Nghị định không chỉ là sự đột phá trong chính sách đất đai, mà còn là tín hiệu mạnh mẽ về trách nhiệm xã hội của Nhà nước khi hệ thống chính sách được hoàn thiện để bao phủ những nhóm dễ tổn thương, đồng thời tháo gỡ khó khăn kịp thời cho sản xuất– kinh doanh.

Tháo gỡ gánh nặng cho người thuê

Trước đây, chính sách miễn, giảm tiền sử dụng đất thường chỉ dừng ở những nhóm đối tượng như người có công, hộ nghèo, người khuyết tật... còn các trường hợp tái định cư đặc thù, như tái định cư vùng ngập lũ ĐBSCL, làng chài, dân sống trên sông nước, đầm phá, thường nằm ngoài “tấm khiên” bảo trợ chính thức, dù chịu tác động nghiêm trọng bởi thiên tai và điều kiện sống, sản xuất nguy cơ cao. Nghị định 230/2025/NĐ-CP đã bước ra khỏi khuôn khổ đó, chạm đến những "địa chỉ" mà sự bảo đảm cần được cụ thể, không còn né tránh, mà được ghi nhận rõ ràng trong hệ thống pháp luật.

Đáng lưu ý, Nghị định còn quyết định giảm 30% tiền thuê đất năm 2025 cho mọi tổ chức, cá nhân trả tiền theo phương thức hằng năm, kể cả trường hợp chưa hoàn thành hồ sơ, không thuộc các diện ưu đãi khác hoặc đã hết hạn. Mức giảm này không cào bằng, không liên thông nợ cũ, không xóa nghĩa vụ trước đó, nhưng là cú huých kịp thời, giảm bớt áp lực tài chính năm 2025, thể hiện sự thấu hiểu và linh hoạt trong thực thi chính sách.

Quy trình chặt chẽ, hiệu quả

Một điểm sáng không thể bỏ qua là tính rõ ràng. Nghị định khuyến khích người thuê đất, doanh nghiệp nộp hồ sơ giảm trước 30/11/2025 và được giải quyết trong 30 ngày kể từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Cơ chế này đảm bảo chính sách được tiếp cận minh bạch, không “treo”, không chờ hồi tố.

Đáng chú ý, chủ đầu tư hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất được yêu cầu phân bổ số tiền thuê đất được giảm cho bên thuê lại theo tỷ lệ diện tích, trong 30 ngày. Điều này không chỉ đảm bảo giảm đúng, giảm đủ, mà còn giúp tránh việc “ăn trên lưng” người thuê- lực lượng trực tiếp góp phần vào sản xuất, giải quyết lao động và thúc đẩy tăng trưởng địa phương.

Tái cấu trúc ưu đãi theo Nghị định 230/2025/NĐ-CP không dừng lại ở nội dung cố định, mà mở ra cơ chế “van điều chỉnh theo tình thế”. Cụ thể, Bộ Tài chính được quyền trình Chính phủ miễn/giảm tiền sử dụng đất cho doanh nghiệp, tổ chức nếu cần hỗ trợ trong bối cảnh vĩ mô, như để đảm bảo an sinh xã hội hoặc kích cầu sản xuất kinh doanh. Đây là sự linh hoạt cần thiết, giúp chính sách đất đai phản ứng kịp thời với biến động kinh tế – xã hội.

Đáng chú ý, Nghị định 230/2025/NĐ-CP đã bãi bỏ ưu đãi tiền thuê đất cho cơ sở sử dụng lao động là người khuyết tật, từng được quy định tại Nghị định 28/2012. Đây là bước đi cần thiết để tinh gọn hệ thống chính sách, tránh trùng chéo và chuyển từ “ưu đãi diện rộng” sang “ưu đãi trọng tâm”. Tuy có thể gây tranh luận về mức độ cụ thể hóa chính sách hỗ trợ người khuyết tật, nhưng xét về tổng thể, việc tích hợp ưu đãi trong khung Luật Đất đai mới là phù hợp, dễ kiểm soát thực thi hơn.

Nghị định 230/2025/NĐ-CP là “bước nhảy” rõ rệt trong chính sách đất đai, khi vừa cứu trợ kịp thời cho người dễ bị tổn thương, vừa tháo gỡ nút thắt tài chính cho sản xuất – kinh doanh.

Nghị định dung hòa lợi ích xã hội và kinh tế, không chỉ giảm áp lực năm 2025, mà còn xây dựng nền tảng thể chế đủ linh hoạt để điều hành chính sách theo từng giai đoạn, từng địa bàn thực tiễn.