Bộ Tài chính ban hành kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính phiên bản 2.0

Thanh Hằng

Bộ Tài chính có Quyết định số 2839/QĐ-BTC ngày 18/8/2025 ban hành Kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính phiên bản 2.0; nhằm đảm bảo các hệ thống thông tin dữ liệu của Bộ Tài chính được triển khai đồng bộ, liên thông, hiện đại hóa, an toàn và thống nhất.

Theo đó, việc xây dựng kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính nhằm quy hoạch, định hướng sắp xếp, tổ chức, xây dựng, phát triển các thành phần thuộc Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính trong một chỉnh thể thống nhất; xây dựng các nguyên tắc chủ đạo đảm bảo tính liên kết, tích hợp, khả năng kết nối, chia sẻ thông tin, dữ liệu giữa các đơn vị trong ngành Tài chính, giữa Bộ Tài chính với các cơ quan, tổ chức, cá nhân ngoài ngành Tài chính.

Bộ Tài chính ban hành kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính phiên bản 2.0.
Bộ Tài chính ban hành kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính phiên bản 2.0.

Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số dựa trên dữ liệu để xây dựng Chính phủ số (Digital Government) ngành Tài chính, hướng tới xây dựng Tài chính Thông minh (Smart Finance) dựa trên dữ liệu lớn; thúc đẩy phát phát triển kinh tế số, xã hội số thông qua dữ liệu mở, dịch vụ dữ liệu; tạo nền tảng cho ngành Tài chính tiếp cận, nắm vai trò chủ động, kiến tạo và đi đầu trong việc chuyển đổi sang nền Tài chính số hiện đại tại Việt Nam.

Kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính là cơ sở để các đơn vị thuộc Bộ Tài chính thực hiện xây dựng, phát triển hệ thống thông tin, dữ liệu quốc gia về tài chính đảm bảo tính đồng bộ, hạn chế trùng lặp, tiết kiệm chi phí, thời gian triển khai; kế thừa, sử dụng lại hệ thống thông tin, dữ liệu, hạ tầng công nghệ đã được đầu tư; tăng cường khả năng giám sát, đánh giá hiệu quả đầu tư. Nâng cao tính linh hoạt khi xây dựng, triển khai các Cơ sở dữ liệu chuyên ngành, Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính phù hợp với thông lệ quốc tế, thực tiễn tại Việt Nam và Bộ Tài chính.

Mô hình kiến trúc tổng thể của Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính bao gồm các lớp thực hiện các chức năng từ việc cung cấp dữ liệu nguồn, tích hợp, thu nhận, chuẩn hóa, lưu trữ, phân tích, trực quan hóa dữ liệu tổng hợp từ các nguồn, đến việc phân phối sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả, an toàn, kiểm soát chất lượng và thống nhất của dữ liệu. Mô hình Kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính tuân thủ Khung Kiến trúc Chính phủ số Việt Nam, Kiến trúc Chính phủ số Bộ Tài chính.

Mô hình Kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính.
Mô hình Kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính.

Lộ trình triển khai chia thành 2 giai đoạn, cụ thể: Giai đoạn 1 (2019 - 2025): Giai đoạn này nhằm chuẩn bị sẵn sàng về mặt thể chế chính sách của dữ liệu, sẵn sàng về hạ tầng tích hợp dữ liệu để xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về Tài chính (NDBAF) theo kiến trúc Data hub. Dữ liệu tổng hợp về Tài chính có khả năng cung cấp đầu ra là các dạng báo cáo, Dashboard, KPIs dự báo về quản lý tài chính nhà nước và tiếp tục mở rộng đối với các chủ đề dữ liệu quản lý thị trường tài chính, bảo hiểm,...

Trong đó, đã ứng dụng AI/Machine Learning trong bài toán dự báo số thu ngân sách Nhà nước và thử nghiệm mở rộng ứng dụng AI/Machine Learning trong việc phân tích dữ liệu chuyên sâu ngành Tài chính như: Dự báo thu chi ngân sách Nhà nước, phân lớp xếp hạng doanh nghiệp, phân tích đánh giá thay đổi chính sách thuế, phân tích bộ chỉ số KPIs ngành Tài chính hỗ trợ ra quyết định trong công tác giám sát điều hành.

Giai đoạn 2 (2026 - 2030): Mở rộng phạm vi Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính với dữ liệu đầu vào là dữ liệu bán cấu trúc hoặc dữ liệu phi cấu trúc. Áp dụng AI, máy học (Machine Learning) trong xử lý dữ liệu lớn vào giải quyết các bài toán phức tạp liên quan tới nhiều nhóm, dòng nghiệp vụ như: Trợ lý ảo AI ngành Tài chính. Giai đoạn này đòi hỏi sự chuẩn bị sẵn sàng về nguồn lực, mô hình phân tích và dữ liệu cũng như đội ngũ chuyên gia về khoa học dữ liệu, chuyên gia trong từng lĩnh vực để đảm bảo xây dựng được mô hình hiệu quả cao trong thực tiễn.

Để triển khai Kiến trúc Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính phiên bản 2.0, Bộ trưởng giao Ban Chỉ đạo Chuyển đổi số Bộ Tài chính thực hiện Đề án xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về tài chính chỉ đạo các đơn vị trong Bộ triển khai thực hiện; chỉ đạo việc xây dựng cơ chế, chính sách về quản trị dữ liệu của Bộ Tài chính; theo dõi việc thực thi các cơ chế, chính sách liên quan đến quản trị dữ liệu của Bộ Tài chính.