Doanh nghiệp nhỏ và vừa tìm cửa tiếp cận tín dụng “giá rẻ”
Với sự vào cuộc của Chính phủ, ngành Ngân hàng và chính doanh nghiệp, cơ hội tiếp cận nguồn vốn "giá rẻ" sẽ không còn xa vời, nhưng vẫn cần thêm giải pháp để việc tiếp cận được thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV).
Chiếm 98% tổng số doanh nghiệp, nhưng tiếp cận chưa đến 20% tổng dư nợ
Theo báo cáo của Bộ Tài chính tại Tọa đàm của Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp, hiệp hội về thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân mới đây, cả nước hiện có gần 1 triệu doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh hoạt động trong nền kinh tế, kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 50% GDP, hơn 30% tổng thu ngân sách nhà nước.
Tuy nhiên, gần 98% doanh nghiệp có quy mô siêu nhỏ, nhỏ và vừa, sức cạnh tranh, hiệu quả hoạt động, kỹ năng quản trị còn hạn chế. Việc tiếp cận các nguồn lực còn khó khăn, nhất là về tài chính, tín dụng, đất đai, nguồn nhân lực chất lượng cao.
Các DNNVV chiếm gần 98% số lượng doanh nghiệp, nhưng tiếp cận chưa đến 20% tổng dư nợ tín dụng của hệ thống ngân hàng.
TS. Nguyễn Quốc Hùng - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam cho hay, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp chịu ảnh hưởng lớn bởi khó khăn chung của nền kinh tế, dẫn đến nguồn lực bị cạn kiệt, nên không đủ điều kiện để vay vốn ngân hàng.
Hơn nữa, nhiều doanh nghiệp có tài sản thế chấp gặp vướng mắc pháp lý, chưa có giấy chứng nhận, quy hoạch treo, tranh chấp…, dẫn đến không đáp ứng được điều kiện vay vốn. Đồng thời, nhiều doanh nghiệp chưa đáp ứng được điều kiện về tình hình tài chính minh bạch, lành mạnh... nên ngân hàng khó xem xét cấp tín dụng...
Do vậy, TS. Nguyễn Quốc Hùng cho rằng, các DNNVV cần thực hiện quyết liệt tái cơ cấu cả về chiến lược, cơ cấu tổ chức, hoạt động, tài chính và quản trị doanh nghiệp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, tăng trưởng về tài sản, minh bạch tài chính và thông tin hoạt động làm cơ sở để các tổ chức tín dụng thẩm định cho vay.
Đề xuất một ngân hàng số dành riêng cho DNNVV
Báo cáo của Bộ Tài chính đề nghị các ngân hàng thương mại cần được khuyến khích tăng dư nợ tín dụng doanh nghiệp tư nhân, nhất là DNNVV, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.
Đồng thời cần đẩy mạnh phát triển tín dụng xanh; hỗ trợ lãi suất và khuyến khích các tổ chức tín dụng giảm lãi suất cho doanh nghiệp tư nhân vay để triển khai các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG).
Hoàn thiện mô hình hoạt động của quỹ bảo lãnh tín dụng DNNVV, Quỹ Phát triển DNNVV. Thực hiện kết nối, chia sẻ thông tin giữa hệ thống ngân hàng, thuế và các cơ quan có liên quan, bảo đảm liên thông, chia sẻ dữ liệu về tình hình hoạt động và tài chính của doanh nghiệp.
Trước khó khăn của doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Thân - Chủ tịch Hiệp hội DNNVV Việt Nam đề xuất Hiệp hội nhận nhiệm vụ làm đầu mối xúc tiến thành lập một ngân hàng số dành riêng cho DNNVV, hộ kinh doanh.
Theo ông Thân, với công nghệ định danh số, ngân hàng này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận vốn tín chấp, giảm rào cản về thủ tục và lãi suất so với các ngân hàng truyền thống hiện nay.
Nhưng rõ ràng, đây không phải đề xuất dễ thực hiện, bởi việc thành lập và vận hành một tổ chức tín dụng phải đáp ứng rất nhiều quy định, để vừa đảm bảo an toàn cả hệ thống ngân hàng, vừa góp phần ổn định kinh tế vĩ mô.
Trong khi đó, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nêu rõ, với ngành Ngân hàng, bên cạnh việc quản lý cho vay của các tổ chức tín dụng, thì Ngành còn phải điều hành chính sách tiền tệ để góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định thị trường tiền tệ.
Theo Thống đốc, với một nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, các mục tiêu khó có thể đạt được cùng một lúc, nên việc ổn định thị trường tiền tệ, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô cũng vô cùng quan trọng với môi trường kinh doanh của doanh nghiệp.
Mặt khác, để hỗ trợ các ngân hàng, TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế đề xuất Chính phủ cho phép thành lập Quỹ bảo lãnh tín dụng ở cấp Trung ương và khởi động lại 28 Quỹ bảo lãnh tín dụng cho DNNVV tại các địa phương. Bên cạnh đó, cần sớm thành lập Quỹ hỗ trợ chuyển đổi xanh, trong đó có cơ chế hỗ trợ lãi suất 2% cho các doanh nghiệp chuyển đổi xanh.
Đồng thời, TS. Cấn Văn Lực cũng đề nghị cho phép thúc đẩy mạnh mẽ hơn các quỹ đầu tư mạo hiểm, bởi vì đây mới là kênh vốn chính cho phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, bởi không thể chỉ dựa vào nguồn tín dụng ngân hàng truyền thống trong các lĩnh vực này.
