Sự kiện kinh tế-tài chính Việt Nam tuần từ 2 - 7/11/2015

Theo Trung tâm Thông tin và Dịch vụ Tài chính

KINH TẾ - TÀI CHÍNH VIỆT NAM

Nội dung

Tổng cung


Tăng trưởng - Lạm phát

Theo báo cáo cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam 2015 của Ngân hàng ANZ ngày 4/11:

+ Dự báo tăng trưởng GDP của Việt Nam sẽ ở mức 6,8% trong năm 2015 và 6,9% trong năm 2016, 7% trong năm 2017 và có thể cao hơn, vượt tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc.

+ Dự báo lạm phát trong năm 2015 sẽ ở mức trung bình 1,0% và ở mức 2,8% trong năm 2016.

+ Dự trữ ngoại hối của Việt Nam năm 2015 dự báo đạt gần 35 tỷ USD, cao hơn so với năm 2014.

Kinh tế Trung Quốc đang trên đà suy giảm mạnh nhất trong 25 năm qua và khó tiếp tục duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong thời gian tới. Tốc độ tăng trưởng kinh tế đã giảm từ mức khoảng gần 10% giai đoạn 2010 - 2011 xuống còn mức khoảng 7% trong hai quý đầu năm 2015. (Theo báo cáo bổ sung giải trình về dự thảo kế hoạch 5 năm 2016 - 2020 và kế hoạch năm 2016 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư).

+ Trong ngắn hạn: Với những giải pháp, chính sách kịp thời, hiệu quả của Chính phủ, tác động của việc phá giá đồng NDT và sự suy giảm tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ không có tác động lớn tới kinh tế Việt Nam.

+ Trong dài hạn: Việc suy giảm tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ có những tác động đến kinh tế Việt Nam, đặc biệt là hoạt động xuất nhập khẩu và thu ngân sách nhà nước.

Sản xuất công nghiệp

Chỉ số PMI của Việt Nam đã tăng từ 49,5 điểm trong tháng 9/2015, lên mức 50,1 điểm trong tháng 10/2015, cho thấy, sự ổn định của lĩnh vực sản xuất tại Việt Nam và như vậy, sự suy giảm trong tháng 9 không phải là khởi đầu cho một xu hướng đi xuống kéo dài. Tuy nhiên, số lượng đơn đặt hàng mới giảm tháng thứ 2 liên tiếp, trong đó, đơn đặt hàng xuất khẩu mới giảm tháng thứ 5 liên tiếp. Điều này đã khiến tốc độ tạo việc làm chậm lại tháng thứ 3 liên tiếp.

(Theo khảo sát của Nikkei).

Trong tháng 10/2015, sản lượng than sạch đạt 4,1 triệu tấn, tăng 6,7% so với cùng kỳ năm 2014. Tính chung, 10 tháng sản lượng than sạch ước đạt 34,6 triệu tấn, tăng 4,9%; tiêu thụ than ước đạt gần 29 triệu tấn, tăng 2,35%; tiêu thụ than trong nước tăng 19,9% và than xuất khẩu tăng 21,3% so cùng kỳ năm 2014. (Theo Bộ Công Thương).

Ông Nguyễn Văn Biên, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) dự kiến, trong năm 2016, ​lượng than cung cấp cho ngành điện sẽ tăng thêm khoảng 5 triệu tấn.

Tổng cầu


Giá xăng

Mức giá trần của xăng dầu được điều chỉnh giảm kể từ 15 giờ ngày 3/11. (Theo thông báo của liên bộ Tài chính - Công Thương). Cụ thể:

+ Xăng Ron 92: 17.232 đồng/lít, giảm 771 đồng/lít;

+ Xăng E5: 16.737 đồng/lít, giảm 881 đồng/lít;

+ Dầu diesel 0,05S: 13.513 đồng/lít, giảm 432 đồng/lít;

+ Dầu hỏa: 12.523 đồng/lít, giảm 481 đồng/lít;

+ Dầu mazút: 3,5S cao nhất là 9.571 đồng/kg. giảm 316 đồng/kg.

Quỹ bình ổn giá xăng

- Trước thời điểm điều chỉnh giá xăng dầu (15 giờ ngày 03/11), ước quỹ bình ổn xăng dầu (BOG) của doanh nghiệp này là 2.000 tỷ đồng. Như vậy, so với mức 1.940 tỷ đồng được công bố ngày 03/9, Quỹ BOG đã tăng thêm 60 tỷ đồng, còn tính từ ngày 3/10, quỹ này tăng thêm 170 tỷ đồng. (Theo Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam - Petrolimex).

- Quyết định của liên bộ Tài chính - Công Thương, yêu cầu doanh nghiệp đầu mối trong nước giữ nguyên mức trích lập quỹ bình ổn ở mức 300 đồng/lít đối với các mặt hàng dầu, trong khi điều chỉnh đối với xăng khoáng từ 200 đồng/lít lên 300 đồng/lít.

Doanh nghiệp

Sau 18 tháng triển khai, đã có 95% doanh nghiệp hài lòng với hệ thống thông quan điện tử, (Theo khảo sát của Tổng cục Hải quan), cụ thể:

- Về tốc độ phản hồi thông tin, có 18% số doanh nghiệp cảm thấy “rất hài lòng” và 79% “hài lòng”.

- Về tính ổn định và khả năng truy cập của hệ thống, 15% doanh nghiệp “rất hài lòng” và 75% “hài lòng”.

Các cấu phần của hệ thống thông quan điện tử đang tiếp tục được nghiên cứu và đưa vào sử dụng trong thời gian tới (cấu phần một cửa quốc gia, bản lược khai hàng hóa, quản lý hàng đi và đến cửa khẩu...), nhằm giảm thời gian thông quan và quản lý chặt chẽ hơn các dòng hàng.

Tính đến hết tháng 10/2015, cả nước đã có 457.504 doanh nghiệp (DN) đăng ký nộp thuế điện tử qua Cổng thông tin Tổng cục Thuế, đạt trên 90% DN đang hoạt động.Bên cạnh đó, số DN khai thuế điện tử cũng được cơ quan Thuế triển khai tại 63 tỉnh, thành phố, với tỷ lệ đạt gần 99%, tương đương trên 506.000 DN. (Theo Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Cao Anh Tuấn).

Đầu tư

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt danh mục Dự án “Sửa chữa và nâng cao an toàn đập” vay vốn WB trong giai đoạn từ năm 2016 - 2022, với tổng vốn là 443 triệu USD, trong đó vốn ODA là 415 triệu USD, vốn đối ứng 28 triệu USD, nhằm hỗ trợ thực hiện Chương trình Bảo đảm an toàn các hồ chứa nước thông qua sửa chữa, nâng cấp các đập ưu tiên, tăng cường năng lực quản lý, vận hành an toàn đập nhằm bảo vệ dân cư và cơ sở hạ tầng, kinh tế - xã hội vùng hạ du.

Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) thông báo cấp Giấy chứng nhận đăng ký chứng khoán số 83/2015/GCNTP-VSD ngày 4/11/2015 và cấp mã trái phiếu cho KBNN, với mã chứng khoán là TL1535302 và mã ISIN là VNTL15353020; số lượng chứng khoán đăng ký là 16.000.000 trái phiếu.

Xuất nhập khẩu

Trong 10 tháng năm 2015, lượng xe ô tô nhập khẩu đạt 94.610 chiếc, tổng giá trị khoảng 2,3 tỷ USD, tăng 83% về lượng và 100% về giá trị so với cùng kỳ năm 2014. VAMA đưa ra dự báo, với lượng xe trung bình nhập về mỗi tháng từ 10.000 - 11.000 xe, tổng lượng xe nhập khẩu cả năm 2015 có thể đạt tới 115.000 - 117.000 xe. (Theo Báo cáo của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam - VAMA).

Giá trị xuất khẩu nông - lâm sản trong tháng 10/2015 ước đạt 2,55 tỷ USD, tăng 400 triệu USD (18,6%) so với tháng ​9 và giảm 190 triệu USD (6,94%) so với cùng kỳ năm 2014. Tính chung 10 tháng, tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt gần 24,61 tỷ USD, giảm 3,8% so với cùng kỳ năm 2014. Thặng dư thương mại toàn ngành đạt gần 5,44 tỷ USD, giảm 31,6% so với cùng kỳ năm 2014.

Cân đối vĩ mô


Giá vàng

Trong tuần qua, giá vàng SJC giảm mạnh từ 360 đến 420 nghìn đồng/lượng. Trong ngày cuối tuần (7/11), giá vàng được giao dịch ở mức:

+ Công tySJC tại Hà Nội: 33,15 - 33,4 triệu đồng/lượng, tạithành phố Hồ Chí Minh: 33,15 - 33,38 triệu đồng/lượng.

+ Tập đoàn DOJI: 33,28 - 33,35 triệu đồng/lượng.

+ Công ty Bảo tín Minh Châu: 33,30 - 33,35 triệu đồng/lượng.

Tỷ giá

Tính chung cả tuần, tỷ giá USD/VND được điều chỉnh tăng từ 25 đến 90 đồng/USD. Trong phiên giao dịch cuối tuần (ngày 7/11), tỷ giá được các ngân hàng niêm yết ở mức:

+ Vietcombank: 22.330 - 22.410 đồng/USD, tăng 30 đồng chiều mua và 20 đồng chiều bán.

+ Vietinbank: 22.320 - 22.390 đồng/USD, tăng 20 đồng ở cả hai chiều.

+ BIDV và ACB: 22.330 - 22.400 đồng/USD, tăng 30 đồng.

+ Eximbank và DongABank: 22.350 - 22.430 đồng/USD, tăng 50 đồng ở chiều mua và 60 đồng chiều bán.

+ Techcombank: 22.300 - 22.410 đồng/USD, tăng 20 đồng ở cả hai chiều.

Thị trường tài sản


Trái phiếu

Trong tuần, HNX đã tổ chức 03 phiên đấu thầu TPCP. Cụ thể:

- Ngày 2/11, NHCSXH phát hành 1.500 tỷ đồng, gồm 3 loại kỳ hạn: 3 năm (1.000 tỷ đồng), 5 năm (200 tỷ đồng) và 15 năm (300 tỷ đồng).

+ Kỳ hạn 3 năm: Huy động thành công 1.000 tỷ đồng, lãi suất trúng thầu 6,52%/năm (thấp hơn 0,11%/năm so với lãi suất trúng thầu phiên ngày 26/10/2015).

+ Kỳ hạn 5 năm: Huy động thành công 200 tỷ đồng, lãi suất trúng thầu 7,35%/năm (cao hơn 1,72%/năm so với lãi suất trúng thầu phiên ngày 16/3/2015).

+ Kỳ hạn 15 năm: Không trúng thầu.

- Ngày 04/11, KBNN phát hành 4.900 tỷ đồng. Kết quả trúng thầu trái phiếu kỳ hạn 5 năm đã huy động thành công 3.900 tỷ đồng, với lãi suất trúng thầu 6,53%/năm, thấp hơn 0,1%/năm so với lãi suất trúng thầu phiên trước đó (ngày 28/10).

- Ngày 05/11, VDB phát hành với tổng khối lượng 8.000 tỷ đồng gồm 4 loại kỳ hạn: 3 năm (4.000 tỷ đồng), 5 năm (3.000 tỷ đồng), 10 năm (500 tỷ đồng) và 15 năm (500 tỷ đồng). Kết quả cụ thể:

+ Kỳ hạn 3 năm: Huy động được 4.000 tỷ đồng, lãi suất trúng thầu 8,05%/năm (thấp hơn 0,15%/năm so với lãi suất trúng thầu phiên ngày 29/10/2015).

+ Kỳ hạn 5 năm: Huy động được 2.920 tỷ đồng, lãi suất trúng thầu 7,25%/năm (thấp hơn 0,1%/năm so với lãi suất trúng thầu phiên ngày 29/10/2015).

+ Kỳ hạn 15 năm: Huy động được 20 tỷ đồng, lãi suất trúng thầu 8,05%/năm (cao hơn 0,15%/năm so với lãi suất trúng thầu phiên ngày 15/10/2015).

Trong tháng 10/2015:

(i) Trên thị trường sơ cấp:

- HNX đã tổ chức 43 phiên đấu thầu và huy động được 24.954 tỷ đồng TPCP, gấp 9,5 lần so với tháng 9: KBNN huy động được 12.954 tỷ đồng, Ngân hàng VDB (11.300 tỷ đồng), NHCSXH (700 tỷ đồng).

- Lãi suất trúng thầu của trái phiếu các kỳ hạn: 3 năm (6,54 - 6,70%/năm); 5 năm (6,63 - 7,35%/năm); 10 năm (6,9 - 7,3%/năm); 15 năm (7,65 - 7,9%/năm).

- So với tháng 9/2015, lãi suất trúng thầu của trái phiếu kỳ hạn 3 năm tăng khoảng 0,24%/năm, 5 năm tăng khoảng 0,03%/năm, 10 năm tăng khoảng 0,1%/năm, 15 năm giữ nguyên.

(ii) Trên thị trường thứ cấp:

- Tổng khối lượng giao dịch TPCP: (i) Theo phương thức giao dịch thông thường đạt hơn 422 triệu trái phiếu, giá trị hơn 46.000 tỷ đồng, tăng 16,7% về giá trị so với tháng 9; (ii) Theo phương thức giao dịch mua bán lại đạt hơn 175 triệu trái phiếu, tương đương giá trị 17.400 tỷ đồng, giảm 36,2% về giá trị so với tháng 9.

- Tín phiếu kho bạc: Khối lượng giao dịch theo phương thức thông thường đạt 8,8 triệu trái phiếu, tương đương giá trị 878 tỷ đồng song không có giao dịch mua đi bán lại.

Cổ phiếu

Trong tuần từ 02 - 06/11, thị trường chứng khoán tăng, giảm trái chiều trên cả 02 sàn, cụ thể:

+ VN-Index: Tăng 0,82%, lên 612,36 điểm. Tổng khối lượng hơn 562 triệu cổ phiếu, trị giá trên 11,5 tỷ đồng.

+ HNX-Index: Giảm 0,89%, xuống 81,5 điểm. Tổng khối lượng hơn 235 triệu cổ phiếu, trị giá hơn 2,5 tỷ đồng.

Trong tuần từ 02 - 06/11, khối ngoại mua ròng hơn 154 tỷ đồng trên cả 02 sàn. Cụ thể:

+ HOSE:Khối ngoại mua ròng hơn 152 tỷ đồng, tương ứng khối lượng hơn 7 triệu cổ phiếu.

+ HNX:Khối ngoại mua ròng hơn 2,2 tỷ đồng, tương ứng khối lượng mua ròng là 505.997 cổ phiếu.

Chính sách

Văn bản số 16140/BTC-CST

Bộ Tài chính đã có văn bản số 16140/BTC-CST trình Thủ tướng Chính phủ cho phép miễn lệ phí cấp giấy đăng ký và biển số với tổ chức, cá nhân có xe máy điện lưu hành nhưng chưa đăng ký.

Theo văn bản, quy định, xe máy, bao gồm cả xe máy điện đều thuộc diện phải đăng ký và gắn biển số xe. Tổ chức, cá nhân khi được cơ quan chức năng cấp giấy đăng ký và biển số xe sẽ phải nộp lệ phí từ 50.000 đồng tới 4 triệu đồng, tùy từng khu vực và giá trị xe. Tuy nhiên, theo đánh giá của ngành tài chính, các xe máy điện đang sử dụng nhưng chưa thực hiện thủ tục đăng ký chủ yếu là xe không có nguồn gốc rõ ràng. Qua đó, Bộ Tài chính trình Thủ tướng Chính phủ cho phép miễn khoản lệ phí trên với các tổ chức, cá nhân khi đi đăng ký với cơ quan công an.

Nghị định số 106/2015/NĐ-CP

Ngày 23/10, Chính phủ ban hành Nghị định số 106/2015/NĐ-CP về quản lý người đại diện phần vốn nhà nước giữ các chức danh quản lý tại doanh nghiệp mà Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ. Điều kiện cử người đại diện gồm:

- Phải đạt tiêu chuẩn chung của Đảng, Nhà nước và tiêu chuẩn của chức danh dự kiến cử làm đại diện do cấp có thẩm quyền ban hành.

- Phải có đủ hồ sơ cá nhân được cấp có thẩm quyền thẩm định, xác minh, xác nhận; trong độ tuổi cử làm đại diện; có đủ sức khỏe để hoàn thành nhiệm vụ được gia do cơ quan y tế có thẩm quyền chứng nhận…

Nghị định sửa đổi, bổ sung Điều 5 Nghị định số 123/2004/NĐ-CP

Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung Điều 5 Nghị định số 123/2004/NĐ-CP ngày 18/5/2004 của Chính phủ quy định về một số cơ chế tài chính ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội, nhằm tạo điều kiện cho thành phố Hà Nội huy động nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô trong năm 2015 - 2016.

- Tổng dư nợ các nguồn vốn huy động cho đầu tư các dự án, công trình thuộc nhiệm vụ đầu tư từ ngân sách thành phố không vượt quá 150% tổng vốn đầu tư xây dựng cơ bản của ngân sách thành phố theo dự toán Hội đồng nhân dân thành phố quyết định hàng năm.

- Các khoản vay để đầu tư vào dự án có khả năng hoàn vốn, các khoản vay lại từ nguồn vốn vay nước ngoài của Chính phủ được quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về quản lý nợ công.

Thông tư số 13/2015/TT-BKHĐT

Ngày 28/10, Bộ Kế hoạch và Đầu tư ban hành Thông tư số 13/2015/TT-BKHĐT về Danh mục lĩnh vực ưu tiên hỗ trợ và tiêu chí lựa chọn đối tượng ưu tiên hỗ trợ của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa.

+ Ưu tiên cho vay vốn đối với các doanh nghiệp có dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh khả thi thuộc một trong các lĩnh vực: Nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản; công nghiệp chế biến, chế tạo; cung cấp nước, hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải.

+ Điều kiện để được ưu tiên vay vốn là các doanh nghiệp nêu trên phải được công nhận là doanh nghiệp nhỏ và vừa; đáp ứng ít nhất một trong các tiêu chí như: Sản xuất các sản phẩm chất lượng cao, vật liệu mới, năng lượng mới; Đổi mới trang thiết bị kỹ thuật làm tăng năng suất lao động…

Nghị định số 108/2015/NĐ-CP

Ngày 28/10, Chính phủ ban hành Nghị định số 108/2015/NĐ-CP về việc quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt.

+ Đối với cơ sở nhập khẩu ô tô dưới 24 chỗ, giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá bán của cơ sở nhập khẩu nhưng không thấp hơn 105% giá vốn xe nhập khẩu.

+ Đối với cơ sở sản xuất, lắp ráp ô tô dưới 24 chỗ, giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá bán của cơ sở sản xuất nhưng không được thấp hơn 7% so với giá bán bình quân của các cơ sở kinh doanh thương mại bán ra.

Nhận định chuyên gia

Việc phát hành 3 tỷ USD trái phiếu quốc tế để cơ cấu lại nợ có tác động hai chiều:

- Lợi ích: (i) Nợ dài hạn hiện nay, nhất là nợ trong nước, đến kỳ đáo hạn là áp lực phải trả nợ hàng năm; (ii) Lãi suất thấp hơn, tức là giảm đi chi phí của Chính phủ; (iii) Đánh giá được uy tín của Việt Nam trên thị trường quốc tế. (Theo Đại biểu Trần Du Lịch, Phó Trưởng đoàn đại biểu thành phố Hồ Chí Minh;

- Hạn chế: (i) Gánh nặng trả nợ sẽ trực tiếp tác động tới nợ công của Việt Nam, do 3 tỷ USD là con số không nhỏ; (ii) Chi phí huy động vốn có thể sẽ cao hơn nếu phát hành trái phiếu vào năm 2016.

Ngân hàng HSBC:

Trong bối cảnh kinh tế tăng trưởng mạnh hơn, tiền lương có thể sẽ tăng, thúc đẩy lạm phát cơ bản trong năm 2016, khiến NHNN có thể tăng lãi suất thêm 0,5% trong quý 3/2016, đưa mức lãi suất thị trường mở từ 5% như hiện nay lên 5,5%.

Ông Glenn B. Maguire, Chuyên gia kinh tế trưởng khu vực Châu Á - Thái Bình Dương của Ngân hàng ANZ:

Trong 12 tháng tới, Việt Nam sẽ có thêm 2 lần điều chỉnh tỷ giá đối với đồng VND, tùy theo quyết định vào thời điểm nào của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), và đồng VND cũng sẽ được cho phép giao dịch với biên độ tối đa. Như vậy, đồng VND có thể mất giá 5 - 7% và điều này sẽ giúp Việt Nam ổn định được dự trữ ngoại hối.

Việc nâng tỷ giá NDT so với USD lên thêm 0,54% vào ngày 02/11/2015 chưa ảnh hưởng đến doanh nghiệp Việt Nam. Cụ thể đối với các ngành:

- Ngành thép: Do Việt Nam hầu như không xuất khẩu được nhiều sản phẩm tôn, thép sang thị trường Trung Quốc (Theo ông Nguyễn Văn Sưa, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam).

- Ngành phân bón: (i) Các doanh nghiệp trong nước đang hoạt động tốt, cung ứng đủ và dư thừa cho thị trường trong nước và tiến tới xuất khẩu, đặc biệt là các thương hiệu mạnh như Phú Mỹ, Cà Mau, Ninh Bình; (ii) Lượng phân bón nhập khẩu từ Trung Quốc là rất ít (Theoông Nguyễn Hạc Thúy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Phân bón Việt Nam).

- Ngành dệt may: Do các doanh nghiệp dệt may Việt Nam hiện nay, chủ yếu sản xuất gia công để phục vụ xuất khẩu nên việc tăng tỷ giá sẽ có lợi cho doanh nghiệp khi thực hiện xuất khẩu (Theo ông Nguyễn Xuân Dương, Tổng Giám đốc Tổng công ty May Hưng Yên).

- Đối với ngành Sắn: Do tất cả hoạt động xuất khẩu đều được thanh toán bằng NDT và Trung Quốc vẫn là thị trường lớn nhập khẩu sắn của Việt Nam.