Vàng: Bong bóng đang chờ nổ?
Hầu hết các bài viết đều cho rằng biến động của giá vàng phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố: động thái của Ngân hàng Trung ương, lực mua ở Trung Quốc và Ấn Độ, chương trình nới lỏng định lượng của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ, tăng trưởng lượng cung tiền tại nhiều quốc gia trên thế giới cũng như nguy cơ lạm phát và bất ổn tương lai ở châu Âu.

Nhu cầu giảm + Lượng cung tăng = Giá giảm
Bước giảm giá gần đây của vàng ( tính đến ngày 8/3, giá vàng giảm 5% trong năm và mất 17% so với đỉnh cao đã thiết lập hồi tháng 9/2011) không phải là một sai lầm. Tổng nhu cầu vàng năm 2012 (theo Hội đồng vàng thế giới) đã giảm 4% so với 2011.
Trong 4 hình thức cầu, đã có 3 hình thức giảm vào năm 2012 (so với năm 2011):
• Trang sức: -3,2%
• Công nghệ: -5,5%
• Đầu tư: -9,7%.
Duy nhất chỉ có 1 hình thức cầu tăng trong năm ngoái đến từ các tổ chức công. Theo đó, lượng mua ròng từ khu vực này đã tăng lên 17%.
Thật không may cho thị trường vàng, xu hướng nhu cầu hiện nay không hề tích cực, do đó, giá vàng sẽ tiếp tục giảm nếu nhu tình hình này không được cải thiện.
Chúng ta hãy tìm hiểu xem tại sao 4 hình thức cầu còn lại đang tiếp tục giảm:
Lịch sử nhu cầu về vàng (Tính theo tấn) | |||||
Năm | Trang sức |
Đầu tư (Vàng thỏi, vàng xu và ETF) |
Công nghệ |
Lĩnh vực chính thức |
Tổng số |
2002 | 2662 | 352 | 358 | -547 | 2,827 |
2003 | 2484 | 341 | 386 | -620 | 2,592 |
2004 | 2616 | 480 | 419 | -479 | 3,036 |
2005 | 2719 | 602 | 438 | -663 | 3,095 |
2006 | 2300 | 674 | 468 | -365 | 3,077 |
2007 | 2423 | 687 | 476 | -484 | 3,103 |
2008 | 2304 | 1189 | 461 | -235 | 3,719 |
2009 | 1814 | 1402 | 410 | -34 | 3,591 |
2010 | 2017 | 1583 | 466 | 77 | 4,143 |
2011 | 1972 | 1700 | 453 | 457 | 4,582 |
2012 | 1908 | 1535 | 428 | 535 | 4406 |
Nguồn: Hội đồng Vàng Thế giới. | |||||
Nhu cầu đầu tư - Sự suy giảm 9,7% trong nhu cầu đầu tư (vàng thỏi, tiền xu, ETFs, vv) trong năm 2012 dường như đã phản ánh thái độ đặc biệt của giới đầu tư: Mua cao và bán thấp.
Việc thị trường giảm, thậm chí là đi ngang, sẽ kích thích các trader chạy sang các lĩnh vực khác. Giá giảm không hề cám dỗ họ mua vào, mà chỉ đơn thuần là cám dỗ họ ngừng mua hoặc bán ra nhiều hơn. Đây không phải là một vòng tròn “có đạo đức”, mà là một vòng tròn “độc ác”.
Sự ra đời của vàng ETFs (cổ phiếu vàng SPDR (GLD) và các sản phẩm khác) có thể giúp giá vàng đi lên. ETFs là một cách mới để đầu tư vào vàng vật chất. Họ kích thích nhu cầu, một phần bằng cách cho phép các nhà đầu tư chuyển tài sản từ các cổ phiếu khai thác sang sản phẩm vàng ETFs, và một phần là thu hút các nhà đầu tư mới. Khi giá tăng, nhiều nhà đầu tư đổ xô vào thị trường, khiến giá vàng càng tăng cao hơn. Khi giá đi ngang hoặc giảm, các nhà đầu tư lại rục rịch thoát ra ngoài.
Nhu cầu đầu tư tại lĩnh vực này đã có dấu hiệu suy yếu ngay từ đầu năm 2013. Lượng vàng tại ETFs sụt giảm từ cuối tháng 12 năm ngoái cho tới ngày 08/3 năm nay. Đặc biệt, vàng vật chất tại SPDR Gold Shares đã giảm 8% và tại iShares Gold Trust (IAU) đã giảm 1,8%.
Khu vực chính thức - Mặc dù nhu cầu vàng tại khu vực này gia tăng trong năm 2012 nhưng điều này cũng không thể đảm bảo rằng tổng cầu vàng sẽ tăng.
• Nhu cầu từ các tổ chức công là thể loại dễ bay hơi nhất. Trong lịch sử, khu vực công đã chuyển từ người mua ròng sang bán ròng và ngược lại. Khu vực này đã ghi nhận lực bán ròng suốt 8 trong 11 năm qua. Tổng số bán ra trong khoảng thời gian 11năm vào khoảng 2358 tấn.
• Ngay cả vào năm 2012, lực mua từ khu vực này cũng chỉ đại diện cho 12% tổng nhu cầu.
Trang sức - Nhu cầu trang sức suy giảm trong năm 2012 phản ánh một xu hướng dài hạn. Theo đó, nhu cầu đồ trang sức năm ngoái thấp hơn 28% so với năm 2002 và thấp hơn 42% so với năm 1997. Trong năm 2012, nhu cầu trang sức chiếm 43% tổng nhu cầu vàng. Trước đó, vào năm 2002, con số này đạt tới 94%.
Trung Quốc và Ấn Độ luôn được coi là vị cứu tinh trong những trường hợp như thế này. Nếu nhu cầu trang sức tại 2 quốc gia tăng cao, tổng nhu cầu đồ trang sức toàn thế giới cũng sẽ đi lên mạnh mẽ, bất chấp đà giảm tại các quốc gia khác. Điều này là có khả năng, nhưng không dễ xảy ra. Xu hướng nhu cầu đồ trang sức ở Trung Quốc và Ấn Độ không phải là nguồn gốc của sự tăng trưởng.
Trong năm 2012, nhu cầu vàng trang sức tại Ấn Độ thấp hơn so với tất cả các năm kể từ 2003. Trong khi đó, nhu cầu của Trung Quốc cũng đi ngang vào năm ngoái.
Công nghệ - Nhu cầu công nghệ đạt đỉnh điểm vào năm 2007. Tuy nhiên, lại giảm trong vòng 3 năm qua.
Lượng cung - Trong khi lực cầu giảm là một trong những lý do khiến giá vàng đi xuống gần đây, lượng cung tăng cũng gây áp lực không nhỏ lên thị trường. Tổng lượng cung vàng (vàng trên mặt đất) chỉ tăng, chứ không bao giờ giảm. Nếu việc sản xuất dừng lại, vật tư sẽ ổn định chứ không suy giảm.
Tuy nhiên, sản xuất không hề dừng lại, mà đang có xu hướng tăng theo thời gian- Niên giám vàng CPM cho biết.
Sản xuất vàng hàng năm kể từ năm 1949 (Nghìn TROY OUNCES) | |||||||
Thời kỳ |
1950-1959 | 1960 – 1969 | 1970 – 1979 | 1980 – 1989 | 1990 – 1999 | 2000 -2009 | 2010 – 2011 |
Trung bình hàng năm |
29,957 |
43,794 |
42,664 | 50,198 | 73,144 | 78,041 | 80,607 |
% tăng | NA | 46% |
Kết luận
Bong bóng vàng đang bắt đầu chờ nổ? Xu hướng nhu cầu cho thấy điều này có thể đúng. Nhu cầu nữ trang suy giảm dài hạn, nhu cầu công nghệ suy giảm trung hạn và các nhà đầu tư dường như đang mất nhiệt huyết. Trong khi đó, tổng lượng cung trên thế giới tiếp tục được mở rộng. Lực cầu tại các ngân hàng trung ương cần phải cực kỳ lớn mới có thể chống lại những xu hướng này.