn trong thời gian tới với những điểm yếu đã dần bộc lộ.

Gánh nặng giải cứu Eurozone quá lớn

Có thể nói, nếu không có gói cứu trợ 300 tỷ euro từ Đức, có thể khu vực Eurozone không thể tồn tại đến giờ phút này. Tuy nhiên, việc liên tục phải giải cứu châu Âu và Eurozone vô tình đã làm nước Đức bị phân tâm khỏi những dấu hiệu suy yếu của nền kinh tế, trong bối cảnh chi phí lao động trong nước gia tăng với tốc độ nhanh nhất trong vòng một thập kỷ qua đã quét sạch hầu hết mọi tiến bộ kinh tế mà Đức có được trước đó

Giáo sư môn chính trị tại Đại học Bonn, ông Gerd Langguth, cho rằng mọi thứ đang diễn ra ở Đức hiện tại cũng giống như thời điểm Bức tường Berlin sụp đổ và hai miền Đông - Tây sáp nhập. Gánh nặng giải cứu Eurozone của bà Merkel hiện tại cũng tương tự như việc thủ tướng Helmut Kohn tìm cách sáp nhập Tây Đức và Đông Đức. Vào thời điểm đó, để giải quyết mọi vấn đề khó khăn, thủ tướng Kohn cũng lựa chọn cách ném thật nhiều tiền vào vấn đề đó. Do đó, cho dù bà Merkel ủng hộ giải cứu Eurozone bằng tiền mặt thì ngay bản thân nước Đức cũng phải cắt giảm chi tiêu và cách làm đó không thể kéo dài lâu hơn nữa.

Một điều khiến các nhà lãnh đạo Đức cần chú ý là hiện nợ công của nước này vẫn ở mức cao, hơn 2.000 tỷ euro, tương đương 80% GDP. Dù không cao như Ý nhưng đây vẫn là một trong những mức nợ cao nhất ở Liên minh châu Âu. Vì thế, trong năm tới, Đức vẫn phải đương đầu với nhiều khó khăn để có thể khắc phục nợ công tăng cao và phục hồi kinh tế.

Các vấn đề trong lực lượng lao động

Hãng thống kê Eurostat mới đây cho thấy chi phí lao động tại Đức đang tăng mạnh, trong khi sức cạnh tranh của một số quốc gia Eurozone khác như Tây Ban Nha lại đang cải thiện đáng kể nhờ lao động giá rẻ.

Cụ thể, phí tổn nhân công đơn vị tại Đức đã tăng khoảng 3% kể từ năm 2009, so với mức giảm 7% của Tây Ban Nha trong cùng kỳ. Trong khi chi phí lao động không ngừng tăng, nước Đức lại phải đối mặt với một khó khăn lớn khác đó là số người cao tuổi ngày càng tăng.

Sự suy giảm trong lực lượng lao động chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới tăng trưởng kinh tế Đức, các chuyên gia nhận định.

Tương lai mờ mịt

Các nhà phân tích cho rằng sự khởi sắc lẻ loi của nền kinh tế Đức chẳng thể đủ sức kéo “con tàu Eurozone” vượt qua các “cơn sóng dữ” khi sức lan tỏa của sự “thịnh vượng” này lại vô cùng yếu ớt. 16 nước EU còn lại đang dần bị tàn lụi bởi những chính sách khắc khổ cùng sự gia tăng nhanh chóng của tỷ lệ thất nghiệp. Chính vì vậy, câu chuyện về việc phục hồi khu vực Eurozone sẽ vẫn là một con đường dài, đầy quanh co.

Bruno Colmant – chuyên gia kinh tế của Công ty tư vấn chiến lược Roland Berger – nhận định: “Thời điểm khó khăn nhất của người dân châu Âu còn chưa tới, hai năm tới đây sẽ còn khó khăn hơn nhiều khi khoảng 1/4 tổng số thanh niên châu Âu không có việc làm, tức là hàng triệu giờ kinh nghiệm, hàng triệu giờ sáng tạo bị mất đi”.