Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 210/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 38/2018/NĐ-CP về đầu tư cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo.

Một điểm đáng chú ý là Nghị định đã quy định rõ quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo không được sử dụng vốn để đầu tư cổ phiếu niêm yết, cổ phiếu đăng ký giao dịch, trái phiếu và chứng chỉ quỹ theo pháp luật chứng khoán. Nghị định có hiệu lực từ 15/9/2025.

Theo Nghị định số 210/2025/NĐ-CP, danh mục hoạt động đầu tư của quỹ chỉ giới hạn ở các khoản góp vốn trực tiếp vào doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo; đầu tư các công cụ có thể chuyển đổi; hoặc đầu tư quyền mua cổ phần tại chính doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Mọi hoạt động mua bán chứng khoán trên thị trường thứ cấp, dù là cổ phiếu niêm yết hay trái phiếu doanh nghiệp, đều bị loại khỏi phạm vi đầu tư của quỹ.

Đây là bước điều chỉnh quan trọng, nhằm đảm bảo nguồn lực tài chính của quỹ tập trung đúng vào sứ mệnh ban đầu: Hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo giai đoạn đầu, nơi rủi ro cao nhưng tiềm năng lớn.

Tránh tình trạng quỹ “chệch hướng” sang đầu tư tài sản tài chính sẵn có, vốn dễ tạo lợi nhuận ngắn hạn nhưng không mang lại giá trị gia tăng cho hệ sinh thái khởi nghiệp.

Ngoài ra, Nghị định cũng yêu cầu quỹ không được cho vay thương mại, không bảo lãnh khoản vay, và không cam kết lợi nhuận trong hoạt động huy động vốn. Toàn bộ vốn góp và tài sản của nhà đầu tư phải được hạch toán độc lập với công ty quản lý quỹ, đảm bảo tính minh bạch và kiểm soát rủi ro.

Quy định mới cũng siết chặt trách nhiệm của công ty quản lý quỹ trong khâu vận hành: Chỉ được gửi tiền hoặc mua chứng chỉ tiền gửi tại tổ chức tín dụng đã được Ban đại diện quỹ phê duyệt; mọi giao dịch phải bảo đảm an toàn vốn. Công ty quản lý quỹ và nhà đầu tư phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính trung thực của thông tin trong hồ sơ thành lập và các báo cáo định kỳ.

Đặc biệt, cơ quan đăng ký kinh doanh cấp tỉnh có quyền kiểm tra hoạt động quỹ, bao gồm các thay đổi về vốn góp, gia hạn hoạt động, giải thể hoặc chuyển nhượng vốn. Quy định này giúp tăng tính giám sát của Nhà nước, hạn chế rủi ro và sai phạm trong quá trình sử dụng vốn đầu tư khởi nghiệp.

Việc cấm đầu tư chứng khoán sẽ khiến quỹ khởi nghiệp sáng tạo phải tập trung hơn vào các dự án đổi mới sáng tạo, đúng với tinh thần hỗ trợ doanh nghiệp non trẻ bứt phá. Tuy nhiên, quy định này cũng đặt ra thách thức cho quỹ trong việc cân đối danh mục và quản trị rủi ro, bởi không còn kênh “trú ẩn” lợi nhuận an toàn khi thị trường khởi nghiệp gặp khó khăn.

Dù vậy, với mục tiêu dài hạn là tạo nền tảng vững chắc cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, quy định mới được kỳ vọng sẽ giúp nguồn lực đầu tư đến đúng nơi, nuôi dưỡng các ý tưởng, sản phẩm và công nghệ “Make in Vietnam”, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dựa trên tri thức và sáng tạo.