Từ giải pháp xã hội đến chiến lược tiêu dùng số

Trong thế giới của smartphone, ví điện tử và giao dịch tức thì, bảo hiểm vi mô không còn đơn thuần là công cụ bảo vệ người thu nhập thấp. Theo Báo cáo của Vietnam Report, bảo hiểm vi mô chính là giải pháp đáp ứng phù hợp cho nhu cầu bảo vệ nhanh - gọn - số hóa của thế hệ tiêu dùng mới, đặc biệt là Gen Z.

Thay vì phụ thuộc vào tư vấn viên, bảo hiểm vi mô có thể được “nhúng” trực tiếp vào các dịch vụ như gọi xe công nghệ, ứng dụng ngân hàng hay nền tảng khám chữa bệnh trực tuyến. “Thay vì đi tìm khách hàng, bảo hiểm vi mô xuất hiện đúng lúc” - như một đề xuất tự nhiên giữa dòng chảy số hóa.

Trong một thị trường có hơn 100 triệu người dùng smartphone và 77% dân số trưởng thành có tài khoản ngân hàng, Gen Z chính là lực đẩy mạnh mẽ nhất cho bảo hiểm vi mô. Họ ưa thích sự nhanh - gọn - minh bạch, sẵn sàng chi 5.000 - 10.000 đồng/tháng cho bảo hiểm an ninh mạng nếu được gợi ý ngay trong ứng dụng ngân hàng.

Tuy nhiên, Báo cáo của Vietnam Report chỉ ra rằng, để bảo hiểm vi mô thực sự trở thành “xương sống” của hệ sinh thái bảo hiểm phổ cập, thị trường cần tháo gỡ 3 nút thắt chính:

Một là, rào cản pháp lý. Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện nay vẫn chưa cho phép đại lý triển khai nhiều sản phẩm bảo hiểm vi mô online, đặc biệt là các sản phẩm mới như bảo hiểm an ninh mạng hay bảo hiểm sức khỏe số. Đây là điểm nghẽn đáng kể trong bối cảnh các kênh phân phối số đang dần chiếm ưu thế.

Hai là, chi phí vận hành cao. Mặc dù có thể ứng dụng AI, chatbot hay nền tảng Fintech, nhưng mức phí thấp và quy mô nhỏ khiến nhiều doanh nghiệp ngần ngại đầu tư hệ thống tự động hóa, bảo mật và lưu trữ dữ liệu.

Ba là, rào cản hành vi người tiêu dùng. Với Gen Y trở lên, sự e ngại về tính pháp lý của giao dịch online vẫn hiện hữu, trong khi Gen Z lại sẵn sàng tham gia nếu được hướng dẫn rõ ràng và quy trình đơn giản. Thách thức lúc này nằm ở việc truyền thông và giáo dục thị trường để xây dựng niềm tin số.

“Chìa khóa” mở rộng thị trường

Bảo hiểm vi mô đang dần khẳng định vai trò không chỉ là công cụ bảo vệ cho người thu nhập thấp, mà còn là “chìa khóa” mở rộng thị trường trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng sự tiện lợi và số hóa. Theo chuyên gia kinh tế Trần Nguyên Đán, năm 2025 sẽ là thời điểm bứt phá của phân khúc bảo hiểm vi mô, nếu Việt Nam có chính sách phù hợp để hỗ trợ và định hình phát triển.

Nhiều quốc gia đã chứng minh hiệu quả của mô hình này. Ấn Độ coi bảo hiểm vi mô là chính sách quốc gia có sự bảo trợ tài chính mạnh mẽ. Bangladesh kết hợp với tín dụng vi mô để giảm nghèo. Kenya giúp người dân nông thôn ứng phó rủi ro sức khỏe, nông nghiệp, còn Mexico tích hợp bảo hiểm vào chương trình phòng chống thiên tai. Những bài học quốc tế cho thấy sản phẩm phù hợp, kênh phân phối thân thiện và ứng dụng công nghệ là 3 yếu tố quyết định thành công.

Tại Việt Nam, dù đã được thử nghiệm từ nhiều năm nay, bảo hiểm vi mô vẫn phát triển chậm. Một phần vì nhóm người thu nhập thấp còn e ngại, chưa quen với khái niệm bảo hiểm. Một phần vì hoa hồng thấp khiến đội ngũ đại lý, ngân hàng, những kênh phân phối tiềm năng, không mặn mà. Chi phí vận hành cao trong khi doanh thu nhỏ khiến doanh nghiệp cũng chưa thực sự đầu tư bài bản.

Ông Trần Nguyên Đán cho rằng, để bảo hiểm vi mô phát triển, cần thay đổi cách tiếp cận, xem đây là công cụ an sinh, có cơ chế ưu đãi thuế, công nhận là sản phẩm công nghệ để hưởng chính sách hỗ trợ tương ứng. Đồng thời, tích hợp với các dịch vụ tài chính, giáo dục, y tế để tăng khả năng tiếp cận người dân. Khi được đầu tư đúng mức và truyền thông hiệu quả, bảo hiểm vi mô sẽ không chỉ giúp người dân tự bảo vệ tài chính mà còn mở ra hướng đi chiến lược cho ngành bảo hiểm trong kỷ nguyên số.

“Bảo hiểm vi mô giống như một “cửa ngách” sáng giá, nhỏ về giá trị, nhưng lớn về cơ hội và ảnh hưởng. Khi được hậu thuẫn đúng cách, bảo hiểm vi mô không chỉ là cứu cánh cho người thu nhập thấp, mà còn là đòn bẩy mới cho chiến lược bảo hiểm số hóa tại Việt Nam”, ông Đán chia sẻ.