Thu hút FDI của Việt Nam thực sự mang tính đột phá

Giáo sư Robert McClelland, Trưởng khoa Kinh doanh RMIT Việt Nam nhấn mạnh, câu chuyện thu hút FDI của Việt Nam thực sự mang tính đột phá.

“Chỉ riêng nửa đầu 2025, cả nước đã thu hút hơn 21,51 tỷ đô la Mỹ vốn FDI, tăng 32,6% so với cùng kỳ 2024. Mức tăng trưởng này, được thúc đẩy bởi các lĩnh vực như sản xuất, bất động sản, công nghệ xanh và nghiên cứu khoa học, khẳng định vai trò ngày càng nổi bật của Việt Nam như một trung tâm đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững trong khu vực”, vị giáo sư này dẫn chứng.

Đại diện cơ quan quản lý nhà nước, bà Trần Thị Hải Yến, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến, Thông tin và Hỗ trợ đầu tư phía Nam, Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Tài chính chỉ rõ, bất chấp những bất ổn của kinh tế toàn cầu, tổng vốn FDI thực hiện tại Việt Nam trong năm 2024 đã đạt 25,35 tỷ đô la Mỹ – tăng 9,4% so với năm trước và là mức cao nhất trong vòng sáu năm qua.

“Con số này hoàn toàn trái ngược với xu hướng toàn cầu, khi dòng vốn FDI thế giới giảm 11%, chỉ còn 1.500 tỷ đô la Mỹ trong năm 2024, theo báo cáo của UNCTAD”, bà Yến nhấn mạnh và khẳng định, đây là minh chứng rõ nét cho khả năng chống chịu và sức hấp dẫn ngày càng tăng của Việt Nam đối với các nhà đầu tư quốc tế.

Đại diện nhà đầu tư nước ngoài, ông Alexander Ziehe, Chủ tịch Hiệp hội các doanh nghiệp Đức (GBA), khẳng định tầm quan trọng của Việt Nam đối với các nhà đầu tư Đức. 

Ông cho biết, báo cáo Triển vọng kinh doanh toàn cầu mùa xuân 2025 của AHK đã chỉ rõ, có tới 80% doanh nghiệp Đức tại Việt Nam đánh giá tích cực về môi trường kinh doanh và 38% có kế hoạch mở rộng hoạt động trong hai năm tới.

Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra một số thách thức như thủ tục hành chính phức tạp và tình trạng thiếu hụt nhân lực chất lượng cao. Dù vậy, ông vẫn tái khẳng định cam kết hợp tác lâu dài của GBA với Việt Nam.

Định hình chiến lược FDI phù hợp với xu hướng đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững

Tại hội thảo, ông Sam Conroy, Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Australia tại Việt Nam (Auscham) đã chỉ ra rằng, những cải cách chính sách gần đây đã giúp giảm rủi ro cho nhà đầu tư Australia, giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn hơn.

PGS Abel Alonso, giảng viên cấp cao chương trình Kinh doanh quốc tế tại RMIT Việt Nam, thì đề cập đến tầm quan trọng của việc xây dựng “văn hóa FDI chất lượng” tại Việt Nam. Ông lưu ý rằng, ngoài ưu đãi và cơ sở hạ tầng, thì quy định minh bạch, môi trường dễ kinh doanh và đa dạng hóa ngành đầu tư sẽ mang lại sự an tâm cho các nhà đầu tư. 

“Nguồn nhân lực thông thạo đa ngôn ngữ và tiềm năng ngành dịch vụ tại Việt Nam có thể là lợi thế chiến lược trong làn sóng FDI tiếp theo”, vị chuyên gia này chia sẻ. 

TS Đặng Thảo Quyên, quyền Phó chủ nhiệm nhóm bộ môn Quản trị phụ trách giảng dạy và học tập kiêm Chủ nhiệm bộ môn cấp cao ngành Kinh doanh quốc tế, Khoa Kinh doanh, khẳng định, đột phá trong thu hút FDI của Việt Nam sẽ không thể đến từ một bên đơn lẻ.

“Việt Nam cần vượt qua mô hình đầu tư mang tính giao dịch và hướng đến các mối quan hệ mang tính đối tác chiến lược có thể nâng tầm vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu. Điều này đồng nghĩa với việc cần đầu tư vào nguồn lực con người, hạ tầng số và quản trị bao hàm. Tương lai FDI tại Việt Nam không còn đơn thuần là câu chuyện thu hút vốn mà cần hướng đến sự cam kết, sáng tạo và hướng tới mục tiêu chung”, TS Quyên nhấn mạnh. 

Trước đó, trả lời chất vấn trước đại biểu quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, chủ trương thu hút vốn FDI của Chính phủ là yêu cầu khu vực này phải chuyển giao công nghệ thực chất, nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo. Quyết định 29 của Chính phủ đưa ra nhiều ưu đãi đặc biệt với dự án FDI cam kết chuyển giao công nghệ.

Để triển khai Nghị quyết 57 về đột phá trong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, ông Thắng cho hay Bộ đang xây dựng thể chế để hình thành một số khu công nghiệp chuyên biệt phát triển khu công nghiệp thông minh, phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao hàm lượng công nghệ trong khu vực có vốn FDI, tạo sức lan tỏa cho doanh nghiệp trong nước.

Theo Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn, nhân lực ngành bán dẫn tới 2030, Việt Nam có ít nhất đào tạo 50.000 nhân lực cho chuỗi giá trị ngành này. Việt Nam cũng liên kết với các đối tác công nghệ hàng đầu để thành lập trung tâm nghiên cứu, ươm tạo thiết kế vi mạch...

Cùng với đó, cần hình thành các định hướng và chính sách trong lựa chọn, thu hút đối tác đầu tư, ưu tiên đối tác đầu tư vào một số ngành, sản phẩm công nghệ cao, tạo ra giá trị lớn, bảo vệ tốt hơn các nhóm lao động, đặc biệt là lao động yếu thế trong thị trường lao động. Bên cạnh đó, cần xây dựng chính sách hỗ trợ lao động, xác định rõ định hướng chiến lược và ưu tiên ngành nghề cần phát triển.