Đưa Việt Nam "cất cánh"

Tại phiên thảo luận của Quốc hội về dự thảo Nghị quyết về trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, các đại biểu Quốc hội đều đánh giá cao và cho rằng việc ban hành Nghị quyết này là vô cùng cần thiết. Theo các đại biểu, với những cơ chế, chính sách đặc biệt, Nghị quyết là giải pháp đột phá để đưa Việt Nam "cất cánh", tiến lên phía trước cùng thị trường quốc tế.

Các đại biểu đề nghị làm rõ việc thành lập một trung tâm tài chính quốc tế nhưng tại hai thành phố; rà soát tổng thể các chính sách ưu đãi bảo đảm tính khả thi, đột phá, vượt trội, khác biệt để tạo ra khuôn khổ pháp lý cho việc hình thành và vận hành trung tâm tài chính quốc tế. Từ đó, bảo đảm sức cạnh tranh trong thu hút nguồn lực.

Làm rõ các nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng chia sẻ, trước khi Chính phủ trình Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo đã phối hợp chặt chẽ với hai thành phố, tổ chức nhiều hội thảo, hội nghị; khảo sát quốc tế; gặp gỡ hầu hết các nhà đầu tư, quỹ đầu tư, ngân hàng lớn trên thế giới... Đây là những chủ thể có thể sẽ tham gia vào trung tâm tài chính của Việt Nam. "Hay nói khác, họ là những "người chơi" trong trung tâm tài chính quốc tế của chúng ta để tham khảo thiết kế cơ chế, các sản phẩm của chúng ta đã đáp ứng được yêu cầu chưa", Bộ trưởng nói.

Theo Bộ trưởng, dự thảo Nghị quyết được xây dựng mang tính "khung" và định hướng. Theo đó, dự thảo quy định những nội dung có tính nguyên tắc về tổ chức và hoạt động của trung tâm tài chính quốc tế, bao hàm đầy đủ các khía cạnh để hình thành và vận hành trung tâm tài chính quốc tế. Những nội dung cụ thể sẽ được quy định tại các nghị định của Chính phủ.

Bộ trưởng thông tin thêm, Chính phủ đã khảo sát, tổ chức hội thảo, tham vấn ý kiến đầy đủ của các định chế tài chính lớn, các nhà đầu tư, chuyên gia trong và ngoài nước và đều được đánh giá các cơ chế, chính sách đề xuất tại dự thảo nghị quyết đã đột phá so với quy định của pháp luật hiện hành. Trong đó, chính sách thuế, đất đai, hạ tầng, nhân lực, một số quy định về bảo hiểm đã vượt trội so với các trung tâm tài chính quốc tế khác.

Một số chính sách khác đã tiệm cận với thông lệ quốc tế như: mô hình quản lý ngôn ngữ xuất nhập cảnh, kế toán, lao động, việc làm, hợp tác công tư... Một số chính sách lộ trình mở cửa có kiểm soát, điều chỉnh dần, trong đó có hai chính sách rất quan trọng là ngoại hối và giải quyết tranh chấp vì liên quan đến những rủi ro có thể xảy ra.

Phát triển hài hoà, không cạnh tranh giữa 2 nơi

Liên quan đến cơ sở thành lập trung tâm tài chính tại hai thành phố, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định, việc định vị phát triển trung tâm tài chính tại hai thành phố nhằm phát triển hài hòa và không cạnh tranh. Bộ trưởng cho biết, Kết luận của Bộ Chính trị nêu rõ thành lập hai trung tâm tài chính: Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh và Trung tâm tài chính khu vực tại TP. Đà Nẵng.

Tuy nhiên, trong quá trình nghiên cứu và học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia, tham khảo ý kiến của các nhà đầu tư lớn, các chuyên gia trong và ngoài nước, Chính phủ nhận thấy nếu thành lập hai trung tâm tài chính như vậy rất khó thành công. Việc phân định giữa 2 trung tâm sẽ rất khó khăn và có thể xảy ra cạnh tranh.

Do đó, Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị thành lập một trung tâm tài chính quốc tế và đặt tại hai nơi trên cơ sở những tiềm năng, thế mạnh và sự khác biệt của hai thành phố này để phát triển với phân công chức năng, định hướng rõ ràng.

Bộ trưởng dẫn chứng kinh nghiệm của Trung Quốc với hai trung tâm tài chính quốc tế. Một là ở Thượng Hải là trung tâm tài chính tổng hợp mang tầm toàn cầu với thế mạnh về thị trường vốn, ngân hàng quốc tế. Hai là sàn giao dịch hàng hóa Thâm Quyến phát triển theo hướng đổi mới sáng tạo fintech, tài chính số với mô hình Senbox, chính sách linh hoạt, khá tương đồng với Việt Nam.

Hay kinh nghiệm của Ả rập Xê út có hai trung tâm tài chính quốc tế, một là tại Dubai tập trung vào thị trường vốn, tài chính, thương mại và đầu tư quốc tế, là cửa ngõ của khu vực Trung Đông. Đây chính là trung tâm tài chính theo mô hình truyền thống. Thứ hai là ở Abu Dhabi, tập trung vào quản lý tài sản, quỹ đầu tư quốc gia và các sáng kiến tài chính bền vững.

Theo dự thảo, TP. Hồ Chí Minh sẽ phát triển theo mô hình trung tâm tài chính quốc tế truyền thống, tập trung vào tài chính, phát triển thị trường vốn, phát triển hệ thống ngân hàng, sản phẩm thị trường tiền tệ, phát triển cơ chế thử nghiệm Sandbox Fintech; đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tài chính; thành lập các sàn giao dịch chuyên biệt, nền tảng giao dịch mới, phát triển thị trường hàng hóa; xây dựng sàn giao dịch hàng hóa, hàng hóa phái sinh; phát triển các dịch vụ, chuỗi cung ứng khu vực trung tâm, logistic, vận tải, cảng biển.

Tại TP. Đà Nẵng sẽ phát triển tài chính xanh, tài chính thương mại phục vụ doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo; các hoạt động thương mại xuyên biên giới gắn với khu thương mại tự do thử nghiệm có kiểm soát một số mô hình mới như là tài sản số; thu hút các quỹ đầu tư, quỹ kiều hối, công ty quản lý quỹ vừa và nhỏ và phát triển, các startup cung cấp các giải pháp tài chính phục vụ tiêu dùng, du lịch, thương mại và logistic.