Doanh nghiệp cần chuyển đổi xanh bằng giải pháp cụ thể
Chuyển đổi xanh là một xu thế phát triển tất yếu với hầu hết các quốc gia và được xem là quá trình chuyển đổi mang tính chiến lược, đem lại lợi ích lâu dài cho nền kinh tế. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng sẵn sàng cho quá trình chuyển đổi này, nhất là với những ngành nghề sản xuất có tính chuyên môn mang tính đặc thù.

“Xanh” từ quy trình nghiệp vụ cụ thể
Trong khuôn khổ Triển lãm Quốc tế Logistics Việt Nam (VILOG 2025), Công ty TNHH Logistics Quốc tế Bắc Giang (BGL) và Công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Máy Việt Nam (VIMID) đã chính thức ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác (MOU), nhằm thúc đẩy phát triển mô hình vận tải hàng hóa bằng xe tải điện.
Theo đó, hai bên sẽ hướng đến việc triển khai hệ thống trạm sạc điện và tích hợp năng lượng mặt trời tại Trung tâm Logistics Quốc tế Bắc Giang. Đồng thời, đặt nền móng cho việc hình thành mạng lưới vận tải điện quy mô lớn tại Việt Nam.
Cụ thể hơn, hai doanh nghiệp cam kết hợp tác toàn diện nhằm hoàn thiện phương án phục vụ vận chuyển hàng hóa bằng xe tải điện và triển khai mô hình hạ tầng trạm sạc xe tải điện, trạm sạc sử dụng năng lượng mặt trời, các mô hình vận hành thân thiện môi trường, góp phần giải quyết các thách thức lớn về chi phí, hiệu quả và tính bền vững trong ngành logistics.
Theo đánh giá, đây được xem là bước đi chiến lược nhằm xây dựng hệ sinh thái logistics xanh - thông minh - tích hợp, thúc đẩy quá trình chuyển đổi năng lượng trong ngành vận tải và nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam trong chuỗi cung ứng khu vực; thúc đẩy mạng lưới vận tải hàng hóa bằng xe tái điện, góp phần hình thành hệ sinh thái logistics xanh tại Việt Nam.
Ông Vũ Anh Tuấn, Tổng Giám đốc BGL, cho biết: “Biên bản ghi nhớ này không chỉ khẳng định cam kết phát triển logistics xanh của BGL, mà còn mở ra cơ hội tạo dựng hệ sinh thái vận tải thông minh - tích hợp - không phát thải tại Bắc Giang và các trung tâm logistics chiến lược khác”.
Cần thêm trợ lực cho chuyển đổi xanh
Sự kiện trên chỉ là một hoạt động có phạm vi tác động với quy mô trong phạm vi của một doanh nghiệp. Dù vậy, có thể thấy, đây là minh chứng thực tế cho thấy, chiến lược chuyển đổi xanh đã được đã được cụ thể hóa bằng những bước đi rất thực tiễn, gắn với một ngành nghề có tính đặc thù là logistics. Tuy nhiên, trên thực tế, không phải doanh nghiệp nào cũng có được nhận thức về chuyển đổi xanh một cách đầy đủ và quan trọng hơn là cụ thể hóa một cách mạnh mẽ.
Khảo sát của Ban Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tư nhân (Ban 4) thực hiện cuối năm 2024 cho thấy, có tới 64% doanh nghiệp chưa chuẩn bị gì cho vấn đề chuyển đổi xanh.
Lưu ý con số khảo sát nói trên, ông Phạm Bình An - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM, cũng nhấn mạnh thêm rằng, có thể doanh nghiệp đã nghe nói hoặc có nhận thức, nhưng khâu chuẩn bị để thực thi vẫn là con số không đối với gần 2/3 đơn vị được khảo sát.
Cũng đưa ra quan điểm tương đồng, bà Phạm Minh Hương - Giám đốc Dịch vụ Phát triển bền vững, Deloitte Việt Nam, dẫn khảo sát cho thấy: mặc dù có tới 80% doanh nghiệp từng nghe nói về phát triển bền vững, nhưng chỉ 15% trong số đó đã xây dựng chiến lược và đáng chú ý hơn, chỉ có 5% là thực sự có kế hoạch hành động cụ thể.
Rào cản lớn nhất với các doanh nghiệp chính là vấn đề nhận thức và ý thức chuyển đổi xanh. Cá biệt, một vài doanh nghiệp vẫn xem chuyển đổi xanh như một chương trình marketing, đánh bóng thương hiệu với tầm nhìn ngắn hạn hơn là một chiến lược kinh doanh cốt lõi, lâu dài.
Ngay như với lĩnh vực logistics, bức tranh về chuyển đổi xanh của các doanh nghiệp ở nước ta đã được phác họa tương đối rõ nét tại buổi Tọa đàm “Chính sách tài chính phát triển logistics xanh” do Tạp chí Kinh tế - Tài chính phối hợp với Vinexad tổ chức ngày 31/7 vừa qua.
Theo đó, logistics xanh tại Việt Nam mới chỉ được các doanh nghiệp logistics lớn quan tâm và triển khai một số các giải pháp cụ thể. Nguyên nhân phần lớn tới từ chi phí đầu tư cho các giải pháp xanh; điều kiện cơ sở hạ tầng để phát triển các phương thức vận tải hiệu quả trong giảm phát thải; các cơ chế, chính sách khuyến khích logistics xanh cũng chưa tạo được động lực và hỗ trợ một cách hiệu quả cho các doanh nghiệp.
Chia sẻ tại Tọa đàm, ông Đặng Vũ Thành, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), đã nêu kiến nghị: Nhà nước có chính sách đòn bẩy tài chính khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư tăng cường giao thông thân thiện với môi trường để giảm khí thải; đầu tư hệ thống kho xanh đáp ứng nhu cầu kho xanh và bao bì xanh. Nâng cấp và xây dựng mới các kho chuyên dụng sử dụng công nghệ kho lạnh hiện đại, tiết kiệm năng lượng và hạn chế tác động đến môi trường của các cơ sở vận hành…
Rõ ràng là cần các chính sách hỗ trợ cho chuyển đổi xanh, tuy nhiên, các yêu cầu đặt ra với các ngành nghề, lĩnh vực đặc thù là khá đa dạng, thậm chí là phức tạp. Hơn lúc nào hơn, các doanh nghiệp phải chủ động xây dựng lộ trình để từng bước cụ thể hóa chiến lược chuyển đổi xanh thành những bước đi cụ thể, đem lại những lợi ích thiết thực quy trình sản xuất thực tế hàng ngày.