Doanh nghiệp chung tay xây dựng hệ sinh thái dữ liệu quốc gia
Tại Phiên họp Ban Chấp hành Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia ngày 3/8, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp lớn đã cùng trao đổi, hiến kế để nâng cao hiệu quả hoạt động của Hiệp hội. Đa phần đều nhìn nhận dữ liệu không chỉ là nguồn lực chiến lược, mà còn là “tài sản quốc gia” cần được khai thác đúng hướng.
Chia sẻ tại Phiên họp, bà Thái Hương - Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Bắc Á, Chủ tịch Hội đồng Chiến lược của Tập đoàn TH, Phó Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu quốc gia cho biết, với hành trình 15 năm gắn với các “cuộc cách mạng” sữa tươi sạch, dinh dưỡng học đường, doanh nghiệp đã tích lũy được lượng dữ liệu khổng lồ.
“Khi dữ liệu đã được xem là tài sản quốc gia, câu hỏi đặt ra là chúng ta sẽ khai thác thế nào để đem lại giá trị cao nhất cho cộng đồng và xã hội?”, bà Hương nhấn mạnh.

Từ thực tiễn đó, bà Hương đề xuất xây dựng mô hình điểm, trong đó trước hết tập trung phát triển cơ sở dữ liệu về dinh dưỡng cho người Việt. Dự án khởi đầu sẽ hướng vào đối tượng học sinh, bởi đây là giai đoạn quyết định 86% sự phát triển chiều cao của đời người.
“Nếu làm tốt dinh dưỡng học đường, chúng ta có thể tạo nền tảng cho thế hệ thanh niên khỏe mạnh vào năm 2045, như mong muốn của lãnh đạo Đảng và Nhà nước”, bà Hương khẳng định.
Ở góc nhìn công nghệ, ông Nguyễn Trung Chính - Chủ tịch Tập đoàn CMC nhấn mạnh, hiện chỉ khoảng 50% dữ liệu quốc gia sẵn sàng vận hành và khai thác. Điều này cho thấy nhu cầu cấp thiết phải nâng cao chất lượng, độ sạch và khả năng liên thông dữ liệu. Ông Chính kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp cùng nâng cấp 116 bộ dữ liệu chuyên ngành, coi đó là nhiệm vụ trọng tâm để tối ưu hóa giá trị sử dụng; đồng thời phục vụ các ưu tiên chiến lược quốc gia.
Một trụ cột quan trọng khác là khung pháp lý, ông Nguyễn Anh Tuấn - Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị Vietjet nhấn mạnh, cần khẩn trương xây dựng Luật Dữ liệu Quốc gia. Theo ông Tuấn, bộ luật này phải đồng bộ, hài hòa với Luật Chuyển đổi số để đảm bảo tính liên thông, nhất quán giữa các lĩnh vực.
“Luật là nền móng, nếu khung pháp lý chậm hoàn thiện, chúng ta khó có thể triển khai hiệu quả các dự án dữ liệu và AI trong thực tiễn”, ông Tuấn nhận định.

Ở lĩnh vực văn hóa và truyền thông, ông Đinh Bá Thành - Chủ tịch DatViet VAC, chỉ rõ thách thức khi 90% nội dung số mà người Việt tiêu thụ hiện nằm trên nền tảng nước ngoài như YouTube, TikTok hay Spotify. Điều này hạn chế khả năng kiểm soát và phân tích dữ liệu trong nước, đe dọa chủ quyền số. Do đó, ông Thành đề xuất cần thiết lập các kênh hợp tác chính thức với các nền tảng toàn cầu; đồng thời khẩn trương chuẩn hóa định dạng và bảo mật dữ liệu để quản lý hiệu quả hơn.
Với lĩnh vực tài chính - ngân hàng, ông Đỗ Minh Phú - Chủ tịch TPBank cho rằng, 3 yếu tố then chốt gồm dân chủ hóa, làm giàu và làm sạch dữ liệu. Theo ông Phú, các tổ chức vẫn còn tâm lý giữ dữ liệu như “tài sản độc quyền”, dẫn đến hạn chế trong chia sẻ. Ông kêu gọi Hiệp hội xây dựng cơ chế chia sẻ dữ liệu an toàn, tạo động lực để các ngành như du lịch, công nghiệp và ngân hàng cùng hưởng lợi, từ đó tối đa hóa hiệu quả cho toàn bộ nền kinh tế số.
Không chỉ vậy, ông Phú còn cho rằng Việt Nam cần đi trước trong đào tạo, hướng dẫn doanh nghiệp sử dụng tài sản số và tiền số. Nếu làm tốt, Việt Nam hoàn toàn có thể định vị mình như một trung tâm tài chính khu vực. Tuy nhiên, để đạt được điều đó, cần thu hẹp khoảng cách trong quản lý và giám sát tài sản số, vừa đảm bảo tuân thủ pháp lý, vừa tạo không gian đổi mới sáng tạo. Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia được kỳ vọng là đầu tàu trong sứ mệnh này.
Phát biểu tại Phiên họp, Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an, Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia nhấn mạnh, mục tiêu lớn nhất của Hiệp hội là trở thành cầu nối. Hiệp hội sẽ quy tụ trí tuệ của các nhà khoa học, kinh nghiệm của doanh nghiệp và vai trò quản lý của Nhà nước để tạo sức mạnh tổng hợp. “Nếu dữ liệu không thống nhất, không tập trung, mọi nỗ lực chuyển đổi số sẽ khó thành công”, Bộ trưởng Lương Tam Quang khẳng định.
Bộ trưởng Lương Tam Quang cũng cam kết Hiệp hội sẽ lắng nghe tiếng nói từ doanh nghiệp và nhà khoa học, đưa những kiến nghị này đến Chính phủ, Quốc hội và các Bộ, ngành liên quan. Mục tiêu là tháo gỡ những nút thắt cơ chế, chính sách, từ đó tạo điều kiện thuận lợi nhất để các thành viên phát huy tiềm năng. Hiệp hội không chỉ là nơi kết nối mà còn là điểm tựa, đồng hành cùng doanh nghiệp trên con đường xây dựng nền kinh tế số dựa trên dữ liệu.