Chú trọng giảm phát thải

Theo Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn, vận chuyển 1 container hàng 20 feet từ cảng nước sâu Lạch Huyện - Hải Phòng tới ICD Quế võ - Bắc Ninh bằng sà lan tải trọng 96 TEU tốn khoảng 10 lít dầu, trong khi vận chuyển bằng xe đầu kéo mất khoảng 45 lít dầu. Với sản lượng khai thác 30.000 TEU trong 1 năm, việc vận chuyển bằng sà lan của công ty bằng đường thủy góp phần giảm tới 80% lượng khí phát thải.

Chính vì thế, việc phát triển vận tải thủy sẽ góp phần phát triển vận tải xanh, từ đó góp phần phát triển logistics xanh tại Việt Nam. Hiện Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn đang mở rộng và phát huy vận tải xanh bằng cách tăng cường vận tải thủy nội địa kết nối các cửa ngõ lớn, như cảng nước sâu Cái Mép (Bà Rịa- Vũng Tàu cũ), cụm cảng Hải Phòng kết nối với các địa phương, các cụm công nghiệp bằng vận tải thủy. Với phương thức vận tải này sẽ góp phần giảm khí thải ra môi trường...

Với mục tiêu xây dựng theo mô hình cảng xanh hiện đại và thông minh, Công ty Gemalink đang ứng dụng nhiều công nghệ tiên tiến như dàn siêu cẩu bờ 8 chiếc STS của Hàn Quốc với chiều cao 92 m, nặng hơn 1.700 tấn, sức vươn 70 m, có thể nâng cùng lúc 2 container loại 20 feet hoặc hàng rời và hàng dự án trọng tải lên đến 85 tấn; dàn 24 cẩu E-RTG sử dụng 100% điện lưới, được vận hành bán tự động, tích hợp công nghệ kiểm soát linh hoạt và cabin điều khiển thông minh cùng hệ thống DGPS kết hợp đồng bộ với phần mềm quản lý cảng CATOS hiện đại.

Nhờ đó, Gemalink là một trong những điểm đến thu hút các hãng tàu bởi các tiêu chí phát triển xanh, giảm ảnh hưởng đến môi trường trong hoạt động.

Dù các cảng biển đã có những sự chuẩn bị nhất định trong việc phát triển theo mô hình cảng xanh, tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, việc xanh hóa cảng biển còn gặp khó khăn do việc đầu tư cơ sở hạ tầng bảo vệ môi trường, phòng ngừa và ứng phó sự cố trong hoạt động hàng hải tại các cảng biển còn hạn chế, do đòi hỏi nguồn kinh phí lớn.

Đồng thời, doanh nghiệp thiếu vốn hoặc không tiếp cận được những khoản vay tín dụng cho các dự án tiết kiệm năng lượng. Cơ chế hỗ trợ cho các doanh nghiệp đầu tư thay thế dây chuyền lạc hậu bằng dây chuyền công nghệ hiệu suất cao, tiết kiệm năng lượng, tốt cho môi trường còn rất hạn chế. Do đó, cơ quan nhà nước cùng doanh nghiệp cảng biển cần phối hợp chặt chẽ và có chiến lược phát triển dài hơi để phát huy hiệu quả.

Khởi động chiến lược số hóa toàn diện

Cuối tháng 5/2025, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn đã khởi động Dự án tư vấn chuyển đổi số của Tân Cảng từ nay đến năm 2030 sẽ xây dựng dựa trên danh mục sáng kiến số cụ thể, xác định mức độ ưu tiên bên cạnh nguồn lực thực hiện để triển khai trong ngắn, trung và dài hạn.

Đặc biệt, các mục tiêu phát triển bền vững cũng sẽ được lồng ghép ngay trong thiết kế lộ trình chuyển đổi số, giúp Tân cảng Sài Gòn không chỉ cải thiện hiệu quả vận hành mà còn từng bước hướng đến mô hình cảng xanh – một yêu cầu ngày càng quan trọng của các đối tác logistics quốc tế và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Một nội dung trọng yếu khác là nâng cao nhận thức số và năng lực số nội bộ. Dự án sẽ phối hợp cùng các phòng ban đào tạo đội ngũ quản lý và chuyên viên nghiệp vụ về tư duy số, kỹ năng khai thác dữ liệu và vận hành trên nền tảng số. Dự án đồng thời đề xuất xây dựng lực lượng chuyên trách với đội ngũ chuyên gia nội bộ và mô hình phối hợp hiệu quả, đảm bảo lộ trình số hóa triển khai bền vững, đồng bộ.

Tất cả các cấu phần trên đều được kết nối theo một kiến trúc tổng thể thống nhất, có lộ trình triển khai rõ ràng và gắn với các chỉ số đo lường cụ thể – từ năng suất khai thác, thời gian xử lý nghiệp vụ, chi phí vận hành đến mức độ hài lòng của khách hàng.

Đây chính là cơ sở để Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn không chỉ chuyển đổi số thành công mà còn mở rộng năng lực cạnh tranh, gia tăng giá trị trong dài hạn và giữ vững vai trò tiên phong trong ngành logistics – cảng biển của Việt Nam.

Cùng hướng phát triển này, ông Trương Nguyên Linh, Phó Tổng giám đốc cảng VICT chia sẻ, cảng VICT cũng đã thực hiện thành công một số dự án, ví dụ như cảng điện tử - ePort.

Đây là công cụ giúp doanh nghiệp cảng cũng như khách hàng thực hiện dịch vụ giao nhận trực tuyến một cách nhanh chóng, giảm thiểu thời gian làm thủ tục, loại bỏ một số bước trong qui trình thực hiện thủ công. Đồng thời, giảm thời gian chờ đợi xếp hàng nhằm tiết kiệm nhiên liệu, tăng vòng giao nhận container cho công ty vận tải, tra cứu trực tuyến tình trạng giao nhận hàng hóa, giám sát lịch sử giao nhận hàng tại cảng…