Về tình hình giải ngân vốn đầu tư công, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc cho biết, tỷ lệ giải ngân mới đạt khoảng 22,2% là mức thấp, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và tiến độ thực hiện các hợp đồng.

Nguyên nhân chủ yếu là do công tác chuẩn bị đầu tư còn chậm, nhiều địa phương chưa bố trí đủ vốn cho công tác chuẩn bị nên việc lập dự án, thiết kế đầu tư đều bị chậm. Bên cạnh đó, công tác giải phóng mặt bằng chưa đi trước một bước, nhiều dự án chậm phê duyệt và quá trình đấu thầu còn kéo dài. Trong giai đoạn thực hiện, nhiều dự án gặp khó khăn về nguyên vật liệu.

Tuy nhiên, những điểm nghẽn này đang dần được tháo gỡ nhờ các sửa đổi trong Luật Ngân sách Nhà nước, Luật Đầu tư công, Luật Đấu thầu và các quy định liên quan vừa được Quốc hội thông qua. Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tập trung khắc phục những tồn tại để đẩy nhanh tiến độ giải ngân, biến đầu tư công thành động lực dẫn dắt tăng trưởng và huy động đầu tư toàn xã hội.

Đề cập đến chính sách thuế đối với hộ kinh doanh, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho rằng, việc bỏ thuế khoán là chủ trương đúng đắn và đã được thể hiện tại Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, Bộ Tài chính cần tiếp tục nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền quy định ngưỡng doanh thu tính thuế, tạo thuận lợi cho hộ nghèo, hộ buôn bán nhỏ lẻ, đảm bảo dân sinh. Đồng thời, cần áp dụng chính sách phù hợp với từng nhóm hộ kinh doanh, đảm bảo công bằng, khuyến khích phát triển, đồng thời kiểm soát được nguồn thu.

Liên quan đến tăng trưởng kinh tế, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc chỉ ra ba yếu tố chính là xuất khẩu, đầu tư và tiêu dùng. Về xuất khẩu, hiện Việt Nam chủ yếu xuất khẩu sang Mỹ, châu Âu và một số thị trường lớn khác. Tuy nhiên, đang có thách thức mới liên quan đến thuế tối thiểu toàn cầu. Bộ Chính trị đã chỉ đạo, Chính phủ đang tích cực đàm phán với Hoa Kỳ, đồng thời tìm kiếm thêm các thị trường mới để đảm bảo duy trì sản xuất và xuất khẩu.

Về đầu tư, có ba kênh chính: đầu tư công, đầu tư FDI và đầu tư tư nhân. Trong bối cảnh chuyển đổi sang nền kinh tế có năng suất cao, đổi mới sáng tạo, công nghệ cao và kinh tế số, cần đổi mới toàn diện các chính sách đầu tư để phù hợp định hướng mới.

Về tiêu dùng, Chính phủ và Quốc hội đã triển khai nhiều chính sách thúc đẩy như cải cách bộ máy, đẩy mạnh thương mại điện tử, phát triển du lịch, thương mại trong nước, kiểm soát giá cả, giảm thuế giá trị gia tăng, giảm lệ phí trước bạ ô tô và một số chính sách khác nhằm kích cầu tiêu dùng. Đây là những yếu tố tăng tiêu dùng, thúc đẩy phát triển.

Về chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt, Phó Thủ tướng cho biết Chính phủ đã có nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp như giảm thuế môi trường đối với xăng dầu, điều chỉnh lệ phí trước bạ, và triển khai nhiều chính sách tháo gỡ khó khăn. Tất cả đều hướng đến thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Đề cập đến nhu cầu vốn đầu tư cho các công trình “thế kỷ” như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, các tuyến đường sắt đô thị, sân bay Long Thành hay các tuyến cao tốc trọng điểm, Phó Thủ tướng cho biết, nhu cầu vốn rất lớn và cần được cân đối thận trọng để phải đảm bảo không vượt trần nợ công.

Về cải cách chính sách thuế, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, nước ta đang tiến hành cải cách để minh bạch, hiện đại hóa hệ thống theo hướng “khoan thu sức dân”. Tỷ lệ thuế suất của Việt Nam hiện còn thấp so với mặt bằng quốc tế: Thuế giá trị gia tăng chỉ 8–10% (trong khi quốc tế 17–27%), thuế thu nhập doanh nghiệp là 20% (so với 25–30% ở nhiều nước khác). Chính phủ tiếp tục duy trì chính sách ưu đãi hợp lý, đồng thời yêu cầu tiết kiệm, hiệu quả trong chi tiêu công để dành nguồn lực cho chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, phát triển nông nghiệp và đảm bảo an sinh.

Đề cập đến hình thức đầu tư BOT, BT, Phó Thủ tướng nhận định, đây là hình thức huy động nguồn lực xã hội hiệu quả nếu được quản lý chặt chẽ. Thực tế kiểm toán các dự án BOT từng cho thấy có tình trạng đội giá cao, làm phát sinh chi phí lớn. Vì vậy, Chính phủ chủ trương kiểm soát chặt tổng mức đầu tư, công nghệ, chất lượng và các chính sách hỗ trợ để đảm bảo minh bạch, hiệu quả, tránh lạm dụng quyền lực công như một số đại biểu Quốc hội đã phản ánh.