“Chạy đua nước rút, tăng tốc, bứt phá” giải ngân các dự án giao thông trọng điểm

Trần Huyền

Dù toàn bộ vốn đầu tư hơn 100.000 tỷ đồng đã được phân bổ đầy đủ, tiến độ giải ngân của các dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực giao thông vận tải vẫn chậm, chưa đầy 20% kế hoạch sau nửa năm. Thực trạng này đặt ra yêu cầu cấp bách đối với các bộ, ngành, địa phương phải “chạy đua nước rút, tăng tốc, bứt phá” nhằm hoàn thành mục tiêu giải ngân, tạo đột phá hạ tầng chiến lược, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

12 dự án quan trọng quốc gia ngành Giao thông vận tải đã giải ngân 19.966,2 tỷ đồng. Ảnh: internet
12 dự án quan trọng quốc gia ngành Giao thông vận tải đã giải ngân 19.966,2 tỷ đồng. Ảnh: internet

Giải ngân thấp hơn bình quân chung

Theo báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính, toàn bộ 12 dự án quan trọng quốc gia trong lĩnh vực giao thông vận tải đã được phân bổ chi tiết đủ 100.137,1 tỷ đồng vốn đầu tư. Trong đó, ngân sách trung ương chiếm phần lớn với 84.889,6 tỷ đồng, còn lại là 15.247,5 tỷ đồng từ ngân sách địa phương. Các thủ tục duyệt dự toán đã được Bộ Tài chính hoàn tất kịp thời, bảo đảm nguồn lực triển khai. Tuy nhiên, tốc độ giải ngân của các dự án này chưa đạt kỳ vọng.

Đến hết ngày 30/6/2025, tổng số vốn giải ngân của 12 dự án quan trọng quốc gia ngành Giao thông vận tải chỉ đạt 19.966,2 tỷ đồng, tương đương 19,9% kế hoạch được giao (100.137,1 tỷ đồng). Trong đó, vốn trung ương đạt 20,9%, còn vốn địa phương chỉ dừng lại ở 14,7%. Như vậy, tiến độ giải ngân các dự án quan trọng quốc gia ngành Giao thông vận tải vẫn còn chậm, tiếp tục thấp hơn so với tỷ lệ giải ngân bình quân chung của cả nước (36,01%).

Theo ghi nhận của Bộ Tài chính, thời gian qua, Bộ Xây dựng và các địa phương, các chủ đầu tư đã nỗ lực cố gắng, chủ động triển khai, khắc phục các khó khăn để đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án. Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân các dự án.

Điển hình là vướng mắc về giải phóng mặt bằng như dự án Đường Hồ Chí Minh đoạn Chợ Chu - Ngã ba Trung Sơn, Rạch Sỏi - Bến Nhất, Gò Quao - Ninh Thuận; thiếu nguồn nguyên vật liệu như dự án thành phần 3, dự án thành phần 4 Cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Rạch Sỏi - Bến Nhất; Gò Quao - Ninh Thuận.

Bên cạnh đó, một số dự án thành phần đã hoàn thành, dư vốn, hiện mới được điều chỉnh giảm kế hoạch trung hạn, chưa được điều chỉnh giảm kế hoạch vốn năm như Cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, Cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025.

Hay như dự án mới lựa chọn được nhà đầu tư, đang hoàn thiện các thủ tục để ký kết hợp đồng, chưa khởi công như dự án thành phần 3 Vành đai 4 Vùng thủ đô Hà Nội hoặc mới ký kết hợp đồng, chưa khởi công như dự án thành phần 1 Cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành.

Bên cạnh các khó khăn, vướng mắc nêu trên, riêng đối với dự án Gia Nghĩa – Chơn Thành là Dự án được giao kế hoạch vốn ngân sách trung ương năm 2025 lớn với 10.537 tỷ đồng, trong đó 8.770 tỷ đồng từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 được kéo dài thời gian giải ngân đến hết 31/12/2026.

"Chạy đua nước rút, tăng tốc, bứt phá”

Việc đẩy nhanh giải ngân các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm trong lĩnh vực giao thông vận tải có vai trò rất quan trọng, góp phần ngân đầu tư công, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Chỉ đạo tại Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2025 của Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm ngành Giao thông hồi cuối tháng 7 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tinh thần “chạy đua nước rút, tăng tốc, bứt phá” để hoàn thành xuất sắc mục tiêu xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và chỉ đạo của Tổng Bí thư.

Thủ tướng cho biết, vào dịp 19/8 tới, cùng với các sự kiện khởi công và khánh thành nhiều công trình trọng điểm, cả nước sẽ có 2.476 km đường bộ cao tốc và 1.397 km đường ven biển được đưa vào khai thác, vượt mục tiêu 1.000 km đường ven biển đã đề ra. Dự kiến đến cuối năm, Việt Nam sẽ hoàn thành và vượt kế hoạch của Đại hội XIII là đạt ít nhất 3.000 km đường bộ cao tốc và 1.000 km đường ven biển, cơ bản hoàn thành Cảng hàng không quốc tế Long Thành, tạo nền tảng vững chắc để Đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đề nghị đẩy mạnh hơn nữa phong trào thi đua yêu nước, đặc biệt là đợt thi đua cao điểm “500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc”; phát huy tinh thần tự hào dân tộc, khí thế thi đua sôi nổi; tạo không khí làm việc khẩn trương, trách nhiệm cao nhất “tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì nhân dân, vì sự phát triển của Đất nước”.

Với vai trò là cơ quan tổng hợp tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, để đẩy nhanh giải ngân các các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm lĩnh vực giao thông vận tải, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Xây dựng và các địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện các công trình, dự án. Đồng thời, tăng cường kiểm tra, giám sát, phân công rõ trách nhiệm, phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành đảm bảo khoa học, hiệu quả công việc... để phấn đấu hoàn thành mục tiêu 3000 km cao tốc trong năm 2025, trên 1.000km đường bộ ven biển trong năm 2025.

Cùng với đó, cần khẩn trương hoàn thiện các thủ tục đầu tư các dự án khởi công mới đảm bảo đủ điều kiện khởi công vào dịp 19/8/2025 chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9. Bộ Xây dựng cần khẩn trương điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2025 của các dự án đã được Thủ tướng Chính phủ quyết định điều chỉnh kế hoạch trung hạn giai đoạn 2021-2025 để bổ sung kế hoạch vốn cho Dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Bộ Tài chính cũng đề nghị các địa phương khẩn trương thực hiện và giải ngân vốn các dự án do địa phương làm cơ quan chủ quản như: Tuyến cao tốc Ninh Bình – Hải Phòng, dự án thành phần 3 xây dựng đường cao tốc Vành đai 4 Vùng thủ đô Hà Nội, Cao tốc Gia Nghĩa – Chơn Thành, Cao tốc Tân Phú – Bảo Lộc, Cao tốc Bảo Lộc – Liên Khương, Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, TP. Hồ Chí Minh – Mộc Bài (PPP)…

Thời gian không còn nhiều, để thực hiện được khát vọng hạ tầng với các mục tiêu đã đề ra đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ, sự chỉ đạo quyết liệt và trách nhiệm cao nhất từ tất cả các cấp, các ngành, các địa phương và chủ đầu tư.