Chống lãng phí trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp
Chống lãng phí trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Bộ Tài chính đề ra tại Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược quốc gia về phòng, chống lãng phí đến năm 2035.
Tại Kế hoạch, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã chỉ đạo các đơn vị chức năng tiếp tục triển khai hiệu quả các đề án cơ cấu lại doanh nghiệp, chiến lược phát triển, kế hoạch sản xuất – kinh doanh và đầu tư phát triển hằng năm và 5 năm đã được phê duyệt.
Trọng tâm là nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước một cách căn cơ, toàn diện và bền vững; đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng các dự án đầu tư phát triển. Đồng thời, yêu cầu rà soát, đánh giá tổng thể hiệu quả đầu tư ra nước ngoài, xây dựng phương án tái cấu trúc đối với các dự án kém khả thi, đang gặp khó khăn, đảm bảo phù hợp với thực tiễn và đưa nội dung này vào nhiệm vụ trọng tâm trong đề án tái cơ cấu của doanh nghiệp.
Cục Phát triển doanh nghiệp nhà nước được giao chủ trì thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến đổi mới mô hình quản trị doanh nghiệp theo hướng hiện đại, phù hợp thông lệ quốc tế; sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nâng cao năng lực cạnh tranh trên cả thị trường trong nước và quốc tế. Trong đó, tập trung vào tái cấu trúc tổ chức quản lý theo hướng hiệu quả, tinh giản, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tái cấu trúc tài chính, sản xuất – kinh doanh, chuỗi cung ứng, tuân thủ quy luật thị trường dưới sự quản lý của Nhà nước. Đồng thời, chú trọng tăng khả năng chống chịu với các biến động trong và ngoài nước, thúc đẩy tăng trưởng, đa dạng hóa thị trường và sản phẩm, tăng cường liên kết với các doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế nhằm tạo lập các chuỗi cung ứng nội địa vững mạnh, giảm sự phụ thuộc vào thị trường nước ngoài.
Cục cũng được giao chủ trì thực hiện nhiệm vụ liên quan đến tăng cường quản lý, sử dụng tài sản của các doanh nghiệp có vốn nhà nước, đặc biệt là nhà, đất, đảm bảo hiệu quả, không làm thất thoát, lãng phí tài sản nhà nước giao. Chuyển đổi số và ứng dụng khoa học công nghệ cũng cần được đẩy mạnh, khuyến khích hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo tại doanh nghiệp, tạo động lực bứt phá, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh.
Cùng với đó, triển khai nhiệm vụ liên quan đến rà soát, đánh giá thực trạng doanh nghiệp, tiếp tục cơ cấu lại các đơn vị thành viên, thoái vốn tại các đơn vị yếu kém, thua lỗ, không hiệu quả, duy trì nắm giữ, tăng vốn tại doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phù hợp với ngành nghề chính. Các dự án đầu tư dàn trải, ngoài ngành, ngoài lĩnh vực kinh doanh chính cần được giải quyết dứt điểm, bảo đảm các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước, doanh nghiệp nhà nước tập trung vào lĩnh vực kinh doanh chính; tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng, hàng hóa dịch vụ, uy tín và thương hiệu trên thị trường.
Bộ trưởng Bộ Tài chính chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia, khơi thông nguồn lực doanh nghiệp nhà nước ngang tầm chiến lược, khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, phân tán, manh mún, bảo đảm trọng tâm, trọng điểm, thu hút đầu tư xã hội, huy động nguồn lực của xã hội.
Cục Phát triển doanh nghiệp nhà nước tiếp tục rà soát, đánh giá, làm rõ thực trạng của từng dự án thua lỗ, kém hiệu quả và có phương án xử lý hợp lý, kịp thời, giảm thiểu tối đa tổn thất cho nhà nước và xã hội. Tạo cơ chế để doanh nghiệp chủ động, tự chủ trong xử lý dự án theo nguyên tắc thị trường. Nhà nước có giải pháp sử dụng hợp lý, hợp pháp nguồn lực để hỗ trợ việc giải thể, phá sản doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ gắn với trách nhiệm, nghĩa vụ của chủ sở hữu nhà nước, của Nhà nước đảm bảo các yêu cầu về an sinh xã hội, an ninh quốc phòng, môi trường, các cam kết quốc tế và ổn định xã hội.
Để chống lãng phí trong lĩnh vực này, các đơn vị chú trọng thực hiện nhiệm vụ gắn trách nhiệm người đứng đầu các bộ, ngành, cơ quan thuộc Chính phủ cũng như lãnh đạo các tập đoàn, tổng công ty nhà nước và người đại diện vốn nhà nước với việc phê duyệt và triển khai đề án cơ cấu lại doanh nghiệp, cổ phần hóa, kế hoạch sản xuất – kinh doanh. Các đơn vị cần tăng cường giám sát việc triển khai, phát huy vai trò của công ty mẹ và cơ quan đại diện chủ sở hữu trong việc quyết định chủ trương đầu tư ra nước ngoài, giám sát hiệu quả đầu tư, kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh; đồng thời nâng cao chất lượng công tác đánh giá, dự báo, quản trị rủi ro – đặc biệt là với các dự án quy mô lớn, tiềm ẩn rủi ro cao.
Những chỉ đạo quyết liệt, cụ thể của Bộ trưởng Bộ Tài chính thể hiện rõ quyết tâm chính trị cao trong việc thực hiện mục tiêu phòng, chống lãng phí gắn với cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước theo hướng hiệu quả, hiện đại và bền vững. Qua đó, giúp doanh nghiệp nhà nước phát huy tốt vai trò dẫn dắt trong nền kinh tế, bảo đảm sử dụng hiệu quả vốn và tài sản nhà nước, hạn chế tối đa thất thoát, lãng phí.