Tăng tốc xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững

Theo Thông báo số 339/TB-VPCP ngày 1/7/2025 của Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021–2025.

Tính đến tháng 6/2025, cả nước có 6.084 xã, tương đương 79,3% tổng số xã, được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới; 2.567 xã đạt chuẩn nâng cao và 743 xã đạt chuẩn kiểu mẫu. Những con số này không chỉ vượt chỉ tiêu đề ra mà còn minh chứng cho sự lan tỏa của phong trào xây dựng nông thôn mới trong toàn hệ thống chính trị và nhân dân cả nước.

Đối với cấp huyện, đã có 329/646 đơn vị hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, vượt chỉ tiêu cả giai đoạn. Tại cấp tỉnh, 12 địa phương đã được công nhận hoàn thành nhiệm vụ.

Thu nhập bình quân khu vực nông thôn năm 2024 đạt 54 triệu đồng/người/năm, tăng gấp 1,3 lần so với năm 2020. Thành quả này góp phần quan trọng vào việc tái cơ cấu kinh tế đất nước theo hướng nhanh và bền vững, khẳng định chủ trương đúng đắn của Đảng về phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, nông nghiệp - nông dân - nông thôn chính là nền tảng cho sự ổn định và phát triển của quốc gia. Do đó, Chính phủ sẽ tiếp tục duy trì các phong trào có sức lan tỏa như “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Vì người nghèo – Không để ai bị bỏ lại phía sau” và cuộc vận động “Toàn dân xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Những phong trào này đã góp phần thay đổi nhận thức, phát huy vai trò chủ thể của người dân, khơi dậy nội lực cộng đồng trong phát triển nông thôn.

Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn còn tồn tại nhiều điểm nghẽn. Tỷ lệ giải ngân vốn sự nghiệp tại một số địa phương còn thấp, một số nơi có nguy cơ tái nghèo. Nhận thức và sự vào cuộc của một bộ phận cán bộ, chính quyền còn thiếu chiều sâu, thiếu giám sát thường xuyên. Đây là những vấn đề cần được giải quyết đồng bộ và căn cơ trong giai đoạn tới.

Định hướng chiến lược cho giai đoạn 2026–2035

Thủ tướng Chính phủ khẳng định, trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, việc nâng tầm hai chương trình nông thôn mới và giảm nghèo bền vững là yêu cầu tất yếu.

Chính phủ sẽ xây dựng chương trình tích hợp duy nhất cho giai đoạn 2026–2035, với mục tiêu xuyên suốt là xây dựng “nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh” và thực hiện “giảm nghèo toàn diện, bao trùm và bền vững”.

Để đạt được điều đó, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, lấy nông dân làm trung tâm, nông thôn làm nền tảng và nông nghiệp làm động lực. Đầu tư phát triển hạ tầng chiến lược theo hướng xanh và bền vững sẽ là trọng tâm, bao gồm giao thông, thủy lợi, năng lượng, y tế, giáo dục, văn hóa và hạ tầng số.

Đồng thời, Chính phủ sẽ thúc đẩy đa dạng hóa sản phẩm OCOP, mở rộng thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu, xây dựng thương hiệu nông sản Việt có giá trị gia tăng cao.

Về nguồn lực, Nhà nước đóng vai trò vốn mồi, dẫn dắt đầu tư toàn xã hội. Chính phủ kêu gọi huy động sự vào cuộc mạnh mẽ của các thành phần kinh tế và người dân. Chính sách tín dụng, đào tạo nhân lực, an sinh xã hội và chuyển đổi số trong nông nghiệp sẽ tiếp tục được mở rộng và ưu tiên nguồn lực.

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện báo cáo tổng kết hai chương trình giai đoạn 2021-2025 và xây dựng Đề án đầu tư cho giai đoạn mới, trình Chính phủ trong tháng 7/2025 trước khi báo cáo Quốc hội vào kỳ họp tháng 10. Bộ Nội vụ được giao nghiên cứu lồng ghép hai phong trào thi đua thành một phong trào thống nhất cho giai đoạn 2026-2035, bảo đảm tính hiệu quả, thiết thực, tránh hình thức.

Cùng với đó, các địa phương cần khẩn trương kiện toàn bộ máy Ban Chỉ đạo thực hiện chương trình, bảo đảm hoạt động thông suốt và chuyên nghiệp, đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, thực hiện rà soát mục tiêu, tiêu chí nông thôn mới sau sắp xếp đơn vị hành chính. Quá trình triển khai phải đảm bảo thực chất, gắn với hiệu quả kinh tế - xã hội và không chạy theo thành tích.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, chương trình phải sống động, hiệu quả, có thể lượng hóa và đem lại giá trị thật cho người dân. Báo chí và truyền thông cần đẩy mạnh tuyên truyền, tạo đồng thuận xã hội.

Quan trọng hơn, việc triển khai phải luôn đặt con người ở trung tâm, không hy sinh công bằng, tiến bộ và môi trường nông thôn để đổi lấy tăng trưởng đơn thuần. Đây là điều kiện tiên quyết để Việt Nam phát triển bền vững và bao trùm trong giai đoạn phát triển mới.