Nâng tầm nghiên cứu chiến lược cho ngành Tài chính trong giai đoạn mới
Sáng nay 10/7, Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính tổ chức Hội nghị Sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025, nhằm tập trung đánh giá kết quả nghiên cứu, tham mưu chính sách tài chính và định hướng nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn tới. Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung dự và chỉ đạo Hội nghị.
Chủ động nghiên cứu, định hướng chính sách tài chính
Báo cáo tại Hội nghị, TS. Nguyễn Như Quỳnh - Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, Viện đã thực hiện tốt vai trò thường trực Tổ Biên tập của Tiểu ban Kinh tế - Xã hội như hoàn thiện Báo cáo đánh giá 5 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội trình Hội nghị Trung ương 11.
Trong nửa đầu năm 2025, Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính đã triển khai 46 nhiệm vụ khoa học - công nghệ cấp cơ sở, phù hợp định hướng Bộ Tài chính và yêu cầu thực tiễn.
Trên cơ sở đó, Viện đã hoàn thiện Báo cáo cho Đề án Các giải pháp chiến lược thúc đẩy tăng trưởng kinh tế hai con số trong Kỷ nguyên mới. Cùng với đó là triển khai các đề án quan trọng như phát triển kinh tế Nhà nước, cơ chế hợp tác kinh tế Việt Nam - Campuchia, và thực hiện báo cáo liên quan thể chế kinh tế thị trường theo Nghị quyết số 99/NQ-CP.
Với vai trò tham mưu chiến lược cho Bộ Tài chính, Viện đã thực hiện trình 30 nội dung trọng yếu, bao gồm đề án thành lập Ủy ban Năng suất quốc gia; chiến lược phát triển nguồn nhân lực; báo cáo chuyển đổi số ngành Tài chính và đóng góp vào Báo cáo chính trị Đảng bộ Chính phủ nhiệm kỳ tới…
Bên cạnh đó, Viện cũng phối hợp triển khai 2 đề án cấp địa phương về phát triển kinh tế ban đêm và kinh tế vận tải Thủ đô, gắn với đổi mới công nghệ và mô hình kinh tế chia sẻ, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của Hà Nội. Các đề án được xây dựng theo hướng tích hợp liên ngành và phù hợp định hướng phát triển bền vững.
Để hỗ trợ xây dựng chính sách, Viện đã chủ trì và phối hợp xây dựng hơn 15 báo cáo chuyên đề, cung cấp thông tin phục vụ công tác hoạch định của Bộ Tài chính. Song song đó, tham gia góp ý khoảng 400 lượt đối với các văn bản chính sách liên quan đến tài chính - ngân sách Nhà nước.
Về nghiên cứu khoa học, Viện đã trình Bộ ban hành Định hướng nghiên cứu khoa học - công nghệ ngành Tài chính giai đoạn 2026 - 2028. Nội dung định hướng được xây dựng trên cơ sở kế thừa giai đoạn trước và tập trung vào 7 nhóm chủ đề lớn, như cơ chế khoa học - công nghệ, tài chính công, môi trường đầu tư, thị trường tài chính, hội nhập quốc tế và phát triển bền vững.
Trong nửa đầu năm 2025, Viện đã triển khai 46 nhiệm vụ khoa học - công nghệ cấp cơ sở, phù hợp định hướng Bộ Tài chính và yêu cầu thực tiễn. Đồng thời, công tác quản lý nhiệm vụ khoa học cũng được chú trọng, từ hướng dẫn tạm ứng kinh phí đến giám sát tiến độ và chất lượng thực hiện.
Hoạt động hợp tác nghiên cứu tiếp tục được mở rộng thông qua việc phối hợp với các tổ chức như Ngân hàng thế giới (WB), Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), Quỹ Nhi đồng Liên Hợp quốc (UNICEF), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) xây dựng báo cáo chiến lược phát triển dài hạn, nghiên cứu việc làm xanh và sản xuất - tiêu dùng bền vững. Nhiều nội dung hợp tác phi dự án cũng đang được triển khai thông qua các diễn đàn và bản ghi nhớ hợp tác…
Phát huy vai trò “bộ não chiến lược” với tư duy đổi mới
Tại Hội nghị, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung đã dành nhiều thời gian phân tích, gợi mở và đặt hàng cụ thể cho Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính, nhằm phát huy vai trò đúng nghĩa một “bộ não chiến lược” trong giai đoạn phát triển mới của ngành Tài chính. Theo Thứ trưởng, đây không chỉ là một mong muốn, mà là kỳ vọng mang tính định hướng để Viện thực sự trở thành một tổ chức nghiên cứu có tầm ảnh hưởng cả trong và ngoài Bộ.
Thứ trưởng Đỗ Thành Trung nhấn mạnh, Viện cần chuyển từ tư duy thụ động sang chủ động, trở thành cơ quan khởi xướng, định hình “đầu bài” nghiên cứu cho toàn Ngành. Đặc biệt cần phải đi trước một bước trong việc thiết kế các chương trình, chủ đề nghiên cứu có chiều sâu, phản ánh sát nhu cầu thực tiễn và bám sát các ưu tiên chiến lược của Bộ Tài chính.
Để phát triển đội ngũ nghiên cứu theo hướng chuyên sâu và hội nhập, Thứ trưởng đề nghị Viện chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo nhân lực một cách bài bản; đồng thời tích cực huy động các nguồn lực xã hội hóa. Việc cử cán bộ tham gia các khóa học, hội thảo khu vực và quốc tế là bước đi cần thiết nhằm mở rộng tầm nhìn, cập nhật tư duy và phương pháp nghiên cứu hiện đại.
Theo Thứ trưởng, muốn nâng cao chất lượng nghiên cứu và chủ động tham gia các nhiệm vụ chiến lược, Viện cần xây dựng và duy trì mạng lưới chuyên gia rộng khắp và kết nối tới các cơ sở đào tạo trong và ngoài Bộ Tài chính. Song song đó, tiếp tục huy động nguồn lực trí tuệ từ các giáo sư, tiến sĩ, nhà nghiên cứu giàu kinh nghiệm, cả những cán bộ hưu trí còn tâm huyết. Mỗi ban nghiên cứu cần chủ động xây dựng mạng lưới chuyên gia riêng, từ đó hợp thành một mạng lưới chung đủ mạnh, làm nền tảng cho các chương trình nghiên cứu phục vụ hoạch định chiến lược dài hạn của Bộ.
Ngoài nhiệm vụ nghiên cứu chuyên môn, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cũng đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Viện trong việc kết nối thông tin và nắm bắt thực tiễn. “Viện không thể chỉ làm khoa học thuần túy. Muốn đưa ra khuyến nghị chính sách có giá trị, phải tiếp cận thực tiễn, lắng nghe ý kiến từ xã hội, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý khác. Quan trọng hơn, phải kịp thời nắm bắt định hướng chỉ đạo từ Chính phủ và Bộ để phản ánh nhanh chóng vào các chương trình nghiên cứu”, Thứ trưởng nêu rõ yêu cầu.
Dịp này, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung cũng chúc mừng bà Nguyễn Lệ Thủy - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính nghỉ hưu theo Nghị định số 178/2024/NĐ-CP của Chính phủ.
