Ban chỉ đạo chung hợp tác Việt Nam và Liên Hợp quốc: Thúc đẩy hợp tác chiến lược hướng tới phát triển bền vững
Ngày 27/8, tại Hà Nội đã diễn ra cuộc họp Ban chỉ đạo chung hợp tác Việt Nam và Liên Hợp quốc (JSC) năm 2025. Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương và bà Pauline Tamesis - Điều phối viên thường trú Liên Hợp quốc đồng chủ trì cuộc họp.
Đẩy mạnh hợp tác phát triển giữa Việt Nam và Liên Hợp quốc
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Quốc Phương nhấn mạnh, cuộc họp diễn ra trong bối cảnh Chính phủ Việt Nam đang hoàn thiện hệ thống pháp luật, đáp ứng các yêu cầu đặt ra trong Kỷ nguyên mới của đất nước được thể hiện tại 4 Nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị về các nhiệm vụ chiến lược giúp Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển mới, theo hướng hội tụ các trụ cột: khoa học - công nghệ, hội nhập quốc tế, pháp luật và kinh tế tư nhân.
Theo Thứ trưởng, trong hơn một năm qua kể từ lần họp Ban Chỉ đạo chung vào tháng 5/2024, Ban chỉ đạo đã có nhiều cuộc làm việc thẳng thắn, cởi mở để thúc đẩy chương trình hợp tác. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (trước đây), nay là Bộ Tài chính cũng đã có nhiều lần tham vấn các tổ chức Liên Hợp quốc để lắng nghe, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong triển khai các chương trình, dự án, từ khâu phê duyệt tới khâu giải ngân.
Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh, Chính phủ Việt Nam coi nguồn vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài nói chung, vốn ODA không hoàn lại nói riêng là nguồn lực quan trọng để ưu tiên thu hút đầu tư những công trình hạ tầng, kinh tế trọng điểm, có tính lan tỏa cao và phát triển kinh tế - xã hội. Đặc biệt, với những sửa đổi trong Luật Đầu tư công, Luật Ngân sách Nhà nước, Luật đấu thầu, Luật Quản lý công sản, Chính phủ đã phân cấp, phân quyền mạnh mẽ trong quản lý và sử dụng viện trợ ODA không hoàn lại.
Vì vậy, Thứ trưởng Trần Quốc Phương đề nghị, Ban Chỉ đạo sẽ tập trung thảo luận về các nội dung liên quan tới hợp tác phát triển giữa Việt Nam và Liên Hợp quốc, trao đổi, nghe những báo cáo về toàn cảnh việc huy động và sử dụng vốn ODA do Liên Hợp quốc tài trợ hoặc phối hợp huy động.
Đồng thời, đưa ra những đánh giá tổng quan về những khó khăn, vướng mắc để từ đó tìm ra những giải pháp tháo gỡ tình hình cũng như định hướng về Lộ trình xây dựng Chiến lược hợp tác giai đoạn 2027 - 2031. Đồng thời, lắng nghe Liên Hợp quốc chia sẻ về các thông tin thu thập được từ hội thảo tham vấn các bên liên quan tới các phát hiện và khuyến nghị của “Phân tích quốc gia” - một tài liệu do Liên Hợp quốc triển khai xây dựng trước mỗi Chu kỳ hợp tác mới.
“Đây không chỉ là cơ hội để các bên cùng đánh giá về những hợp tác đã và đang thực hiện và định hướng chiến lược cho nửa sau của giai đoạn hợp tác, mà với vai trò là Ban chỉ đạo chung, Ban Chỉ đạo có trách nhiệm cùng nhau trao đổi, định hướng về các ưu tiên chiến lược cho sự hỗ trợ của Liên Hợp quốc đối với Việt Nam trong giai đoạn sắp tới, với những thách thức và những “bẫy phát triển thu nhập trung bình” mới, những yêu cầu mới trong quản lý và sử dụng các nguồn vốn nước ngoài nói chung và vốn viện trợ của Liên Hợp quốc nói riêng”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.
“Tôi đề xuất cuộc họp của chúng ta sẽ thực hiện trên tinh thần thẳng thắn, cởi mở, các ý kiến nêu đúng vấn đề vướng mắc, tập trung vào các nội dung chính của cuộc họp và đưa ra những đề xuất giải pháp cụ thể”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nói.
Phát biểu tại cuộc họp, bà Pauline Tamesis - Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc chúc mừng Chính phủ Việt Nam đã đẩy nhanh nỗ lực thực hiện Chương trình nghị sự 2030 về Phát triển Bền vững và các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs). Bà Pauline Tamesis nhận định, Việt Nam đang trên hành trình trở thành quốc gia có thu nhập trung bình (MIC) cao vào năm 2030 và quốc gia có thu nhập cao vào năm 2045, cũng như hoàn thành các cam kết phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Đồng thời, bà Pauline Tamesis tái khẳng định cam kết chung giữa Chính phủ Việt Nam và Liên Hợp quốc về phát triển toàn diện và bền vững, mục tiêu không bỏ lại ai phía sau, phù hợp với các cam kết về quyền con người.
Hướng tới phát triển toàn diện và bền vững
Nhấn mạnh đến tinh thần cải cách của Việt Nam hiện nay có thể được áp dụng trong quan hệ đối tác giữa Liên Hợp quốc và Chính phủ Việt Nam, bà Pauline Tamesis đề xuất tái cấu trúc Ban chỉ đạo JSC thành một diễn đàn đối thoại chính sách chiến lược. Theo đó, Ban chỉ đạo JSC sẽ trở thành diễn đàn thảo luận xác định các cơ hội và rủi ro mới nổi, trao đổi kiến thức, nghiên cứu và phân tích dựa trên bằng chứng, cũng như xây dựng các quan hệ đối tác mới.
Thiết lập các chuẩn mực và tiêu chuẩn quốc tế, mang đến chuyên môn toàn cầu đa dạng, cũng như tư vấn chính sách về các chuyển đổi phát triển quan trọng và các lựa chọn tài chính. Đồng thời, phác thảo các vấn đề tiềm năng để khởi động đối thoại chính sách tài trợ cho các ưu tiên phát triển quốc gia; cách thức đạt được đột phá trong bối cảnh rủi ro đối với tăng trưởng, từ đó đặt nền tảng cho các khuyến nghị thực chất cho Quỹ Đối tác Toàn diện mới.
Bà Pauline Tamesis đề nghị những thảo luận tại cuộc họp sẽ hướng đến các ưu tiên chiến lược dự kiến cho Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội sắp tới; phản hồi và hướng dẫn thực chất về quy trình và các ưu tiên để đẩy nhanh việc thực hiện Khung hợp tác (CF) hiện tại và đồng thiết kế Khung hợp tác mới; trao đổi về tài trợ cho các ưu tiên phát triển; và nâng tầm UN-Government JSC như một nền tảng cho đối thoại chính sách chiến lược và tăng cường quản trị quan hệ đối tác giữa Việt Nam và Liên Hợp quốc.
Bên cạnh đó, bà Pauline Tamesis đề xuất đẩy nhanh việc thực hiện các khuôn khổ hiện tại và đồng thiết kế Khuôn khổ Hợp tác mới 2027 - 2032; tăng cường vai trò của tài chính trong nước và tận dụng ODA như một chất xúc tác cho các ưu tiên đầu tư quan trọng.
Theo bà Pauline Tamesis, với nền kinh tế đang phát triển, Việt Nam có dư địa để cải thiện việc huy động nguồn lực tài chính trong nước. Đồng thời, với nguồn vốn FDI đổ vào như hiện nay, Việt Nam đang ở vị thế thuận lợi để hướng FDI vào các ngành công nghiệp tập trung vào phát triển bền vững, chẳng hạn như năng lượng tái tạo, cơ sở hạ tầng chống chịu biến đổi khí hậu và các ngành công nghiệp kỹ thuật số và công nghệ.
Tại cuộc họp, về kết quả thực hiện và đánh giá Khung hợp tác (CF) 2022 – 2026), bà Michaela Bauer - Đồng chủ tịch của Nhóm Chương trình và Quản lý (PMT), Liên Hợp quốc - Phó Trưởng đại diện UNCEF trình bày về cập nhật kết quả của Khung hợp tác (CF 2022 - 2026); tiến độ đạt được, thách thức và các ưu tiên giai đoạn 2025 - 2026.
Đại diện Cục Quản lý nợ và Kinh tế đối ngoại (Bộ Tài chính) cập nhật dự thảo sửa đổi Nghị định 114, nhấn mạnh các giải pháp xử lý các vướng mắc trong quản lý và tiếp nhận viện trợ ODA không hoàn lại của Liên Hợp quốc; ông Jonathan Baker - Quản lý đánh giá CF (Trưởng Đại diện UNESCO) giới thiệu đánh giá Khung hợp tác 2022 - 2026; các khái niệm, mục tiêu, tiêu chí, vai trò, trách nhiệm, lộ trình, tiến độ và bước tiếp theo.
Về xây dựng Khung hợp tác (CF 2027 - 2030) ông Shin Umezu- Trưởng Văn phòng Điều phối viên thường trú Liên Hợp quốc đã trình bày Lộ trình xây dựng Khung hợp tác 2027 - 2031 và cập nhật xây dựng Phân tích quốc gia (CA) bao gồm kết quả tham vấn; đại diện vụ Ngân sách Nhà nước (Bộ Tài chính) giới thiệu các ưu tiên dự kiến của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (SEDP) 2026- 2030.
Tại cuộc họp, đại biểu là đại diện các Cơ quan Chính phủ, các Bộ, ngành của Việt Nam; nhóm Liên Hợp quốc tại Việt Nam đã thảo luận về các ưu tiên năm 2025, giải pháp khắc phục thách thức và cải thiện triển khai Khung hợp tác và thảo luận, thống nhất về Lộ trình xây dựng và các bước tiếp theo để xây dựng Khung hợp tác CF trong thời gian tới.
