Trao đổi với Tạp chí Kinh tế - Tài chính, bà Trần Thị Thúy Ngọc - Phó Tổng giám đốc, Lãnh đạo ngành Dịch vụ tài chính, Deloitte Việt Nam cho biết, dự thảo Nghị quyết về Trung tâm Tài chính quốc tế có thể tạo nền tảng thể chế đột phá, kỳ vọng đưa Việt Nam trở thành điểm đến chiến lược của dòng vốn và nhân tài toàn cầu.

Phóng viên: Thưa bà, Dự thảo Nghị quyết về Trung tâm Tài chính quốc tế  tại Việt Nam được trình Quốc hội ngày 11/6/2025 được đánh giá là một sự kiện có tính bước ngoặt. Bà nhìn nhận ý nghĩa của Dự thảo này ra sao?

Bà Trần Thị Thúy Ngọc: Dự thảo Nghị quyết là một sự kiện đặc biệt nổi bật, đánh dấu bước khởi đầu có tính chiến lược trong hành trình đưa Việt Nam trở thành điểm đến của dòng vốn toàn cầu. Đây là công cụ quan trọng, không chỉ góp phần giúp Việt Nam thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, mà còn tạo nền tảng vững chắc để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026–2045.

Dự thảo cho thấy quyết tâm chính trị rất rõ ràng, với sự chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng Chính phủ và cơ chế linh hoạt cho Chính phủ xử lý các vấn đề phát sinh.

Phóng viên: Một điểm đáng chú ý là cơ chế quản lý và tổ chức của Trung tâm Tài chính quốc tế. Theo bà, điều gì khiến mô hình này có thể tạo sự đột phá?

Bà Trần Thị Thúy Ngọc: Dự thảo lần này rất táo bạo. Trong 6 chương và 35 điều của Dự thảo Nghị quyết, một trong các cơ quan quản lý là Ban Chỉ đạo Trung tâm Tài chính quốc tế được trực tiếp chỉ đạo bởi Thủ tướng Chính phủ trong vai trò Trưởng Ban.

Đáng chú ý, Dự thảo cũng quy định Chính phủ được chủ động xử lý các vấn đề phát sinh, thông qua việc ban hành các nghị định khác các văn bản quy phạm pháp luật của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Có thể nhận thấy, quyết tâm chính trị và sự sát sao, đồng hành của Chính phủ, cụ thể là Thủ tướng Chính phủ nhằm bắt kịp xu hướng thị trường và các chuẩn mực quốc tế, kết nối toàn cầu thông qua việc trực tiếp chỉ đạo, qua đó tạo sự thống nhất và phối hợp hiệu quả giữa các bộ, ngành

Việc thành lập Ban Chỉ đạo Trung tâm Tài chính quốc tế cấp Chính phủ do Thủ tướng làm Trưởng ban cho thấy tính đồng bộ và cam kết điều hành nhất quán. Đây là yếu tố then chốt để tạo niềm tin cho nhà đầu tư. Đặc biệt, Dự thảo cũng đề xuất các chính sách thuế ưu đãi vượt trội, miễn thuế thu nhập cá nhân cho nhân lực chất lượng cao – giống với mô hình tại Hội đồng Quản lý AIFC (Kazakhstan), DIFC (Dubai).

Đây là bước khởi đầu cho một tầm nhìn dài hạn về môi trường làm việc thuận lợi và cơ hội phát triển quốc tế hóa cao (thủ tục hành chính đơn giản, miễn visa, môi trường sống hấp dẫn, giao thông thuận lợi, trải nghiệm bền vững...) nhằm biến Trung tâm Tài chính quốc tế thành điểm đến lý tưởng cho nhân tài toàn cầu.

Phóng viên: Trong bối cảnh tài chính toàn cầu đang thay đổi nhanh, khung pháp lý của Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam cần thiết kế ra sao để vừa bảo đảm ổn định vừa bắt kịp đổi mới, thưa bà?

Bà Trần Thị Thúy Ngọc: Dự thảo đã đi đúng hướng khi thiết kế một khung pháp lý linh hoạt, áp dụng nguyên tắc “luật là khung, quy tắc là chi tiết”. Điều này cho phép các cơ quan điều hành tài chính có thể cập nhật nhanh, linh hoạt các sản phẩm mới như tài chính số, fintech, tín chỉ carbon mà không cần sửa đổi luật mỗi lần có thay đổi.

Đây cũng là hướng đi được nhiều nước áp dụng thành công. Singapore trao quyền cho Cơ quan Tiền tệ (MAS) tự cập nhật danh mục dịch vụ tài chính qua các quy định thứ cấp, không ghi cố định trong luật​. Tương tự, DIFC và AIFC đều quy định chi tiết sản phẩm trong bộ quy tắc do cơ quan quản lý ban hành và cập nhật thường xuyên theo nhu cầu của thị trường, thay vì chờ sửa đổi luật​.

Phóng viên: Tự do hóa ngoại hối và cơ chế tư pháp đặc thù cũng là hai nội dung nổi bật trong dự thảo. Bà đánh giá thế nào về điều này?

Bà Trần Thị Thúy Ngọc: Tự do hóa tài khoản và ngoại hối là điều kiện tiên quyết để Trung tâm Tài chính quốc tế hội nhập với thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, Việt Nam cần một thiết kế có chọn lọc: mở cửa dòng vốn ngoại tệ nhưng vẫn duy trì “tường lửa” với đồng nội tệ để bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô. Đây là bài học rút ra từ nhiều Trung tâm Tài chính khác trong khu vực như DIFC, Singapore hay Malaysia Labuan.

Về mặt tư pháp, việc thiết lập Tòa án tài chính áp dụng thông luật, xử lý bằng tiếng Anh là một bước đi đột phá, tạo ra một “ốc đảo pháp lý” thân thiện với nhà đầu tư quốc tế. Mô hình này không mới (DIFC, AIFC đều làm), nhưng với Việt Nam, đây là minh chứng cho tư duy cởi mở và cam kết bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư nước ngoài trong môi trường minh bạch, công bằng và có thể dự đoán được.

Phóng viên: Nhắc đến vấn đề pháp lý, bà đánh giá thế nào về quy định liên quan đến Tòa án tài chính trong Dự thảo?

Bà Trần Thị Thúy Ngọc: Đây là điểm rất đáng hoan nghênh. Dự thảo đưa ra mô hình Tòa án tài chính chuyên biệt sử dụng thông luật, ngôn ngữ tiếng Anh – đây là thông lệ chuẩn quốc tế mà các trung tâm tài chính lớn đang áp dụng. Mô hình này không chỉ tạo cảm giác quen thuộc cho nhà đầu tư phương Tây mà còn nâng cao năng lực xét xử theo chuẩn quốc tế, giảm rủi ro "sốc văn hóa pháp lý".

Cùng với đó là cơ chế trọng tài thương mại quốc tế được thiết lập song song, giúp Trung tâm Tài chính quốc tế của Việt Nam có hệ thống giải quyết tranh chấp công bằng, minh bạch và dự đoán được – yếu tố nền tảng cho mọi thị trường tài chính phát triển.

Phóng viên: Vậy theo bà, đâu là điều kiện then chốt để Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam thành công?

Bà Trần Thị Thúy Ngọc: Sự thành công phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó nổi bật là cam kết lâu dài từ Nhà nước trong hoàn thiện pháp lý, đầu tư hạ tầng quản lý và nâng cao năng lực điều hành.

Đồng thời, cộng đồng doanh nghiệp và các nhà đầu tư cần chuẩn bị để thích nghi với các tiêu chuẩn quốc tế mới. Sự đồng thuận xã hội cũng rất quan trọng. Trung tâm Tài chính quốc tế không chỉ là câu chuyện của giới tài chính mà còn tạo việc làm chất lượng cao, nâng tầm vị thế quốc gia.

Dự thảo hiện tại đã đặt nền móng tốt. Vấn đề là triển khai sao cho thận trọng nhưng không trì hoãn, linh hoạt nhưng không lỏng lẻo. Nếu làm tốt, Trung tâm Tài chính quốc tế sẽ trở thành cú hích giúp hệ thống tài chính và kinh tế Việt Nam nâng tầm trong các thập niên tới.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn bà!