Việt Nam trên hành trình xóa nghèo toàn diện
Thành tựu giảm nghèo của Việt Nam không chỉ là sự thay đổi về những con số, mà còn là minh chứng cho tầm nhìn chiến lược của Đảng, sự điều hành quyết liệt của Nhà nước và khát vọng vươn lên bền bỉ của toàn dân tộc.

Biên niên sử về kỳ tích giảm nghèo
Từ một quốc gia bị tàn phá nặng nề bởi chiến tranh, Việt Nam đã viết nên một câu chuyện ngoạn mục về giảm nghèo, trở thành hình mẫu tiêu biểu được cộng đồng quốc tế ngưỡng mộ. Những năm 1980, hơn 70% dân số sống dưới ngưỡng nghèo, cuộc sống thiếu thốn trăm bề. Đảng và Nhà nước khi đó đã xác định giảm nghèo không chỉ là nhiệm vụ kinh tế, mà còn là trách nhiệm chính trị, xã hội và nhân văn sâu sắc.
Bước ngoặt lịch sử diễn ra vào năm 1986 với công cuộc Đổi mới, mở đường cho sự phát triển kinh tế - xã hội và đặt nền móng cho giảm nghèo bền vững. Từ năm 1993, tỷ lệ hộ nghèo cả nước chiếm tới 58,1%, nhưng chỉ trong một thập kỷ, con số này đã giảm xuống còn 28,9% vào năm 2002, giúp hơn 30 triệu người cải thiện cuộc sống.
Giai đoạn 2002-2012, Việt Nam tăng tốc với các Chương trình mục tiêu quốc gia, đưa tỷ lệ nghèo giảm mạnh xuống chỉ còn 9,6%. Đáng chú ý, Việt Nam đã hoàn thành sớm Mục tiêu Thiên niên kỷ (MDG) của Liên hợp quốc về xóa đói giảm nghèo, trở thành điểm sáng được thế giới ghi nhận.
Bước sang giai đoạn 2012-2020, Việt Nam tiếp tục giảm tỷ lệ nghèo xuống chỉ còn 4,8% vào năm 2020 theo chuẩn nghèo thu nhập. Đây cũng là giai đoạn chuyển đổi quan trọng trong tư duy: từ giảm nghèo đơn chiều dựa trên thu nhập sang chuẩn nghèo đa chiều, đo lường mức sống qua y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và tiếp cận thông tin. Nhờ vậy, chính sách giảm nghèo ngày càng “trúng” và “đúng,” bảo đảm phát triển toàn diện và ngăn ngừa nguy cơ tái nghèo.
Theo thống kê, tỷ lệ hộ nghèo cả nước đã giảm từ 9,88% cuối năm 2015 xuống còn dưới 2% vào cuối năm 2024. Đây không chỉ là con số ấn tượng, mà là minh chứng cho chất lượng sống ngày càng được cải thiện thực chất.
Thành tựu đó được xây dựng từ hàng loạt chính sách có tầm ảnh hưởng sâu rộng: Chương trình 135 (Quyết định số 135/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ), Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP, Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững cùng hệ thống tín dụng ưu đãi của Ngân hàng Chính sách Xã hội. Các chính sách không chỉ đầu tư hạ tầng mà còn hỗ trợ sản xuất, đào tạo nghề, cấp thẻ bảo hiểm y tế, miễn giảm học phí, tạo ra “cần câu” để người dân tự vươn lên.
Kỳ tích giảm nghèo vì thế không đơn thuần là sự gia tăng thu nhập, mà còn là sự đổi thay căn bản trong đời sống kinh tế - xã hội của hàng chục triệu hộ gia đình Việt Nam.
Hành trình mới với tầm nhìn bền vững
Thành tựu giảm nghèo của Việt Nam đã trở thành hình mẫu toàn cầu. Ngân hàng Thế giới đánh giá Việt Nam là một trong những câu chuyện thành công nhất về giảm nghèo, trong khi UNDP ghi nhận cách tiếp cận đa chiều và bền vững. Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, khẳng định: “Việt Nam có nhiều điều đáng tự hào khi lợi ích phát triển kinh tế đã được chia sẻ công bằng, chỉ còn một bộ phận rất nhỏ đối diện với nghèo đói cùng cực”.
Tại Hội nghị thượng đỉnh G20 năm 2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh 3 bài học then chốt trong công cuộc giảm nghèo của Việt Nam:
Một là, không đánh đổi an sinh, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng đơn thuần.
Hai là, coi an ninh lương thực là trụ đỡ, nông nghiệp là nền tảng của nền kinh tế.
Ba là, lấy con người làm trung tâm, ưu tiên phát triển nguồn nhân lực gắn với khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Dù đạt được nhiều thành tựu, Việt Nam vẫn đối diện những thách thức: tỷ lệ nghèo cao tại vùng dân tộc thiểu số, khoảng cách giàu nghèo gia tăng và nguy cơ tái nghèo do biến đổi khí hậu, dịch bệnh. Nhận thức rõ điều đó, Chương trình mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 đã được triển khai với tư duy mới: giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững; hạn chế tái nghèo; lấy người dân làm trung tâm, khuyến khích chủ động tạo sinh kế, khởi nghiệp, ứng dụng công nghệ số trong quản lý và triển khai chính sách.
Tinh thần “Không để ai bị bỏ lại phía sau” đã trở thành kim chỉ nam trong mọi quyết sách, thể hiện bản chất ưu việt, nhân văn của chế độ. Đây cũng là nguồn nội lực để Việt Nam tiếp tục hành trình phát triển, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao, nơi nghèo đói chỉ còn là ký ức lịch sử.
Như Tổng Bí thư Tô Lâm nhiều lần nhấn mạnh: “Đất nước phát triển thì người dân phải được thụ hưởng thành quả đó.” Chính tư tưởng này là nền tảng để Việt Nam bước vào giai đoạn mới của công cuộc giảm nghèo - bền vững, bao trùm và gắn chặt với tiến trình phát triển quốc gia.