Hướng dẫn thực hiện Quy tắc xuất xứ hàng hoá trong Hiệp định AANZFTA
Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) vừa có công văn gửi Cục Hải quan (Bộ Tài chính) và các cơ quan, tổ chức cấp Giấy Chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) về việc thực hiện Thông tư số 44/2025/TT-BCT của Bộ Công Thương quy định Quy tắc xuất xứ hàng hoá trong Hiệp định thành lập Khu vực thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand (AANZFTA).

Cụ thể, Công văn nêu rõ, ngày 07/7/2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương ban hành Thông tư số 44/2025/TT-BCT quy định Quy tắc xuất xứ hàng hoá trong Hiệp định AANZFTA, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 22/8/2025.
Căn cứ thông báo của Ban Thư ký ASEAN và Điều 36 Thông tư số 44/2025/TT-BCT nêu trên, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) lưu ý, kể từ ngày 22/8/2025 đến ngày 30/9/2025, cơ quan, tổ chức cấp C/O và cơ quan Hải quan tiếp tục áp dụng các Thông tư nêu tại điểm a, b, c khoản 2 Điều 36 Thông tư số 44/2025/TT-BCT đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu với các nước thành viên mà Nghị định thư 2 chưa có hiệu lực bao gồm: Campuchia, Indonesia, Myanmar, Philippines, Thái Lan.
Áp dụng Thông tư số 44/2025/TT-BCT đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu với các nước thành viên mà Nghị định thư 2 đã có hiệu lực gồm: Australia, New Zealand, Brunei, Lào, Malaysia và Singapore.
Cũng theo Công văn, kể từ ngày 01/10/2025 cho đến khi có thông báo cập nhật của Cục Xuất nhập khẩu, cơ quan, tổ chức cấp C/O và cơ quan Hải quan tiếp tục áp dụng các thông tư nêu tại điểm a, b, c khoản 2 Điều 36 Thông tư số 44/2025/TT-BCT đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu với các nước thành viên mà Nghị định thư 2 chưa có hiệu lực bao gồm: Campuchia, Indonesia, Myanmar, Philippines và Thái Lan.
Áp dụng Thông tư số 44/2025/TT-BCT đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu với các Nước thành viên mà Nghị định thư 2 đã có hiệu lực gồm: Singapore, New Zealand, Brunei, Lào, Malaysia và Singapore.
Theo Cục Xuất nhập khẩu, Thông tư số 44/2025/TT-BCT quy định Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định AANZFTA, được sửa đổi bởi Nghị định thư thứ hai sửa đổi Hiệp định thành lập Khu vực thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand (Nghị định thư 2) có một số nội dung đáng chú ý như sau:
Về Cơ quan, tổ chức cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) mẫu AANZ của Việt Nam, Thông tư số 44/2025/TT-BCT quy định Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) và tổ chức được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao nhiệm vụ cấp C/O mẫu AANZ của Việt Nam. Danh mục cơ quan, tổ chức cấp C/O mẫu AANZ của Việt Nam được cập nhật qua Hệ thống quản lý và cấp chứng nhận xuất xứ điện tử của Bộ Công Thương (Hệ thống eCoSys) tại địa chỉ www.ecosys.gov.vn.
Liên quan đến quy định về cộng gộp, Thông tư nêu rõ hàng hóa và nguyên liệu đáp ứng quy định tại Điều 5 Thông tư số 44/2025/TT-BCT và được sử dụng làm nguyên liệu tại một nước thành viên khác để sản xuất ra hàng hóa hoặc nguyên liệu khác, được coi là có xuất xứ của Nước thành viên nơi sản xuất hoặc chế biến ra hàng hóa hoặc nguyên liệu cuối cùng.
Cộng gộp còn áp dụng cho tất cả các công đoạn sản xuất và giá trị gia tăng của nguyên liệu không có xuất xứ tại một nước thành viên và nguyên liệu đó được sử dụng tại một nước thành viên khác để sản xuất ra hàng hóa hoặc nguyên liệu khác. Công đoạn sản xuất hoặc giá trị gia tăng của nguyên liệu không có xuất xứ tại lãnh thổ của một hoặc nhiều nước thành viên được tính vào thành phần xuất xứ của hàng hóa hoặc nguyên liệu khi xác định xuất xứ của hàng hóa hoặc nguyên liệu cuối cùng tại lãnh thổ của một nước thành viên, bất kể quá trình sản xuất hoặc giá trị gia tăng có đủ để xác định xuất xứ của chính nguyên liệu đó hay không.
Bộ Công Thương (qua Cục Xuất nhập khẩu) thông báo danh sách các nước thành viên tham gia cộng gộp theo khoản 2 Điều này và thời điểm tham gia trên Hệ thống eCoSys và Cổng Thông tin điện tử Bộ Công Thương.
Đối với các quy định về chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa trong khuôn khổ Hiệp định AANZFTA, C/O được cấp bởi cơ quan, tổ chức cấp C/O theo quy định tại Điều 24 và Điều 25 Thông tư số 44/2025/TT-BCT. Chứng từ tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa do nhà xuất khẩu đủ điều kiện phát hành theo quy định tại Điều 21 và Điều 25 Thông tư số 44/2025/TT-BCT.
Liên quan quy định nhà xuất khẩu đủ điều kiện, Thông tư nêu rõ cơ quan có thẩm quyền của nước thành viên xuất khẩu áp dụng cơ chế tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa cho nhà xuất khẩu đủ điều kiện theo quy định của nước thành viên xuất khẩu đó.
Nhà xuất khẩu đủ điều kiện đáp ứng các điều kiện sau: Đăng ký theo quy định của Nước thành viên xuất khẩu; Có sự hiểu biết về quy tắc xuất xứ hàng hóa được quy định tại Thông tư; Có kinh nghiệm xuất khẩu theo quy định của Nước thành viên xuất khẩu; Tuân thủ việc lưu trữ tài liệu xuất khẩu theo hệ thống quản lý rủi ro của cơ quan có thẩm quyền Nước thành viên xuất khẩu.
Trường hợp nhà xuất khẩu đủ điều kiện là nhà thương mại thì phải có thông tin khai báo xuất xứ từ nhà sản xuất để đảm bảo hàng hóa có xuất xứ và cung cấp trong trường hợp kiểm tra, xác minh xuất xứ hàng hóa theo quy định; Có hệ thống lưu giữ sổ sách và có hệ thống lưu trữ thông tin theo quy định của nước thành viên xuất khẩu.
Trong trường hợp hóa đơn thương mại được phát hành bởi một công ty có trụ sở tại một nước thứ ba ngoài nước thành viên xuất khẩu hoặc Nước thành viên nhập khẩu, trên C/O phải có dòng chữ “SUBJECT OF THIRD COUNTRY INVOICE (tên của công ty đầu tiên phát hành hóa đơn nước thứ ba).