Được lựa chọn áp dụng mức ưu đãi thuế có lợi nhất

Chiều 4/6, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội họp cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi).

Trình bày các nội dung tiếp thu, giải trình, chỉnh lý, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế - Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, về các khoản chi được trừ và không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế, có ý kiến cho rằng, nên quy định doanh nghiệp được phép khấu trừ 200% chi phí thực tế cho hoạt động nghiên cứu và phát triển bao gồm cả chi phí thử nghiệm và triển khai công nghệ mới khi tính thu nhập chịu thuế.

Theo Chủ nhiệm Phan Văn Mãi, dự thảo Luật đã quy định theo hướng cho phép doanh nghiệp được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế khoản chi phi bổ sung áp dụng cho hoạt động nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp tính theo tỷ lệ phần trăm trên chi phí thực tế và giao Chính phủ quy định chi tiết về mức chi được trừ bổ sung, điều kiện và phạm vi áp dụng... Dự thảo Luật không quy định mức chi cũng như các nội dung chi cụ thể để bảo đảm linh hoạt cho Chính phủ trong xây dựng chính sách và tổ chức thực hiện, phù hợp với tình hình thực tiễn và khả năng ngân sách cho phép trong từng thời kỳ. Do đó, Uỷ ban đề nghị giữ như dự thảo Luật.

Về các ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, có ý kiến đề nghị bổ sung nguyên tắc áp dụng ưu đãi trong trường hợp doanh nghiệp được hưởng nhiều mức ưu đãi khác nhau đối với cùng một khoản thu nhập thì được lựa chọn mức ưu đãi thuế có lợi nhất. Có ý kiến đề nghị bổ sung quy định thu hồi ưu đãi nếu phát hiện doanh nghiệp không còn đáp ứng điều kiện. 

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, để bảo đảm tính rõ ràng, cụ thể, tránh các vướng mắc trong quá trình thực hiện, dự thảo Luật đã bổ sung quy định “trong cùng một thời gian, nếu doanh nghiệp được hưởng nhiều mức ưu đãi thuế khác nhau đối với cùng một khoản thu nhập thì doanh nghiệp được lựa chọn áp dụng mức ưu đãi thuế có lợi nhất”. Dự thảo cũng quy định “trường hợp doanh nghiệp không đáp ứng điều kiện ưu đãi thuế thì cơ quan có thẩm quyền thực hiện thu hồi ưu đãi thuế và xử phạt vi phạm theo quy định của pháp luật”, đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết để có căn cứ pháp lý cho thực hiện. 

Có ý kiến đề nghị bổ sung ưu đãi đối với lĩnh vực công nghiệp hóa chất trọng điểm, ứng dụng và thử nghiệm; sản xuất quốc phòng, an ninh, sản xuất sản phẩm động viên công nghiệp quốc phòng, an ninh theo quy định của pháp luật về công nghiệp quốc phòng, an ninh. 

Về vấn đề này, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế - Tài chính cho hay, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và trên cơ sở đề nghị của Thường trực Uỷ ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, Bộ Công thương (Cơ quan chủ trì soạn thảo Luật Hoá chất (sửa đổi)), dự thảo Luật đã bổ sung các ngành nghề “sản xuất quốc phòng, an ninh và sản xuất sản phẩm động viên công nghiệp theo quy định của pháp luật; sản xuất sản phẩm công nghiệp hóa chất trọng điểm và sản phẩm cơ khi trọng điểm theo quy định của pháp luật” vào các ngành, nghề được ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. 

Bảo đảm tính tổng thể, nhất quán về ưu đãi thuế 

Cũng theo Chủ nhiệm Phan Văn Mãi, có ý kiến đề nghị tất cả lĩnh vực được miễn, giảm thuế, lĩnh vực chuyên ngành trước đây hoặc những dự thảo Luật đang được Quốc hội thảo luận đều phải đưa vào pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp. Có ý kiến đề nghị bổ sung mở rộng ưu đãi cho các lĩnh vực tái chế rác thải sinh hoạt, rác nông nghiệp, sản xuất vật liệu sinh học, vật liệu xanh thân thiện với môi trường; bổ sung các lĩnh vực ưu đãi như phát triển xanh, sản phẩm thân thiện với môi trường... bổ sung quy định miễn, giảm thuế cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong 3 năm đầu thành lập; miễn, giảm thuế cho các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. 

Trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo đã được rà soát, bổ sung hợp lý các nội dung ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp tại một số luật chuyên ngành mới được Quốc hội thông qua cũng như các dự thảo Luật đang trình Quốc hội vào nội dung dự thảo Luật. Từ đó, bảo đảm tính tổng thể, nhất quán của hệ thống ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp và nguyên tắc các ưu đãi thuế cần được và chỉ nên được quy định trong các văn bản pháp luật về thuế, các luật chuyên ngành không quy định chính sách ưu đãi thuế.

Theo đó, dự thảo Luật đã quy định rõ “trường hợp các luật khác có quy định về ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp khác với quy định của Luật này thì thực hiện theo quy định của Luật này, trừ Luật Thủ đô và các nghị quyết quy định cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt của Quốc hội”. 

Đối với trường hợp áp dụng ưu đãi đặc biệt, trong Kỳ họp này, Luật Đầu tư cũng đang được sửa đổi, bổ sung điều khoản về ưu đãi đầu tư đặc biệt (trong dự án một luật sửa 7 luật). Đồng thời, một số Luật chuyên ngành khác mới được thông qua hoặc đang được thảo luận cũng quy định về lĩnh vực được hưởng ưu đãi và hỗ trợ đầu tư đặc biệt.

Vì vậy, để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống văn bản quy phạm pháp luật và tính định hướng về ưu đãi đầu tư đặc biệt của Luật Đầu tư cho các lĩnh vực chiến lược, then chốt, dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp được chỉnh lý theo hướng chỉ dẫn chiếu đến quy định của Luật Đầu tư về các trường hợp được hưởng ưu đãi đầu tư đặc biệt. Đồng thời, các mức ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp đặc biệt cụ thể cho các đối tượng này được quy định trong dự thảo Luật. 

Đối với vấn đề ưu đãi cho phát triển xanh, về cơ bản, một số ngành, nghề thuộc lĩnh vực phát triển xanh, bảo vệ môi trường như ứng dụng công nghệ cao, sản xuất năng lượng tái tạo, năng lượng sạch, năng lượng từ việc tiêu hủy chất thải... đã thuộc ngành, nghề, lĩnh vực được ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp. Nội dung miễn thuế 3 năm cho doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như ưu đãi cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo đã được quy định trong Nghị quyết số 198/NQ-QH15 - là Nghị quyết vẫn có hiệu lực sau khi Luật này được ban hành. Do đó, Uỷ ban đề nghị giữ như dự thảo Luật.