Bộ Tài chính siết kẽ hở, ngăn lãng phí qua hoàn thiện thể chế
Hoàn thiện chính sách, pháp luật được Bộ Tài chính xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong phòng, chống lãng phí. Đây được xem là giải pháp then chốt hàng đầu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý kinh tế - xã hội, ngăn chặn lãng phí trong sử dụng nguồn lực.

Theo kế hoạch, trong năm 2025, một số văn bản cụ thể cần được ban hành gồm: Luật Tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi); Luật Quy hoạch (sửa đổi); Luật Quản lý nợ công (sửa đổi, bổ sung); Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản; Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi, bổ sung); Luật Thống kê (sửa đổi, bổ sung); Luật Quản lý thuế; Luật Đầu tư (sửa đổi).
Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự giám sát chặt chẽ của Quốc hội, sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao, kịp thời của Chính phủ, Bộ Tài chính đã có nhiều đóng góp trong xây dựng các cơ chế chính sách và các quy trình, quy định nhằm đạt được những kết quả cao nhất trong công tác phòng, chống lãng phí.
Để tiếp tục phòng, chống lãng phí hiệu quả, nhiệm vụ hàng đầu được Bộ Tài chính đề ra trong Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược quốc gia về phòng, chống lãng phí đến năm 2035 là hoàn thiện chính sách, pháp luật trên các lĩnh vực quản lý kinh tế - xã hội và phòng, chống lãng phí.
Theo đó, Bộ Tài chính sẽ đổi mới mạnh mẽ công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế, xã hội và phòng, chống lãng phí theo hướng đảm bảo dân chủ, minh bạch, kịp thời, hiệu quả, dễ áp dụng, tiết kiệm thời gian và chi phí. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, khơi thông nguồn lực, khắc phục điểm nghẽn và tạo đà cho sự phát triển.
Một nhiệm vụ trọng tâm khác là rà soát, bổ sung các quy định về cơ chế quản lý kinh tế - xã hội, các định mức kinh tế - kỹ thuật không còn phù hợp với thực tiễn phát triển của đất nước. Trong đó, Bộ tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh lãng phí như: quản lý, ngân sách Nhà nước, tài sản công; quản lý, sử dụng vốn đầu tư công; quản lý vốn Nhà nước đầu tư vào doanh nghiệp; xây dựng, đất đai; tín dụng, ngân hàng; tổ chức bộ máy, quản lý nguồn nhân lực…
Trong lĩnh vực ngân sách, Bộ Tài chính sẽ hoàn thiện thể chế, sửa đổi, bổ sung pháp luật theo hướng tăng cường trách nhiệm kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí trong quản lý, sử dụng ngân sách. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật về quản lý nợ công; rà soát, đánh giá, tổng kết thi hành Luật Quản lý nợ công, đề xuất các nội dung sửa đổi Luật.
Đối với quản lý tài sản công, Bộ giao Cục Quản lý công sản tiếp tục rà soát, hoàn thiện đồng bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công. Trong đó, tập trung rà soát, hoàn thiện các quy định về tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công; sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các văn bản quy định cụ thể việc quản lý, sử dụng và khai thác đối với một số tài sản kết cấu hạ tầng theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và các quy định pháp luật chuyên ngành có liên quan.
Trong lĩnh vực đầu tư công, các đơn vị chuyên môn như Vụ Phát triển hạ tầng, Vụ Ngân sách Nhà nước được giao nhiệm vụ rà soát, sửa đổi Luật Đầu tư công và các văn bản quy định chi tiết để khơi thông, đảm bảo căn cứ về nguồn vốn thực hiện các dự án. Đặc biệt là những dự án khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo. Đồng thời, Bộ sẽ tăng cường chế tài xử lý, siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công, tránh thất thoát, lãng phí nguồn lực.
Bộ Tài chính giao Vụ Các định chế tài chính tiếp tục rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách về tín dụng đầu tư của Nhà nước góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay tín dụng đầu tư tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam. Qua đó, hỗ trợ phát triển các dự án đầu tư hạ tầng, đóng góp vào thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.
Về mặt thể chế tổng thể, Vụ Pháp chế được giao chủ trì xây dựng khung pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán và xử lý hành vi lãng phí. Đặc biệt, sẽ cụ thể hóa các hành vi lãng phí trong từng lĩnh vực; đồng thời quy định rõ trách nhiệm người đứng đầu trong việc thực hiện các biện pháp phòng, chống lãng phí tại bộ, ngành, địa phương. Sản phẩm đầu ra là Luật Tiết kiệm, chống lãng phí và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành.
Theo kế hoạch, trong năm 2025, một số văn bản cụ thể cần được ban hành gồm: Luật Tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi); Luật Quy hoạch (sửa đổi); Luật Quản lý nợ công (sửa đổi, bổ sung); Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản; Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi, bổ sung); Luật Thống kê (sửa đổi, bổ sung); Luật Quản lý thuế; Luật Đầu tư (sửa đổi).
Bên cạnh đó, một loạt nghị định cũng sẽ được ban hành để hoàn thiện khung pháp lý như: Nghị định quy định việc quản lý, sử dụng và khai thác tài sản kết cấu hạ tầng do Nhà nước đầu tư, quản lý; Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 63/2019/NĐ-CP ngày 11/7/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (đối với lĩnh vực quản lý, sử dụng tài sản công); Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 85/2018/NĐ-CP ngày 30/5/2018 của Chính phủ quy định tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô tại đơn vị lực lượng vũ trang.
Thông qua việc chủ động rà soát, hoàn thiện thể chế một cách toàn diện và thực chất, Bộ Tài chính đang thể hiện quyết tâm chính trị cao trong việc ngăn chặn tình trạng lãng phí, tạo nền tảng pháp lý vững chắc để quản lý hiệu quả các nguồn lực quốc gia trong giai đoạn phát triển mới.