Chủ động ứng phó với tác động của thuế đối ứng

Chia sẻ với các doanh nghiệp (DN), bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc ITPC cho biết, trong bối cảnh kinh tế thế giới đang trải qua nhiều biến động, đặc biệt dưới tác động từ các chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ, căng thẳng trong chuỗi cung ứng toàn cầu và xu hướng gia tăng chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch, cộng đồng DN Việt Nam đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải thích ứng nhanh và tái định vị chiến lược phát triển.

Theo bà Vân, Hoa Kỳ hiện vẫn duy trì vị thế là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, với giá trị thặng dư thương mại liên tục tăng từ khoảng 63,4 tỷ USD vào năm 2020 lên gần 106 tỷ USD vào năm 2024. Tuy nhiên, cùng với nhiều quốc gia, Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ bị áp thuế đối ứng từ phía Hoa Kỳ.

Trước tình hình này, Chính phủ Việt Nam đang tập trung chuẩn bị cho việc đàm phán với Hoa Kỳ. Đồng thời, Việt Nam kiên quyết bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng, hợp pháp của quốc gia, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến các thỏa thuận quốc tế đã tham gia.

Trong đó, các giải pháp trọng tâm bao gồm việc khai thác hiệu quả thị trường trong nước, tăng cường kiểm tra giám sát nguồn gốc xuất xứ hàng hóa, hỗ trợ DN Việt Nam và Hoa Kỳ triển khai các dự án đầu tư, và khẩn trương ký kết, triển khai các hợp đồng mua bán hàng hóa với phía Hoa Kỳ. Thách thức hiện tại cũng chính là cơ hội để Việt Nam đánh giá lại năng lực nội tại, củng cố nền tảng và làm mới tư duy phát triển, nhằm đủ sức vượt qua khó khăn và phát triển bền vững trong tương lai.

Phân tích chuyên sâu về chính sách thuế quan của Hoa Kỳ và tác động đối với thương mại quốc tế, đặc biệt là Việt Nam, TS. Trần Ngọc Anh, Giáo sư Đại học Indiana (Hoa Kỳ) và Chủ tịch Vietnam Initiative cho rằng, chính sách thuế quan của Hoa Kỳ đã có những biến động đáng kể trong lịch sử, và hiện có xu hướng tăng trở lại.

Đáng chú ý, các biểu đồ cho thấy mức thuế quan của Hoa Kỳ áp dụng đối với hàng hóa từ Trung Quốc đã tăng vọt và duy trì ở mức cao kể từ khoảng năm 2018-2019 trở về sau. Trong khi đó, mức thuế áp dụng cho hàng hóa Việt Nam nhìn chung đang trên đà giảm trong giai đoạn 2016-2024.

TS. Trần Ngọc Anh nhấn mạnh, trong bối cảnh này, Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn cho các hoạt động sản xuất và xuất khẩu. Cụ thể, nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Việt Nam trong một số ngành hàng đã có sự tăng trưởng ấn tượng. Ví dụ, trong ngành đồ gỗ, nhập khẩu của Hoa Kỳ từ Việt Nam đã tăng đáng kể và thậm chí tiến sát với lượng nhập của Trung Quốc trong những năm gần đây.

Nâng cao năng lực số cho doanh nghiệp

Bà Dương Hồng Loan, Viện trưởng Viện Sáng kiến Việt Nam nhấn mạnh con người là yếu tố trọng tâm trong mọi công cuộc cải cách, đặc biệt là chuyển đổi số. Thực trạng tại các DN Việt Nam cho thấy một thách thức lớn khi 44% lao động không thành thạo các kỹ năng số dù ở mức cơ bản đến mức thấp, và 37% lao động chỉ thành thạo ở mức thấp. Đáng chú ý, 43% người lao động không có bất cứ kỹ năng số nâng cao nào.

Điều này dẫn đến tình trạng thiếu hụt trầm trọng nhân lực công nghệ thông tin trong đội ngũ của DN. Hiện tại, tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng, chứng chỉ chỉ chiếm 27,6% vào năm 2023. Hơn 60% DN vẫn đang gặp khó khăn trong chuyển đổi số. Các DN đang đối mặt với sự thiếu hụt lớn về kỹ năng liên quan đến dữ liệu, bảo mật và tự động hoá.

Để giải quyết vấn đề này, bà Loan đề xuất một giải pháp chiến lược nâng cao năng lực số bao gồm bốn điểm chính: xây dựng khung năng lực số, thiết kế lộ trình học tập theo nhóm nhân sự, xây dựng văn hoá học tập trong DN và đào tạo chuyên sâu các kỹ năng công nghệ.

Một ví dụ về nỗ lực hợp tác trong đào tạo là sự phối hợp giữa TP. Hồ Chí Minh, trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) và các tập đoàn công nghệ. Sự hợp tác này nhằm mục tiêu đào tạo kỹ năng công nghệ cho người lao động, hỗ trợ chuyển đổi việc làm, nâng cao năng lực số chuyên sâu và mở rộng cơ hội nghề nghiệp chất lượng cao.