Gỡ khó cho cơ chế mua bán điện trực tiếp và phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới

Hiếu Phương

Việc triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp và phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới còn rất mới ở Việt Nam, đòi hỏi cần nhận diện đúng những khó khăn, thách thức để có giải pháp tháo gỡ và triển khai một cách hiệu quả.

Hội nghị Sơ kết triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp và phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới
Hội nghị Sơ kết triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp và phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới

Đây là vấn đề được đặt ra tại Hội nghị Sơ kết việc triển khai Nghị định số 57/2025/NĐ-CP về cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) và Nghị định số 58/2025/NĐ-CP về cơ chế phát triển điện năng lượng tái tạo, năng lượng mới do Bộ Công Thương tổ chức ngày hôm nay 21/8.

Hội nghị có sự tham dự của đại diện các bộ, ngành, địa phương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cùng đông đảo doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực năng lượng. Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long chủ trì Hội nghị.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của Nghị định số 57 và Nghị định số 58 là những văn bản pháp luật, chính sách mang tính đột phá, được Chính phủ ban hành kịp thời, tạo hành lang pháp lý cho quá trình chuyển dịch năng lượng, thu hút đầu tư phát triển năng lượng tái tạo và góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long phát biểu khai mạc Hội nghị
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hoàng Long phát biểu khai mạc Hội nghị

Theo ông Long, cơ chế mua bán điện trực tiếp và cơ chế phát triển điện năng lượng tái tạo, điện năng lượng mới là các cơ chế mang tính tiên phong và rất mới ở Việt Nam, việc triển khai có thể tồn tại một số khó khăn khách quan cần xem xét để đề xuất sửa đổi phù hợp với thực tiễn khách quan.

Nhằm tháo gỡ, tháo gỡ một cách triệt để khó khăn vướng mắc trong triển khai các cơ chế và nghiên cứu, đề xuất phương án giải quyết khả thi, phù hợp với quy định pháp luật và thực tiễn, Bộ Công Thương tổ chức hội nghị trực tuyến và trực tiếp Sơ kết về triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp tại Nghị định số 57/2025/NĐ-CP và Nghị định số 58/2025/NĐ-CP để đối thoại với các đại diện đến từ các địa phương, các tập đoàn và các doanh nghiệp.

"Hội nghị không chỉ là dịp để các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và địa phương cùng nhau trao đổi, tháo gỡ khó khăn, mà còn khẳng định quyết tâm chung trong việc thúc đẩy các cơ chế mới, hướng tới mục tiêu xây dựng một thị trường điện cạnh tranh, minh bạch, đồng thời góp phần quan trọng vào tiến trình chuyển dịch năng lượng công bằng và bền vững của Việt Nam", Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh.

Tại Hội nghị, đại diện nhiều địa phương và doanh nghiệp đã thẳng thắn chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai. Các vấn đề còn vướng hiện nay tập trung vào khung giá bán điện trong cơ chế DPPA, chi phí thanh toán bù trừ chênh lệch khi giao dịch qua lưới điện quốc gia, thủ tục cấp giấy chứng nhận phát triển điện mặt trời mái nhà cũng như điều kiện dự án điện gió ngoài khơi được hưởng chính sách ưu đãi.

Đại diện các địa phương và doanh nghiệp chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai
Đại diện các địa phương và doanh nghiệp chia sẻ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai

Theo các địa phương và doanh nghiệp, bên cạnh những kết quả bước đầu tích cực, vẫn còn nhiều nội dung cần nghiên cứu, sửa đổi và bổ sung nhằm bảo đảm tính khả thi, minh bạch và phù hợp với thực tiễn.

Để bảo đảm việc triển khai Nghị định số 57/2025/NĐ-CP và Nghị định số 58/2025/NĐ-CP đạt hiệu quả thực chất, lãnh đạo Bộ Công thương đề nghị các đơn vị tập trung phối hợp thực hiện 3 nhóm nhiệm vụ trọng tâm bao gồm:

Thứ nhất, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần tăng cường vai trò quản lý nhà nước trong phạm vi địa phương; chủ động tổ chức kiểm tra, giám sát tình hình triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp và phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới. Đồng thời, các địa phương khẩn trương gửi báo cáo theo yêu cầu tại Văn bản số 6045/BCT-ĐL ngày 14/8/2025, nêu rõ những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị cụ thể để Bộ Công Thương xem xét, tổng hợp.

Thứ hai, Tập đoàn Điện lực Việt Nam phải sớm có ý kiến chính thức về đề xuất loại bỏ chi phí thanh toán bù trừ chênh lệch trong cơ chế DPPA qua lưới điện quốc gia; chỉ đạo các đơn vị trực thuộc theo dõi chặt chẽ tình hình triển khai, kịp thời báo cáo những bất cập phát sinh và thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo định kỳ theo quy định.

Thứ ba, Cục Điện lực có trách nhiệm tổng hợp toàn bộ ý kiến tại Hội nghị này, bao gồm kiến nghị từ các địa phương, doanh nghiệp và EVN, để báo cáo Lãnh đạo Bộ. Trên cơ sở đó, Cục Điện lực khẩn trương xây dựng phương án, tham mưu Bộ trình Chính phủ xem xét sửa đổi, bổ sung các quy định theo trình tự thủ tục rút gọn, bảo đảm tính khả thi và thống nhất trong toàn ngành điện.

Lãnh đạo Bộ Công Thương nhấn mạnh cần sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các địa phương, doanh nghiệp và cơ quan quản lý, khi đó các cơ chế mới thực sự phát huy hiệu quả, góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của ngành năng lượng Việt Nam.