Vững bước kiến tạo Kho bạc số

Ngọc Tú

Kho bạc Nhà nước đang nâng cấp Hệ thống thông tin quản lý Ngân sách và Kho bạc (TABMIS) và các ứng dụng công nghệ liên quan để hình thành Hệ thống thông tin ngân sách và kế toán nhà nước số (VDBAS). Đây là bước chuyển chiến lược hướng tới hình thành Kho bạc số như mục tiêu đã đặt ra trong Chiến lược Phát triển Kho bạc Nhà nước đến năm 2030.

Toàn cảnh Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 của hệ thống KBNN
Toàn cảnh Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 của hệ thống KBNN

Hình thành xương sống hệ thống thông tin kho bạc nhà nước

Từ cuối năm 2012, hệ thống TABMIS đã được triển khai thành công đến tất cả các cơ quan tài chính, đơn vị KBNN trên toàn quốc, một số Bộ, ngành Trung ương và đơn vị dự toán địa phương. Qua đó, hình thành xương sống cho hệ thống thông tin của KBNN nói riêng và Bộ Tài chính nói chung, góp phần đổi mới công tác quản lý ngân sách nhà nước (NSNN).

TABMIS giúp hỗ trợ lập các báo cáo quản trị theo nhiều tiêu thức, phục vụ cho yêu cầu quản lý, điều hành NSNN của chính quyền các cấp và các đơn vị liên quan. Ngoài ra, TABMIS cũng cung cấp thông tin nhanh, chính xác về tình hình thực hiện NSNN, đảm bảo sự đồng bộ về dữ liệu thu, chi NSNN giữa KBNN và các cơ quan tài chính, thuế, hải quan.

Đối với KBNN, TABMIS góp phần hoàn thiện công tác kế toán NSNN, các quỹ và tài sản của Nhà nước được giao quản lý, các khoản viện trợ, vay nợ, trả nợ của Chính phủ và chính quyền địa phương theo quy định của pháp luật; báo cáo tình hình thực hiện thu, chi NSNN cho cơ quan tài chính cùng cấp và cơ quan nhà nước có liên quan theo quy định của pháp luật. Từ khi hoàn thành triển khai TABMIS, toàn hệ thống KBNN đã chủ động về mặt số liệu, kịp thời phục vụ yêu cầu quản lý, điều hành NSNN của cơ quan tài chính và chính quyền các cấp.

Việc KBNN nâng cấp TABMIS và các ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) liên quan để hình thành VDBAS không chỉ là nâng cấp công nghệ, mà còn là bước chuyển chiến lược hướng tới hình thành Kho bạc số như mục tiêu đã đặt ra trong Chiến lược Phát triển Kho bạc Nhà nước đến năm 2030.

Hình thành hệ thống thông tin ngân sách và kế toán nhà nước số (VDBAS)

Để tiến tới kho bạc số vào năm 2030 như kế hoạch đặt ra trong Chiến lược Phát triển KBNN giai đoạn 2021 - 2030, các ứng dụng CNTT đòi hỏi tiếp tục phải thay đổi. Theo đó, trong giai đoạn này, KBNN đã đặt ra mục tiêu nâng cấp TABMIS và các hệ thống ứng dụng CNTT khác (như phối hợp thu ngân sách; thanh toán song phương; thanh toán liên ngân hàng; dịch vụ công trực tuyến…) để hình thành Hệ thống thông tin ngân sách và kế toán nhà nước số (VDBAS).

Theo kế hoạch ứng dụng CNTT trong hoạt động KBNN giai đoạn 2021-2025, KBNN đã tập trung thực hiện các đề án, dự án, nhiệm vụ: (i) Hoàn thiện Đề án nâng cấp hệ thống TABMIS và các hệ thống CNTT liên quan để hình thành hệ thống thông tin ngân sách và kế toán nhà nước số (VDBAS); (ii) Hoàn thành xây dựng Kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030 trình Bộ Tài chính để trình cấp thẩm quyền phê duyệt. Trong đó có nội dung đăng ký kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 thực hiện dự án VDBAS; đăng ký dự toán chuẩn bị đầu tư, thực hiện ngay từ năm 2025 để đẩy nhanh việc triển khai dự án với mục tiêu đưa vào hoạt động năm 2028; (iii) Hoàn thành xây dựng, trình Bộ phê duyệt 4 Dự án đầu tư công giai đoạn 2021-2025, đã triển khai xây dựng thiết kế chi tiết.

Bên cạnh đó, KBNN đã triển khai kết nối dữ liệu hợp đồng điện tử với Mạng đấu thầu quốc gia, góp phần tạo thuận lợi cho đơn vị sử dụng ngân sách. Theo đó, đơn vị nếu đã thực hiện ký hợp đồng điện tử với nhà thầu qua Mạng đấu thầu quốc gia khi thanh toán với KBNN sẽ không phải gửi hợp đồng đến KBNN.

KBNN cũng đã thực hiện nâng cấp ứng dụng phục vụ hoàn thuế thu nhập cá nhân tự động, qua đó đẩy nhanh tốc độ hoàn thuế, đồng bộ với cải cách hoàn tự động của cơ quan Thuế, góp phần cải cách hành chính trong ngành Tài chính, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Đồng thời cũng tiết kiệm thời gian, tăng năng suất, chất lượng lao động của công chức.

Đặc biệt, chỉ trong hơn 01 tháng (từ tháng 2-3/2025), KBNN đã khẩn trương tập trung nguồn lực để nghiên cứu, nâng cấp 12 chương trình ứng dụng CNTT đáp ứng quy trình nghiệp vụ, xây dựng công cụ chuyển đổi dữ liệu và thực hiện chuyển đổi hệ thống, đáp ứng yêu cầu sắp xếp tổ chức bộ máy KBNN theo Quyết định số 385/QĐ-BTC ngày 26/02/2025 của Bộ Tài chính quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của KBNN.

Để chuẩn bị cho việc tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp bắt đầu từ đầu quý III/2025, với khối lượng công việc chuyển đổi phát sinh rất lớn trong thời gian rất gấp, mức độ phức tạp và quy mô lớn hơn so với đợt chuyển đổi tháng 03/2025, yêu cầu không gián đoạn công việc, không ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức, cá nhân, KBNN đã và đang tập trung mọi nguồn lực, hạ tầng CNTT để chuyển đổi hệ thống, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.