Kiến nghị tăng mức giảm trừ gia cảnh

Phát biểu tại Hội nghị, bà Lê Thị Thu Hương, Chủ tịch HTCAA cho biết, Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) hiện hành (Luật số 04/2007/QH12) và các văn bản sửa đổi, bổ sung trong thời gian qua đã phát huy hiệu quả, góp phần quan trọng trong quản lý thuế và điều tiết thu nhập.

Tuy nhiên, trước những thay đổi lớn về kinh tế - xã hội, Luật Thuế TNCN hiện hành đã bộc lộ không ít bất cập, cần được rà soát và sửa đổi cho phù hợp.

Bà Lê Thị Thu Hương cho rằng, dự án Luật Thuế TNCN lần này là đạo luật quan trọng, có tác động sâu rộng đến người dân, người lao động và toàn nền kinh tế. Luật không chỉ ảnh hưởng đến thu ngân sách nhà nước (NSNN), mà còn đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện công bằng thuế và phân phối lại thu nhập một cách hợp lý.

Do đó, HTCAA mong muốn thông qua Hội nghị lần này để các chuyên gia đóng góp ý kiến cho việc xây dựng và hoàn thiện dự án luật được khoa học, hiệu quả và khả thi.

Tại phiên thảo luận, liên quan đến mức giảm trừ gia cảnh và các khoản giảm trừ, ông Nguyễn Đức Nghĩa, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh (HUBA) cho rằng, việc sửa đổi Luật sẽ giảm gánh nặng chi phí cuộc sống cho người nộp thuế. Ông phân tích, chỉ số CPI (bao gồm 752 mặt hàng) không phản ánh đầy đủ chi phí thiết yếu của người lao động.

Bởi vì, chỉ khoảng dưới 100 mặt hàng thiết yếu như gạo, thịt, căn hộ chung cư đã tăng giá rất mạnh (gạo gần 40%, thịt trên 50%, căn hộ trên 50%, thậm chí 100% trong 5 năm qua).

Do đó, ông cho rằng mức tăng 20% (theo CPI), hay 40% (theo thu nhập bình quân đầu người) đều quá thấp. Từ đó, HUBA đề nghị tăng mức giảm trừ gia cảnh lên 50%, đạt 16,5 triệu đồng/tháng cho bản thân và 6,6 triệu đồng/tháng cho người phụ thuộc.

Bên cạnh đó, ông Nguyễn Đức Nghĩa cũng đề xuất mở rộng các khoản giảm trừ đặc thù đối với lãi vay của ngôi nhà đầu tiên để đáp ứng nhu cầu ở; chi phí đào tạo, học hành cho bản thân, vợ/chồng, con cái; chi phí khám chữa bệnh cho cha mẹ, con cái, vợ/chồng, đặc biệt là bệnh hiểm nghèo, khi chưa được bảo hiểm xã hội chi trả đầy đủ.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Thái Sơn, Giám đốc Công ty Cổ phần Tư vấn Thuế Sài Gòn nêu vấn đề, mức doanh thu miễn thuế cho hộ kinh doanh (dưới 200 triệu đồng/năm tương đương 16,6 triệu đồng/tháng) và đề nghị mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người lao động cũng phải ít nhất là 16,6 triệu đồng, và 6,6 triệu đồng cho người phụ thuộc. Ông cũng đề nghị bổ sung giảm trừ các chi phí thiết yếu khác như thuê nhà, lãi vay mua nhà, và chi phí đi lại (ví dụ chi phí chuyển đổi sang xe điện).

Theo PGS. TS. Trần Văn Tùng, Trưởng khoa Tài chính Thương mại, Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh sự cần thiết của việc sửa đổi luật để phù hợp với điều kiện kinh tế xã hội thay đổi liên tục.

PGS. TS. Trần Văn Tùng đề xuất tăng mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân lên 18 triệu đồng và cho người phụ thuộc lên 7,5 triệu đồng. Ngoài ra, ông kiến nghị cần có cơ chế điều chỉnh tự động mức giảm trừ này dựa trên chỉ số CPI, áp dụng ngay khi CPI tăng từ 5% trở lên để kịp thời điều chỉnh sức mua của đồng tiền.

Với ông Đỗ Quốc Tuấn, nguyên Phó trưởng Phòng Thanh tra thuế số 4 (Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh trước đây) đề nghị nâng mức giảm trừ người phụ thuộc lên ít nhất 60% (so với 40% hiện tại) mức giảm trừ của bản thân, bởi vì chi phí nuôi dưỡng người phụ thuộc (đặc biệt là con cái) thường rất cao.

Ông Tuấn cũng đề xuất đơn giản hóa quy định về người phụ thuộc, bỏ yêu cầu người "bị tàn tật" và chỉ cần người "không có khả năng lao động".

Đề xuất mức thuế suất tối đa 25% đối với cá nhân

Về biểu thuế và thuế suất tính thuế TNCN, ông Nguyễn Đức Nghĩa nhận thấy 7 bậc thuế là phù hợp vì sẽ làm chênh lệch giữa các bậc ít đi, tạo sự công bằng xã hội hơn là giảm số bậc thuế. Ông cho rằng, mức thuế suất cao nhất 35% là phù hợp, và việc nâng ngưỡng thu nhập chịu thuế tối đa lên 120 triệu đồng (từ 80-100 triệu hiện tại) là hợp lý.

Ngược lại, PGS., TS. Trần Văn Tùng lại đề xuất giảm số bậc thuế xuống còn 5 bậc và nới rộng biên độ thu nhập tính thuế ở các bậc thấp. Theo đó, ông kiến nghị mức thuế suất tối đa nên ở khoảng 25-30% (thay vì 35% hiện tại).

PGS., TS. Trần Văn Tùng so sánh, mức này ở Singapore (24%), Thái Lan và Philippines (35% nhưng áp dụng cho ngưỡng thu nhập rất cao, tương đương 2-3 tỷ đồng Việt Nam). Ông nhấn mạnh việc giảm thuế suất tối đa sẽ tạo lợi thế cạnh tranh để thu hút và giữ chân lực lượng lao động chất lượng cao.

Ở góc nhìn khác, ông Nguyễn Thái Sơn chỉ ra sự bất công khi một cá nhân có thu nhập 250 triệu đồng/tháng (3 tỷ đồng/năm) chịu thuế suất thực tế khoảng 28-28,6%, trong khi doanh nghiệp có doanh thu tương đương nhưng chỉ chịu thuế thu nhập doanh nghiệp 15-17% sau khi đã trừ chi phí hợp lý. Do đó, ông đề xuất mức thuế suất tối đa cho cá nhân chỉ nên là 25% và nới rộng các bậc thuế.

Mở rộng đối tượng và phạm vi ưu đãi thuế

Ông Nguyễn Văn Được, Trưởng Ban Chính sách của HTCAA, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín nhấn mạnh, mục tiêu mở rộng cơ sở thuế để bao quát các loại hình kinh tế mới.

Theo đó, ông đề xuất đưa vào diện chịu thuế các thu nhập từ tiền số, tên miền internet, tín chỉ carbon, chuyển nhượng biển số xe đấu giá, và quà biếu quà tặng (kể cả tài sản không đăng ký quyền sở hữu).

Đồng thời nâng mức doanh thu không chịu thuế đối với hộ kinh doanh từ 100 triệu lên 200 triệu đồng/năm, và đề xuất mức tối thiểu từ 533 triệu đến 1 tỷ đồng để tương đồng với mức giảm trừ gia cảnh của cá nhân làm công ăn lương.

Về chuyển nhượng vốn/chứng khoán, ông Được mong muốn sự bình đẳng hơn giữa cá nhân cư trú và không cư trú, và sự thống nhất trong cách đánh thuế.

TS. Trần Trung Kiên, Giám đốc chương trình đào tạo thuế, Khoa Tài chính công (Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh) nêu ý kiến tập trung vào nội dung miễn, giảm thuế cho nhà khoa học và chuyên gia trong lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

TS. Trần Trung Kiên cho rằng, chính sách sẽ giảm gánh nặng tài chính, tạo động lực nghiên cứu, thu hút nhân tài và thể hiện sự trân trọng của Nhà nước đối với đội ngũ tri thức.

Từ đó, ông đề xuất mở rộng phạm vi ưu đãi này sang các lĩnh vực chất lượng cao khác như y tế, giáo dục và chuyển đổi số. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh cần có tiêu chí rõ ràng, khách quan và minh bạch trong các văn bản dưới luật để tránh sai sót trong thực tiễn, và gợi ý phối hợp liên ngành cùng với hội đồng chuyên môn có uy tín để đánh giá các nhiệm vụ khoa học công nghệ.

Kết thúc Hội nghị, Chủ tịch HTCAA Lê Thị Thu Hương ghi nhận và đánh giá cao những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, giảng viên, cán bộ thuế và đại diện doanh nghiệp… Đồng thời, cam kết HTCAA sẽ tổng hợp tất cả các ý kiến đóng góp để gửi tới Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh và các cơ quan thuế các cấp, nhằm góp phần hoàn thiện dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), hướng tới một chính sách thuế công bằng, minh bạch và dễ thực hiện hơn.