Chiến lược Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 theo Quyết định số 1755-QĐ/TTg của Thủ tướng Chính phủ (Chiến lược 1755) đã khẳng định quan điểm: “Các ngành công nghiệp văn hóa là bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân”. Đại hội XIII của Đảng cũng đã đề ra nhiệm vụ: “Khẩn trương triển khai phát triển có trọng tâm, trọng điểm ngành công nghiệp văn hóa và dịch vụ văn hóa trên cơ sở xác định và phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam”.

Như vậy có thể thấy, Đảng và Nhà nước ta rất coi trọng phát triển công nghiệp văn hóa. Ngành này đang vươn lên mạnh mẽ như một lĩnh vực chiến lược mới trong tiến trình phát triển kinh tế của Việt Nam, khẳng định bản sắc dân tộc và mở rộng ảnh hưởng quốc gia trên trường quốc tế.

Báo cáo tổng kết thực hiện Chiến lược 1755 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) đã cho thấy, giá trị sản xuất của các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam giai đoạn 2018 - 2022 ước bình quân đạt 1,059 triệu tỷ đồng (tương đương khoảng 44 tỷ USD). Bình quân tốc độ tăng trưởng về số lượng cơ sở kinh tế hoạt động trong các ngành công nghiệp văn hóa ước đạt 7,2%/năm.

Năm 2022 thống kê có khoảng 70.321 cơ sở đang hoạt động có liên quan đến các ngành công nghiệp văn hóa. Lực lượng lao động thuộc các ngành công nghiệp văn hóa tăng khá nhanh, bình quân tăng 7,4%/năm, năm 2022 thu hút khoảng 2,3 triệu lao động, chiếm tỷ trọng 4,42% tổng lực lượng lao động của nền kinh tế. Xuất nhập khẩu sản phẩm, dịch vụ của các ngành công nghiệp văn hóa tạo ra giá trị xuất siêu, năm 2018 ước đạt 37 tỷ USD, đến năm 2022 tăng lên 41,9 tỷ USD.

Các ngành công nghiệp văn hóa là nhóm ngành có giá trị hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu tăng khá nhanh; góp phần tiết kiệm tài nguyên, kết hợp và phát huy được các yếu tố tự nhiên, văn hóa dân tộc và đáp ứng mục tiêu phát triển bền vững.

Số liệu của Cục Thống kê cho thấy, năm 2024, công nghiệp văn hóa đã đóng góp, nâng mức giá trị tăng thêm của khu vực dịch vụ là 7,38%; nâng cơ cấu nền kinh tế khu vực dịch vụ chiếm 42,36%; nâng quy mô GDP theo giá hiện hành ước đạt 11.511,9 nghìn tỷ đồng, tương đương 476,3 tỷ USD; nâng GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành ước đạt 114 triệu đồng/người, tương đương 4.700 USD, tăng 377 USD so với năm 2023.

Rõ ràng, công nghiệp văn hóa đã và đang trở thành một ngành kinh tế sáng tạo giàu giá trị gia tăng, dựa trên tri thức, công nghệ và bản sắc. Để ngành công nghiệp này ngày càng phát huy thế mạnh, báo chí có vai trò rất quan trọng.

Đánh giá cao vai trò của báo chí trong việc là cầu nối, chất xúc tác thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, tại diễn đàn “Vai trò của báo chí trong việc thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa năm 2025” tổ chức mới đây tại Hải Phòng, Thứ trưởng Thường trực Bộ VH-TT&DL Lê Hải Bình đã nhấn mạnh: Để hiện thực hóa vai trò động lực, cầu nối, chất dẫn, đồng hành của báo chí đối với các ngành công nghiệp văn hóa trong kỷ nguyên mới, các cơ quan báo chí cần tiếp tục chủ động đổi mới cả về nội dung, hình thức, ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, lan tỏa câu chuyện đổi mới sáng tạo, tôn vinh sáng kiến, gương điển hình trong lĩnh vực kinh tế - văn hóa.

Thứ trưởng cũng cho rằng, sự công nhận của công chúng thời gian qua đã khẳng định sản phẩm nào phù hợp thì sẽ có sức sống. Do đó, chúng ta không nên ngần ngại trước những sản phẩm mới, mà phải có sự sàng lọc để chọn ra những giá trị phù hợp hay không phù hợp. Báo chí truyền thông phải góp phần định hình, nâng cao trình độ thụ hưởng của công chúng.

Với quan điểm “mỗi tổng biên tập phải là một nhà văn hóa”, Thứ trưởng cho rằng, mỗi tòa soạn phải là một “ngôi nhà văn hoá”, đồng thời là “ngôi nhà chuyển đổi số” để cổ vũ những không gian sáng tạo, những con người sáng tạo mới và cho ra những sản phẩm mà chúng ta có thể tự tin giới thiệu với công chúng trong và ngoài nước.

Ông Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cũng cho rằng, “văn hóa chính là yếu tố nuôi dưỡng tâm hồn Việt”, các cơ quan báo chí cần dành nhiều không gian thỏa đáng cho văn hóa.

“Lãnh đạo các cơ quan báo chí cần xem xét để dành nhiều dung lượng, thời lượng cho văn hóa hơn. Nếu hôm nay dành 20% thì hãy cân nhắc có thể lên được 25- 30% không? Đồng thời phải đầu tư nhiều hơn cho nội dung, chất lượng, không chỉ phản ánh những vấn đề tiêu cực”, ông Lê Quốc Minh nói.

Cũng theo ông Lê Quốc Minh, các cơ quan báo chí đang tạo ra các sản phẩm báo chí thì phải không ngừng đổi mới sáng tạo. Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã nhấn mạnh yếu tố đổi mới sáng tạo. Do vậy, các cơ quan báo chí cần không ngừng sáng tạo, tìm tòi những phương thức mới mẻ thì mới có thể giữ uy tín và định hướng, dẫn dắt xã hội.