Đó là chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường tại buổi làm việc ngày 16/8 với các tỉnh, thành phố khu vực từ Đắk Lăk đến An Giang về công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU) và công tác phòng chống dịch tả lợn châu Phi.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, sau sáp nhập tỉnh, thành, các địa phương như: Đắk Lắk, Lâm Đồng, TP. Hồ Chí Minh, Cà Mau… đều có đội tàu cá lớn.

Do đó, đây là các địa phương có các phần việc lớn trong thực hiện 4 khuyến nghị của EC, nhất là quản lý đội tàu chặt chẽ không để vi phạm vùng biển nước ngoài trong khai thác thủy sản. Nhiều địa phương cũng tăng cường số hóa, kiểm soát đội tàu bằng công nghệ để minh bạch hóa thông tin.

Tại buổi làm việc, các tỉnh, thành phố đã báo cáo về kết quả triển khai, thực hiện IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản.

Trong đó, tỉnh Cà Mau có đội tàu hơn 5.200 chiếc. Ngoài việc sử dụng hệ thống giám sát tàu cá (VMS) và phần mềm truy xuất nguồn gốc eCDT của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cà Mau tự xây dựng 3 phần mềm để quản lý đội tàu cá. Điều này giúp tỉnh kiểm soát được tàu cá được chủ động hơn. Đặc biệt, địa phương này còn giao cho mỗi đảng viên trực tiếp phụ trách 5 tàu cá và lấy đó làm chỉ tiêu đánh giá hoàn thành nhiệm vụ.

Các tỉnh, thành phố cũng nêu rõ những khó khăn, đề xuất, kiến nghị, giải pháp quan trọng như sớm ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn về thiết bị, gắn thiết bị kết nối VMS trên các tàu cá để bảo đảm chất lượng và phòng ngừa các hành vi tháo gỡ, tắt thiết bị giám sát hành trình tàu cá; cho phép các tàu đang hoạt động nghề lưới kéo được cải hoán.

Thông tin tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Thọ cho biết, thành phố tiếp tục thực hiện nghiêm, mạnh mẽ, quyết liệt, các giải pháp về chống khai thác IUU theo chỉ đạo của Trung ương như: Tập trung thực hiện đăng ký đối với các tàu cá đủ điều kiện, cấp giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá, cấp giấy phép khai thác, lắp đặt hệ thống kết nối VMS theo quy định và cập nhật, đối khớp đầy đủ thông tin tàu cá trên cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (Vnfishbase) và VMS.

Kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến tại đồn/trạm biên phòng tuyến biển; kiểm tra, kiểm soát tàu cá ra, vào tại cảng cá theo đúng quy định đảm bảo thiết bị VMS hoạt động liên tục 24/24 giờ từ khi tàu cá rời cảng đến khi cập cảng; theo dõi, giám sát 24/7 đối với 100% tàu cá hoạt động trên biển qua hệ thống giám sát tàu cá.

TP. Hồ Chí Minh cũng thường xuyên lập và cập nhật danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm IUU và thông báo đến các lực lượng chấp pháp trên biển để tập trung theo dõi, giám sát hoạt động của tàu cá và ngư dân trên biển, kịp thời phát hiện, điều tra, xử lý nghiêm tàu cá và ngư dân vi phạm quy định khai thác bất hợp pháp, vượt ranh giới trái phép trên biển để xử lý nghiêm và kịp thời theo quy định…

Đặc biệt, thành phố đang khẩn trương thành lập tổ công tác chuyên biệt tại các địa phương trọng điểm để hướng dẫn, hỗ trợ chủ tàu hoàn thiện hồ sơ, đăng kiểm, gia hạn giấy phép và lắp đặt thiết bị VMS.

“Quan điểm của TP. Hồ Chí Minh là kiên quyết không giải quyết thủ tục rời cảng đối với tàu cá chưa đủ điều kiện hoạt động, đồng thời ngăn chặn triệt để tình trạng tắt thiết bị giám sát hoặc xâm phạm vùng biển nước ngoài”, Phó Chủ tịch Nguyễn Văn Thọ nhấn mạnh.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến ghi nhận sự cố gắng của các địa phương và người dân trong việc phát triển bền vững ngành thủy sản.

Chỉ rõ những hạn chế trong việc thực hiện IUU, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đã yêu cầu các bộ, ngành, các cơ quan trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp chặt chẽ với các tỉnh, thành phố vào cuộc đồng bộ, quyết liệt tạo chuyển biến rõ nét trong công tác chống khai thác IUU, góp phần đáp ứng yêu cầu gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu.

Theo thứ trưởng Phùng Đức Tiến, đến ngày 30/8/2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ gửi báo cáo về tình hình chống khai thác IUU cho Ủy ban châu Âu (EC). Đây sẽ là căn cứ để EC quyết định có sang Việt Nam lần thứ 5 để gỡ "thẻ vàng" IUU trong năm nay hay không.

Chính vì thế, theo Thứ trưởng, cần kiên quyết xử phạt các tàu cá vi phạm theo mức cao nhất. Những trường hợp cố tình vi phạm và ở mức độ nghiêm trọng, cần phải mạnh tay xử lý hình sự để tăng tính răn đe.