Dự án mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành: Bước ngoặt chiến lược cho hạ tầng giao thông phía Nam

Thu Dịu

Ngày 19/8, tại Trung tâm Bảo dưỡng kỹ thuật Tam An (xã An Phước, huyện Long Thành, Đồng Nai), Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) đã chính thức khởi công dự án mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại lễ khởi công. Ảnh: Chí Hùng
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại lễ khởi công. Ảnh: Chí Hùng

Đây một trong 250 công trình, dự án khởi công, khánh thành đồng loạt tại 80 điểm cầu của 34 tỉnh, thành trên cả nước theo hình thức trực tiếp kết hợp với trực tuyến chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025).

Dự buổi lễ có Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng; Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai Vũ Hồng Văn; Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường; Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Kim Long, cùng lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và địa phương.

Công trình mang tính chiến lược

Dự án mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành có chiều dài khoảng 22 km, điểm đầu tại nút giao Vành đai 2 (TP. Hồ Chí Minh) và điểm cuối tại nút giao cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (Đồng Nai). Tổng vốn đầu tư lên tới hơn 16.300 tỉ đồng, trong đó 6.500 tỉ đồng từ ngân sách Nhà nước, còn lại hơn 9.800 tỉ đồng do VEC huy động.

Theo kế hoạch, dự án cơ bản hoàn thành vào cuối năm 2026; riêng hạng mục cầu Long Thành – công trình then chốt trên tuyến – dự kiến hợp long tháng 12/2026 và hoàn thành toàn bộ trong quý I/2027. Khi đưa vào khai thác, dự án sẽ giúp hoàn chỉnh tuyến cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây, đồng thời kết nối đồng bộ với sân bay quốc tế Long Thành – công trình trọng điểm quốc gia đang trong quá trình xây dựng.

Về quy mô, đoạn từ nút giao Vành đai 2 đến Vành đai 3 (dài 4,8 km) sẽ được mở rộng từ 4 làn lên 8 làn xe; đoạn từ Vành đai 3 đến cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu (14,7 km) mở rộng lên 10 làn xe. Riêng cầu Long Thành (dài hơn 2,3 km) sẽ bổ sung thêm một đơn nguyên mới 5 làn xe ở phía hạ lưu, song song với cầu hiện hữu.

Các đại biểu thực hiện nghi thức khởi công Dự án mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành.
Các đại biểu thực hiện nghi thức khởi công Dự án mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành.

Ngoài ra, dự án còn có tổng cộng 11 cây cầu, trong đó 8 cầu vượt sông, 2 cầu trong nút giao và 1 cầu cạn. Hệ thống giao thông thông minh (ITS), trạm thu phí, hầm chui dân sinh cũng sẽ được xây dựng và cải tạo đồng bộ, bảo đảm khai thác hiện đại, an toàn.

Phát biểu tại buổi lễ, Uỷ viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định: “Đây là công trình giao thông đặc biệt quan trọng, mang tính chiến lược, mở rộng không gian phát triển không chỉ cho TP. Hồ Chí Minh và Đồng Nai mà còn cho cả Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Tuyến cao tốc này là một trong 8 tuyến huyết mạch kết nối trực tiếp với cảng hàng không quốc tế Long Thành, nhằm khai thác đồng bộ và phát huy hiệu quả đầu tư của dự án sân bay, đồng thời đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng cao, rút ngắn thời gian và chi phí lưu thông, thúc đẩy phát triển du lịch, kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng – an ninh của khu vực”.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, đây cũng là dự án đầu tiên được thực hiện theo hình thức đầu tư công giao cho doanh nghiệp nhà nước làm cơ quan chủ quản theo Luật Đầu tư công. Điều này không chỉ có ý nghĩa trong thực tiễn triển khai dự án mà còn khẳng định tính đúng đắn của chủ trương phân cấp, phân quyền, đa dạng hóa nguồn lực đầu tư; đồng thời hiện thực hóa Đề án tái cơ cấu VEC, hướng tới xây dựng VEC trở thành doanh nghiệp dẫn đầu quốc gia trong lĩnh vực đầu tư phát triển đường cao tốc.

Thay mặt Bộ Tài chính, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng biểu dương tập thể cán bộ, công nhân VEC đã khẩn trương, chỉ trong 4 tháng đã hoàn tất công tác chuẩn bị để kịp khởi công công trình đúng dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Ông yêu cầu chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn giám sát phải nêu cao tinh thần trách nhiệm, đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm chất lượng, kỹ thuật, an toàn lao động, vệ sinh môi trường, tránh thất thoát, tiêu cực, đưa dự án cơ bản hoàn thành trong năm 2026 để kịp kết nối với sân bay Long Thành.

Ông Nguyễn Kim Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cam kết bảo đảm dự án triển khai thuận lợi.
Ông Nguyễn Kim Long, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai cam kết bảo đảm dự án triển khai thuận lợi.

Đồng Nai: Cam kết đồng hành, tháo gỡ khó khăn

Đại diện chính quyền địa phương, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Kim Long khẳng định, dự án mở rộng đoạn cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành mang ý nghĩa rất quan trọng trong việc phục vụ cho quá trình vận hành, khai thác cảng hàng không quốc tế Long Thành, theo dự báo của đơn vị tư vấn khoảng 70% lượng khách đến cảng không quốc tế Long Thành sẽ đi về TP. Hồ Chí Minh. Trong khi đoạn tuyến cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành hiện nay không đáp ứng được lưu lượng trên tuyến.

“Công trình này có ý nghĩa chiến lược, không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng của vùng Đông Nam Bộ mà còn tăng cường kết nối sân bay Long Thành, hệ thống cảng biển, logistics, khu công nghiệp, đô thị, trung tâm tài chính quốc tế. Đây là động lực hướng tới mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số của Đồng Nai và TP. Hồ Chí Minh, khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế của vùng trong tiến trình hội nhập sâu rộng”, ông Long nhấn mạnh.

Để bảo đảm dự án triển khai thuận lợi, UBND tỉnh Đồng Nai cam kết sẽ đồng hành cùng chủ đầu tư và nhà thầu, tạo mọi điều kiện thuận lợi về giải phóng mặt bằng, cung cấp vật liệu; chỉ đạo các sở ngành, địa phương phối hợp chặt chẽ để bảo đảm an toàn – tiến độ – chất lượng; đồng thời vận động nhân dân trong vùng dự án đồng thuận, chia sẻ, chung tay vì lợi ích chung của tỉnh và cả nước.

Việc mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh – Long Thành không chỉ giải quyết bài toán ùn tắc, quá tải hiện nay mà còn mở ra không gian phát triển mới cho khu vực Đông Nam Bộ. Khi hoàn thành, công trình sẽ tạo trục giao thông xương sống kết nối TP. Hồ Chí Minh – trung tâm kinh tế, tài chính lớn nhất cả nước với sân bay quốc tế Long Thành, cảng biển Cái Mép – Thị Vải, các khu công nghiệp và đô thị mới của Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu.

Dự án cũng góp phần cụ thể hóa Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, hướng tới xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, bảo đảm sự phát triển bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.