Chia sẻ tại Hội thảo “Cơ hội để Logistics phát triển bền vững trong kỷ nguyên 4.0” do Bộ Công Thương tổ chức chiều ngày 24/4/2025 tại Hà Nội, các chuyên gia nhận định, trong bối cảnh hội nhập ngày càng sâu rộng và chuỗi cung ứng toàn cầu không ngừng biến động, ngành dịch vụ Logistics Việt Nam đang đứng trước cả thách thức và cơ hội lớn.

Động lực thúc đẩy tăng trưởng thương mại

Thảo luận tại Hội thảo, đại diện cơ quan quản lý, doanh nghiệp nhận định, để Logistics không chỉ là mắt xích hỗ trợ, mà trở thành động lực thúc đẩy tăng trưởng thương mại, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, rất cần những định hướng chiến lược rõ ràng và kịp thời từ các cơ quan quản lý nhà nước.

Phân tích về định hướng chiến lược phát triển ngành Logistics tại Việt Nam, TS. Bùi Bá Nghiêm - Chuyên viên cao cấp, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) phân tích: “Việt Nam cần xây dựng hệ sinh thái Logistics hiện đại, gắn kết chặt chẽ với chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong đó, hai trụ cột chiến lược là Logistics số và Logistics xanh sẽ là đòn bẩy giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường”.

Nhấn mạnh vai trò trọng tâm của Logistics trong nền kinh tế số, ông Bùi Bá Nghiêm nhận định: “Chúng ta không thể nói đến thương mại điện tử, chuyển đổi số hay tăng trưởng xanh nếu Logistics không theo kịp. Doanh nghiệp Logistics cần chủ động chuyển mình, thay vì chỉ đóng vai trò hậu cần”.

Dưới góc độ thực tiễn doanh nghiệp, ông Phạm Nguyễn Thanh Quang - Tổng Giám đốc Lazada Logistics - LEX Việt Nam cho biết: “Trong kỷ nguyên 4.0, Logistics đã trở thành một ngành dịch vụ công nghệ cao. Tại LEX Việt Nam, chúng tôi ứng dụng toàn diện các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), cảm biến IoT và hệ thống quản lý chuỗi cung ứng để tự động hóa quy trình và nâng cao trải nghiệm người dùng”.

Bên cạnh đó, ông Phạm Nguyễn Thanh Quang cũng phân tích rõ những thay đổi mà chuyển đổi số mang lại: “Hệ thống AI của chúng tôi được tích hợp trong các khâu từ dự báo đơn hàng, tối ưu hóa tuyến giao hàng, điều phối kho vận đến phân tích hành vi tiêu dùng. Chuyển đổi số không chỉ giúp chúng tôi giảm chi phí, tăng tốc độ xử lý mà còn mở rộng khả năng phục vụ ra các vùng sâu, vùng xa”.

Xây dựng chuỗi cung ứng đa tầng

Đồng quan điểm, bà Trương Thị Mùi - Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Logistics Quốc tế Bắc Giang nhấn mạnh sự cần thiết của việc tích hợp vận tải đa phương thức với hệ thống kho thông minh: “Vùng Trung du miền Bắc có lợi thế kết nối đường bộ, đường thủy và đường sắt nhưng hiện tại các phương thức này vẫn phát triển rời rạc. Việc đồng bộ hóa, xây dựng chuỗi cung ứng đa tầng sẽ giúp giảm 10 - 15% chi phí Logistics cho các ngành hàng chủ lực như thương mại điện tử, điện tử, dệt may”.

Bà Mùi cũng kiến nghị cần thúc đẩy chính sách ưu đãi đầu tư hạ tầng giao thông kết nối, hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng hệ thống WMS, IoT, AI trong quản lý kho bãi, đồng thời tạo điều kiện cho các kho thông minh phát triển theo chuẩn quốc tế.

Chia sẻ về chiến lược xanh hóa Logistics, ông Cáp Trọng Cường - Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Macstar khẳng định: “Phát triển Logistics xanh không còn là lựa chọn, mà là điều kiện để Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Các tập đoàn đa quốc gia đang đặt ra tiêu chuẩn rất cao về phát thải và môi trường”.

Macstar hiện là đơn vị tiên phong triển khai vận tải thủy nội địa bằng sà lan, kết nối Hải Phòng với các tỉnh Bắc Trung Bộ. Ông Cường cho biết: “Tuyến vận tải này giúp giảm 70% phát thải so với vận tải đường bộ. Ngoài ra, chúng tôi đang đầu tư kho thông minh sử dụng năng lượng tái tạo và thử nghiệm trồng rừng để tạo tín chỉ carbon”.

Ông Cáp Trọng Cường cũng kiến nghị, cần có bộ tiêu chí Logistics xanh quốc gia, đồng thời có chính sách tài chính ưu đãi như tín dụng xanh, giảm thuế phí để hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi.