Phát biểu với báo giới tại Washington (Mỹ) trước thềm Hội nghị mùa Xuân của các nhà lãnh đạo tài chính toàn cầu do IMF và Ngân hàng Thế giới (WB) cùng tổ chức vào tuần tới, người đứng đầu IMF Kristalina Georgieva cho biết, IMF dự báo tăng trưởng toàn cầu sẽ giảm đáng kể nhưng không rơi vào suy thoái. Theo đó, IMF sẽ hạ mức dự báo trước đó về tăng trưởng toàn cầu 3,3% vào hai năm 2025 và 2026 trong Báo cáo Kinh tế thế giới.

Hội nghị Liên hợp quốc về thương mại và phát triển (UNCTAD) cũng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu có thể chậm lại ở mức 2,3%. Báo cáo của UNCTAD nhận định đây là sự giảm tốc đáng kể so với tốc độ tăng trưởng trung bình năm ghi nhận trong giai đoạn trước đại dịch COVID-19, vốn đã là giai đoạn tăng trưởng yếu trên toàn cầu.

Trong khi đó, cơ quan xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings đưa ra nhận định: Tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 2009, không tính đến giai đoạn đại dịch.

Trong bản cập nhật đặc biệt báo cáo triển vọng kinh tế toàn cầu hằng quý, Fitch dự báo kinh tế toàn cầu sẽ tăng chậm lại ở mức dưới 2% trong năm nay. Trong đó, tăng trưởng kinh tế của Mỹ sẽ vẫn ở mức 1,2%, nhưng sẽ giảm dần trong suốt cả năm; trong quý IV/2025 chỉ đạt mức tăng trưởng 0,4% so với cùng kỳ năm 2024, còn tăng trưởng của Khu vực sử dụng đồng tiền chung euro (Eurozone) sẽ vẫn ở mức dưới 1%.

Các kế hoạch áp thuế của Mỹ đã khiến thị trường biến động mạnh chưa từng thấy kể từ đại dịch COVID-19, làm dấy lên lo ngại việc áp dụng thuế quan mới sẽ kìm hãm tăng trưởng và gia tăng lạm phát.

Theo Tổng Giám đốc IMF, căng thẳng thuế quan hiện tại có thể sẽ gây ra ba hậu quả lớn đối với nền kinh tế toàn cầu, trong đó hầu hết các thị trường mới nổi sẽ bị ảnh hưởng nặng nề hơn do phụ thuộc vào thương mại để tăng trưởng. Đó là: Các doanh nghiệp khó lập kế hoạch nếu không dự đoán được chi phí đầu vào của mình trong tương lai. Các rào cản thương mại gia tăng ảnh hưởng đến tăng trưởng. Chủ nghĩa bảo hộ làm xói mòn năng suất trong dài hạn, nhất là ở các nền kinh tế nhỏ hơn.

Lo ngại bất ổn do cuộc chiến thuế quan leo thang, một số nước châu Âu đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế trong năm 2025 và những năm tiếp theo.

Bộ trưởng Tài chính Pháp Eric Lombard cho biết, nền kinh tế lớn thứ hai của Eurozone dự kiến chỉ đạt mức tăng trưởng 0,7%.

Tương tự, Chính phủ Italia cũng điều chỉnh dự báo tăng trưởng kinh tế năm 2025 xuống 0,6%, giảm mạnh so với dự báo 1,2% trước đó.

Các viện kinh tế Đức cũng cắt giảm dự báo tăng trưởng trong năm 2025 của nền kinh tế lớn nhất châu Âu xuống còn 0,1% so với mức 0,8% dự kiến hồi tháng 9/2024.

Dù chịu áp lực từ thuế quan Mỹ thấp hơn các nước khác nhưng kinh tế Anh được dự báo chỉ tăng 0,8% trong năm 2025, so với mức dự báo 1,2% đưa ra hồi tháng 1.

Nền kinh tế của châu Phi cũng sẽ bị ảnh hưởng nặng nề. Chủ tịch Ngân hàng Phát triển châu Phi (AfDB) Akinwumi Adesina cảnh báo chính sách thuế quan mới của Mỹ có thể khiến các nước châu Phi suy giảm thương mại và chịu chi phí trả nợ cao hơn.

Chủ tịch AfDB cho biết những khoản thuế mới này - với 47 quốc gia châu Phi có nguy cơ bị áp thuế cao hơn - sẽ khiến các đồng nội tệ suy yếu, kéo theo các vấn đề về di cư và viện trợ nước ngoài giảm. Lạm phát sẽ tăng khi chi phí hàng hóa nhập khẩu tăng và tiền tệ mất giá so với đồng USD. Chi phí trả nợ theo tỷ lệ doanh thu của các chính phủ cũng sẽ tăng khi doanh thu dự kiến giảm xuống.

Nhằm đối phó nỗi lo suy thoái kinh tế thế giới, người đứng đầu IMF kêu gọi các quốc gia ưu tiên giải quyết tình trạng mất cân đối vĩ mô trong nước và nước ngoài, đồng thời kêu gọi các nền kinh tế hàng đầu vạch ra con đường vượt qua tình trạng bất ổn thương mại hiện nay, mục tiêu là “khởi động lại xu hướng toàn cầu hướng tới mức thuế quan thấp hơn và giảm các rào cản phi thuế quan”.

Trên thực tế, trong nhiều năm qua, kể từ sau Chiến tranh lạnh, kinh tế thế giới đã được hưởng lợi từ “tuần trăng mật” của toàn cầu hóa với mức độ tự do hóa thương mại cao. Tuy nhiên, bối cảnh hiện tại đã thay đổi với sự gia tăng của chủ nghĩa bảo hộ và cuộc chiến thuế quan ngày càng nghiêm trọng.

Để vượt qua thách thức hiện nay đòi hỏi tất cả quốc gia phải nỗ lực bảo vệ một trật tự thương mại đa phương công bằng; đồng thời “tự sắp xếp lại” bằng cách dần điều chỉnh chính sách tài khóa của mình để giảm nợ và duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt và đáng tin cậy.