Hội thảo thu hút gần 300 lãnh đạo cơ quan Nhà nước, chuyên gia kinh tế, đại biểu tham dự.

Phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đánh giá đây là chủ đề hay, có ý nghĩa, là sáng kiến của báo Tuổi Trẻ với Ngân hàng Nhà nước. Đây là năm thứ 7 tổ chức sự kiện này, đã góp phần thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt phát triển kinh tế số.

"Khi chúng ta phát triển thương mại điện tử thì đương nhiên phải thanh toán không tiền mặt. Vì thanh toán không tiền mặt nhanh, kịp thời chỉ vài giây. Đồng thời giúp cho minh bạch hóa dòng tiền, thúc đẩy kinh tế số phát triển", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Theo Phó Thủ tướng, thanh toán không tiền mặt không chỉ thúc đẩy hiệu quả ngành ngân hàng, mà còn giúp tăng tính minh bạch trong quản lý tài chính, hỗ trợ thương mại điện tử và dịch vụ công, nâng cao năng suất lao động và tiết giảm chi phí xã hội.

Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, đến cuối năm 2024 Việt Nam đã có hơn 204,5 triệu tài khoản thanh toán của khách hàng cá nhân; 154,1 triệu thẻ ngân hàng đang lưu hành. Gần 87% người trưởng thành có tài khoản tại ngân hàng.

Thanh toán không tiền mặt đã có mặt trong mọi lĩnh vực của kinh tế và đời sống - xã hội như học phí, viện phí, mua sắm…

Bên cạnh các kết quả nổi bật mà ngành ngân hàng đã mang lại trong việc phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, góp phần tăng tưởng kinh tế số, Phó Thủ tướng cho rằng cần thẳng thắn nhìn nhận có một số tồn tại như vấn đề an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân trong thanh toán số, nhất là trong bối cảnh tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi.

Thanh toán số không chỉ thúc đẩy hiệu quả ngành ngân hàng, mà còn giúp tăng tính minh bạch trong quản lý tài chính, hỗ trợ thương mại điện tử và dịch vụ công, nâng cao năng suất lao động và tiết giảm chi phí xã hội.

Nhà báo Lê Thế Chữ, Tổng Biên tập Báo Tuổi Trẻ cho rằng, chương trình Ngày không tiền mặt do Báo Tuổi Trẻ khởi xướng kể từ 2019 đến nay, phối hợp với Vụ Thanh toán, Thời báo Ngân hàng – Ngân hàng Nhà nước, Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh, Công ty Cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) tổ chức dưới sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước và UBND TP. Hồ Chí Minh, từng bước tạo ra những thay đổi rõ nét trong xã hội. 

Khảo sát mới đây do Cốc Cốc Research và Báo Tuổi Trẻ phối hợp thực hiện cho thấy 59% giao dịch sinh hoạt hằng ngày của người dân Việt Nam đã sử dụng thanh toán không tiền mặt. Với nhóm tuổi 25-44, tỉ lệ này lên đến 72%.

Do đó cần phải hoàn thiện thể chế, chính sách phù hợp, tạo điều kiện thuận lợi cho các mô hình thanh toán sáng tạo, đồng thời đảm bảo quản lý rủi ro và an toàn hệ thống, bảo vệ tài sản của người dân.

Bốn giải pháp phát triển thanh toán không tiền mặt

Ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh cho rằng thanh toán không tiền mặt đã trở thành xu hướng khách quan và phổ biến trong đời sống hiện nay. Chúng ta dễ dàng gặp ở nhiều nơi như: nhà hàng, quán cà phê các hoạt động giao dịch không dùng tiền mặt. Đây là một nỗ lực lớn giúp người dân có thói quen không dùng tiền mặt…

Để thực hiện mục tiêu trên, TP. Hồ Chí Minh đã ban hành kế hoạch phát triển thanh toán không tiền mặt trên địa bàn với nhiều biện pháp và giải pháp thúc đẩy thanh toán số trong tất cả các lĩnh vực dịch vụ công, giáo dục, y tế, giao thông vận tải, các hoạt động xúc tiến thương mại. Bên cạnh đó là các giải pháp đồng bộ về đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao nhận thức và kỹ năng tài chính số cho người dân, tạo nền tảng vững chắc cho một xã hội không tiền mặt.

Tuy nhiên, từ thực tiễn triển khai tại TP. Hồ Chí Minh, việc thực hiện thanh toán không tiền mặt vẫn còn những khó khăn, hạn chế nhất định. Trong đó vấn đề bảo mật an toàn giao dịch cho người dùng là một trong những trở ngại khiến cho người dân còn e ngại khi sử dụng, nhất là trong bối cảnh nguy cơ, tội phạm công nghệ cao, lừa đảo, đánh cắp dữ liệu cá nhân ngày càng tinh vi, phức tạp.

Để khắc phục hạn chế trên, ông Nguyễn Văn Dũng đề xuất một số giải pháp cụ thể:

Thứ nhất, Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành Trung ương tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến triển Thanh toán không tiền mặt, bảo đảm đồng bộ với luật các tổ chức tín dụng sửa đổi năm 2024, Nghị định 52 và các quy định về an toàn bảo mật thông tin cá nhân, tạo hành lang cơ sở pháp lý đồng bộ hoạt động thanh toán.

Thứ hai, ông Dũng các đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia, diễn giả, khách mời quan tâm thảo luận cũng như chia sẻ những kinh nghiệm trong việc thúc đẩy thanh toán số trong thương mại điện tử, vai trò các giải pháp kết nối dữ liệu trong thúc đẩy phát triển kinh tế số và những khuyến nghị riêng cho TP. Hồ Chí Minh.

Thứ ba, các sở, ban ngành UBND phường, xã chủ động rà soát lồng ghép các nội dung, thúc đẩy triển thanh toán không tiền mặt vào chương trình công tác thường xuyên của đơn vị địa phương.

Thành phố cũng đề xuất phối hợp tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại gắn với đẩy mạnh triển thanh toán không tiền mặt, nhất là trong các sự kiện tiêu dùng lớn như khuyến hại tập trung, chương trình xúc tiến tiêu dùng, kích cầu du lịch. Đồng thời đề xuất những giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh, tiểu thương, người dân áp dụng các giải pháp thanh toán số phù hợp với quy mô và điều kiện thực tế.

Thứ tư, các đơn vị như Ngân hàng Nhà nước, Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh, các sở ban ngành phối hợp các cơ quan bộ, ngành Trung ương để kết nối liên thông dữ liệu giữa các ngành, các lĩnh vực hình thành hệ sinh thái số của vụ thanh toán thông minh trên địa bàn thành phố.