Nhật Bản ghi nhận số ca sinh thấp nhất kể từ năm 1899
Theo dữ liệu của Chính phủ Nhật Bản công bố mới đây, quốc gia này đang đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân khẩu học ngày càng nghiêm trọng khi số ca sinh trong năm 2024 đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, chỉ còn 686.061 ca, giảm 5,7% so với năm trước và là mức thấp nhất kể từ khi bắt đầu ghi nhận thống kê vào năm 1899.
Báo cáo từ Bộ Y tế Nhật Bản cũng cho thấy, tỷ lệ sinh trung bình số con mà một phụ nữ nước này có trong suốt cuộc đời đã giảm xuống 1,15, thấp hơn đáng kể so với mức 2,1 cần thiết để duy trì dân số ổn định. Đồng thời, số ca tử vong trong năm 2024 lên tới 1,6 triệu người, tăng 1,9% so với năm trước.
Đáng chú ý, đây là năm thứ chín liên tiếp số lượng trẻ sơ sinh và tỷ lệ sinh tại Nhật Bản giảm, bất chấp sự gia tăng nhẹ số lượng các cuộc hôn nhân – một yếu tố ảnh hưởng lớn đến xu hướng sinh nở ở quốc gia vốn có rất ít trẻ sinh ngoài hôn nhân. Cụ thể, năm 2024 có 485.063 cuộc hôn nhân, tăng hơn 10.000 cuộc so với năm 2023.
Từ sau thời kỳ bùng nổ dân số vào năm 1973, số ca sinh ở Nhật Bản đã liên tục sụt giảm, lần lượt rơi xuống dưới 1 triệu vào năm 2016 và dưới 800.000 vào năm 2022. Con số hiện tại chỉ bằng khoảng 1/4 so với mức đỉnh 2,7 triệu ca sinh vào năm 1949.
Theo Hãng thông tấn Kyodo, số liệu mới đã vượt xa dự báo trước đó khoảng 15 năm, khiến các nhà hoạch định chính sách lo ngại sâu sắc. Nếu xu hướng hiện tại tiếp diễn, dân số Nhật Bản hiện đang là khoảng 124 triệu người có thể giảm xuống 87 triệu vào năm 2070, trong đó 40% sẽ từ 65 tuổi trở lên.
Tình trạng dân số giảm và già hóa không chỉ đe dọa nền kinh tế, hệ thống an sinh xã hội, mà còn ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trong bối cảnh Nhật Bản muốn tăng cường năng lực quốc phòng để đối phó các rủi ro khu vực.
Chính phủ Nhật Bản gần đây đã công bố loạt chính sách nhằm thúc đẩy sinh sản, như mở rộng trợ cấp nuôi con, miễn học phí trung học và hỗ trợ tài chính cho các cặp đôi nghỉ phép nuôi con cùng lúc. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng các chính sách này vẫn thiếu hiệu quả khi không chạm đến gốc rễ vấn đề, bao gồm chi phí sinh hoạt tăng cao, bất ổn việc làm và văn hóa doanh nghiệp hạn chế vai trò của phụ nữ.
Một khảo sát năm 2023 cho thấy chỉ 16,5% người trẻ từ 17 đến 19 tuổi tin rằng họ sẽ kết hôn trong tương lai, dù số người "muốn kết hôn" cao hơn nhiều. Điều này cho thấy một khoảng cách đáng kể giữa mong muốn cá nhân và thực tế xã hội mà Nhật Bản cần phải nhanh chóng thu hẹp nếu muốn đảo ngược xu hướng sụt giảm dân số hiện nay.
